Đại biểu Quốc hội: Xem xét điều chỉnh tăng lương cơ sở từ ngày 1/1/2026

Quang cảnh phiên làm việc của Quốc hội sáng 29/10. Ảnh: VPQH cung cấp.

Tiếp tục chương trình của Kỳ họp thứ 10, Phiên thảo luận tại Hội trường Quốc hội sáng 29/10 về tình hình kinh tế – xã hội đã diễn ra sôi nổi, tập trung đánh giá kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội năm 2025 và đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp cho năm 2026. Các đại biểu đã phân tích rõ những thành tựu nổi bật đạt được trong bối cảnh nhiều khó khăn, thách thức, đồng thời chỉ ra các tồn tại, hạn chế đang cản trở đà phát triển bền vững của đất nước.

Các nội dung thảo luận tập trung làm rõ kết quả đạt được trong ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, giải ngân đầu tư công, phát triển thị trường xuất nhập khẩu, bảo đảm an sinh xã hội. Đặc biệt, nhiều ý kiến tập trung vào việc đánh giá kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch 5 năm 2021-2025 và những vướng mắc phát sinh trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền…

Kế hoạch xây dựng pháp luật phải chủ động ngay từ đầu nhiệm kỳ

Phát biểu thảo luận, đại biểu Mai Văn Hải (Đoàn Thanh Hóa) khẳng định, năm 2025, mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức do tác động của tình hình thế giới và thiên tai bão lũ, nhưng nhờ sự lãnh đạo và quyết tâm chính trị rất lớn của Trung ương, của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cùng sự vào cuộc của các cấp, các ngành, của người dân và doanh nghiệp, tình hình kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh trong 9 tháng đầu năm và ước cả năm 2025 đã có nhiều điểm sáng nổi bật. Các chỉ tiêu đều đạt và vượt so với kế hoạch đề ra.

Đại biểu Mai Văn Hải phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH cung cấp.

Theo đó, công tác xây dựng và thực thi pháp luật đã được đổi mới cả về tư duy và cách làm, kịp thời thể chế hóa các chủ trương, nghị quyết của Đảng, góp phần tháo gỡ nhiều điểm nghẽn, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội. Việc sắp xếp tổ chức bộ máy và thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp là một cuộc cách mạng toàn diện, đã đạt được kết quả tốt nhất từ trước tới nay, được đông đảo cử tri và nhân dân đồng tình ủng hộ, bước đầu đi vào hoạt động cơ bản thông suốt.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác này vẫn bộc lộ những tồn tại đáng quan ngại. Đại biểu Mai Văn Hải chỉ rõ, có dự án luật phải sửa đổi, bổ sung chỉ sau một thời gian ngắn ban hành, thậm chí sửa nhiều lần. Việc ban hành các văn bản cụ thể hóa, thi hành luật còn chậm, gây khó khăn cho việc áp dụng. Đặc biệt, sau khi mô hình chính quyền địa phương hai cấp vận hành, một số nơi vẫn tồn tại tình trạng thừa, thiếu cán bộ cục bộ, nhất là ở các xã miền núi, biên giới, vùng sâu, vùng xa đang thiếu cán bộ lớn nhưng chế độ chính sách chưa được cải thiện.

Các đại biểu tham dự Phiên họp. Ảnh: VPQH cung cấp.

Đại biểu kiến nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo thực hiện tốt Nghị quyết 66 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thực thi pháp luật, đảm bảo kế hoạch xây dựng pháp luật phải chủ động ngay từ đầu nhiệm kỳ/đầu năm. Cần đổi mới tư duy xây dựng pháp luật theo hướng vừa đảm bảo quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, kiến tạo phát triển, và các quy định của pháp luật phải mang tính ổn định.

Để khắc phục những bất cập, đại biểu đề xuất đẩy nhanh chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong kiểm tra, rà soát, phát hiện mâu thuẫn chồng chéo trong các luật và văn bản quy phạm pháp luật. Đồng thời, cần sớm xác định vị trí việc làm và xây dựng chính sách tiền lương tương xứng, đặc biệt là có chính sách đãi ngộ tiền lương đối với đội ngũ cán bộ, công chức xã để họ an tâm công tác...

Xem xét điều chỉnh tăng lương cơ sở ngay từ ngày 1/1/2026

Đại biểu Trần Quốc Tuấn (Đoàn Vĩnh Long) bày tỏ sự trân trọng và đồng tình cao với những kết quả toàn diện đạt được trong chín tháng đầu năm 2025. Việt Nam được đánh giá là "mặt biển bình yên giữa cơn giông bão".

Đại biểu Trần Quốc Tuấn phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH cung cấp.

