Đặc xá - sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước

Chủ trì buổi làm việc với Thường trực Hội đồng Tư vấn đặc xá và một số cơ quan liên quan, kiểm tra việc tổ chức thực hiện đặc xá theo Quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2022, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã yêu cầu cấp ủy, chính quyền và cộng đồng các địa phương tạo mọi điều kiện để người được đặc xá trước thời hạn sớm hòa nhập cộng đồng, làm ăn sinh sống, trở thành công dân tốt tại địa phương. 

Tại buổi làm việc, qua giám sát, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đánh giá, công tác đặc xá năm nay được thực hiện đúng thời điểm, đúng Hiến pháp và Luật đặc xá, đúng trình tự thủ tục, bài bản, bảo đảm đúng yêu cầu của Chủ tịch nước là đúng đối tượng, không bỏ sót, không có dư luận xấu và khiếu kiện. 

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tặng quà cho các phạm nhân thuộc diện đặc xá tại Trại giam Xuân Lộc (Cục C10, Bộ Công an).  Ảnh: TTXVN

Sau khi nghe Hội đồng tư vấn đặc xá, Bộ Công an và một số cơ quan liên quan báo cáo, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc một lần nữa khẳng định, đặc xá là chính sách nhân đạo, có ý nghĩa lớn về chính trị, xã hội, thể hiện sự khoan hồng đặc biệt của Đảng, Nhà nước. Chủ tịch nước đánh giá, các thành viên Hội đồng Tư vấn đặc xá, nhất là Bộ Công an, các trại giam triển khai nhiệm vụ nghiêm túc, đúng pháp luật, đúng tiến độ, đảm bảo công khai, dân chủ, đúng pháp luật. Cùng với việc kiểm tra, đôn đốc, công tác tuyên truyền được thực hiện tốt để nhân dân và quốc tế hiểu được chính sách nhân đạo của Đảng, Nhà nước ta.

Để thực hiện tốt quyết định đặc xá, Chủ tịch nước yêu cầu Hội đồng Tư vấn đặc xá, nhất là Bộ Công an, tiếp tục rà soát, kiểm tra công tác đặc xá, nhất là tại các trại giam, không để sót trường hợp đủ điều kiện nhưng không được đặc xá; đồng thời cũng không để lọt các trường hợp không đủ điều kiện vào danh sách được xét đặc xá. Chủ tịch nước cũng yêu cầu VKSND tối cao trực tiếp thực hiện, đồng thời chỉ đạo hướng dẫn VKSND các địa phương tiếp tục thực hiện tốt công tác kiểm sát việc lập hồ sơ đề nghị đặc xá, thực hiện quyết định đặc xá, kịp thời phát hiện sai sót và đề nghị xử lý. 

Đồng chí Nguyễn Huy Tiến, Phó viện trưởng Thường trực VKSND tối cao trao quyết định đặc xá cho phạm nhân dịp 2/9/2021. Ảnh Trần Tùng.

Đối với Chính phủ, Chủ tịch nước đề nghị Bộ Công an sớm có phương án hỗ trợ người được đặc xá trở về địa phương đúng thời gian quy định; chỉ đạo các cơ sở có người được xét đặc xá tuyên truyền, giáo dục, tạo điều kiện cho người được đặc xá trở về địa phương thực hiện tốt các quy định pháp luật, tiếp tục học tập, lao động để hòa nhập cộng. Tăng cường tuyên truyền để các phạm nhân chưa được đặc xá tiếp tục cải tạo rèn luyện tốt để được hưởng chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước. 

Đối với Bộ Ngoại giao, Chủ tịch nước yêu cầu Bộ thông báo cho các cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự của nước có công dân được đặc xá đón người được đặc xá lần này; phối hợp cơ quan chức năng của Việt Nam hoàn thiện thủ tục để đưa người nước ngoài được đặc xá trở về nước.

VKSND các đơn vị, địa phương đã làm tốt công tác kiểm sát đặc xá, giúp công tác đặc xá được triển khai nhanh chóng, chặt chẽ; kịp thời khắc phục những tồn tại. Ảnh Trần Tùng.

Chính phủ đã có Nghị định 49/2020/NĐ-CP hướng dẫn Luật Thi hành án hình sự về tái hòa nhập cộng đồng, Chủ tịch nước đề nghị Bộ Công an và các bộ, ngành, địa phương rà soát, khắc phục tồn tại để tiếp tục triển khai tốt Nghị định này, nhân rộng các mô hình tái hòa nhập cộng đồng và vươn lên làm giàu ở một số địa phương. Trong đó, Chủ tịch nước nhấn mạnh đến vai trò quan trọng của địa phương.

Theo đó, Chủ tịch nước yêu cầu cấp ủy, chính quyền và cộng đồng các địa phương tạo  mọi điều kiện để người được đặc xá tha tù trước thời hạn sớm hòa nhập cộng đồng, làm ăn sinh sống và thực thi pháp luật tại địa phương tốt nhất, tránh kỳ thị người được đặc xá. Tổ chức hỗ trợ, tạo việc làm cho người được đặc xá sớm ổn định cuộc sống, từng bước trở thành người có ích cho xã hội, công dân gương mẫu tại địa phương. Bộ Công an tạo đăng ký cấp căn cước công dân cho người được đặc xá.   

Tại buổi làm việc, Chủ tịch nước chỉ đạo, sau khi Hội đồng Tư vấn đặc xá trình hồ sơ đề nghị đặc xá, Văn phòng Chủ tịch nước phối hợp rà soát hồ sơ một lần nữa trước khi trình Chủ tịch nước để tránh xảy ra sai sót. Cùng với đó là tổ chức họp báo công bố Quyết định của Chủ tịch nước để đúng ngày 1/9 có thể triển khai Quyết định đặc xá của Chủ tịch nước. Sau đặc xá, các cơ quan chức năng cần rút kinh nghiệm về công tác đặc xá năm 2022, khắc phục các tồn tại để công tác đặc xá trong những năm tiếp theo được thực hiện tốt hơn.

Trước đó, nhằm triển khai thực hiện công tác đặc xá năm 2022 theo đúng Quyết định của Chủ tịch nước, Hướng dẫn của Hội đồng Tư vấn đặc xá, bảo đảm công khai, minh bạch, dân chủ, chặt chẽ, không để xảy ra sai sót, đáp ứng được yêu cầu về chính trị, pháp luật; công tác đặc xá năm 2022 phải bảo đảm đúng tiến độ, thời gian thực hiện, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn đặc xá đã ban hành Kế hoạch 82/KH