Tăng trưởng GDP đạt khoảng 7,85%, lạm phát được kiểm soát ở mức 3,27%. Cải cách thể chế và tinh gọn bộ máy đã tạo bước ngoặt quan trọng, hàng loạt đạo luật lớn được thông qua, hình thành khung pháp lý vững chắc. Chính sách an sinh xã hội tiếp tục được đặt ở vị trí trung tâm, củng cố niềm tin của nhân dân...

Tuy nhiên, đại biểu Trần Quốc Tuấn nhấn mạnh nguyện vọng của cử tri cả nước mong muốn Đảng, Nhà nước quan tâm nhiều hơn đến những vấn đề căn cơ, đặc biệt là chính sách tiền lương và đời sống của cán bộ, công chức, viên chức.

Sau gần bốn tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, bộ máy hành chính đã "nhẹ hơn về đầu mối nhưng nặng hơn về công việc". Cử tri phản ánh nhiều cán bộ xã phải di chuyển xa hơn (từ 10 đến 15 km) đến trụ sở mới sau sáp nhập, nhưng phụ cấp đi lại, phụ cấp công vụ chưa được điều chỉnh. Chi phí sinh hoạt, thuê nhà tăng cao khiến thu nhập thực tế của họ giảm từ 10% đến 12% so với trước đây.

Đại biểu chỉ rõ, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng khoảng 3,27% trong 9 tháng năm 2025, nhưng mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng áp dụng từ tháng 7/2024 rõ ràng không còn phù hợp với mặt bằng giá sinh hoạt tối thiểu (ước tính 4,5 đến 5 triệu đồng/người/tháng ở đô thị). Điều này tác động trực tiếp đến thu nhập thực tế của người thực thi công vụ.

Để nâng cao chất lượng bộ máy và bảo toàn động lực phục vụ nhân dân, đại biểu Trần Quốc Tuấn kiến nghị Quốc hội, Chính phủ xem xét điều chỉnh tăng lương cơ sở ngay từ ngày 1/1/2026, không chờ đến giữa năm. Đại biểu khẳng định đây không chỉ là câu chuyện tiền lương mà là sự gửi gắm của lòng dân…

Nghiên cứu xây dựng bộ sách giáo khoa có thể tái sử dụng được trong nhiều năm

Phát biểu thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Đoàn Thái Nguyên) nhấn mạnh, năm 2025 là năm cả nước tập trung cho những nhiệm vụ trọng đại và đạt được nhiều thành tựu đáng tự hào trong lĩnh vực giáo dục, với chủ trương "dân thụ hưởng" ngày càng được bảo đảm tốt hơn.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH cung cấp.

Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 71 về phát triển giáo dục với những chính sách đột phá, lần đầu tiên khẳng định giáo dục là nhân tố quyết định tương lai của dân tộc, đặt mục tiêu đến năm 2045 đưa giáo dục Việt Nam lọt vào Top 20 trên thế giới.

Nổi bật là, việc thực hiện miễn toàn bộ học phí từ mầm non đến hết lớp 12 tại các cơ sở công lập bắt đầu từ năm nay, và miễn phí sách giáo khoa từ năm 2030, thể hiện cam kết mạnh mẽ xây dựng một xã hội công bằng. Chính sách ưu đãi vượt trội đối với nhà giáo cũng được thực hiện (lương xếp cao nhất trong hệ thống hành chính sự nghiệp, nâng phụ cấp ưu đãi nghề lên tối thiểu 70%)…

Tuy nhiên, đại biểu Thủy chỉ ra những hạn chế cần khắc phục, đặc biệt là ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, vùng sâu, vùng xa. Tại các khu vực này, mạng lưới cơ sở trường lớp chưa thật sự đồng bộ, cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học còn rất nhiều thiếu thốn. Ngoài ra, chương trình giáo dục phổ thông vẫn còn nặng nề; một số chương trình đào tạo đại học và nghề nghiệp vẫn thiên về lý thuyết, thiếu tính thực tiễn và chưa đáp ứng đòi hỏi của thị trường.

Để khắc phục tình trạng này, đại biểu kiến nghị Bộ Giáo dục rà soát, hoàn thiện các chương trình giáo dục. Đặc biệt, cần quán triệt tinh thần tiết kiệm vào ngay từ khâu biên soạn sách giáo khoa, nghiên cứu xây dựng bộ sách giáo khoa có thể tái sử dụng được trong nhiều năm thay vì phải mua mới hàng năm.

Đối với khu vực khó khăn, đại biểu Thủy kiến nghị Chính phủ ưu tiên dành đầu tư nguồn lực thỏa đáng trong giai đoạn 2026-2030 để xây dựng, chỉnh trang trường lớp đạt chuẩn. Đồng thời, cần rà soát, hoàn thiện các chế độ hỗ trợ đối với học sinh, sinh viên khu vực này và nghiên cứu các chính sách đặc thù và khả thi trong tuyển dụng, luân chuyển, điều động và đãi ngộ để khắc phục tình trạng thiếu giáo viên...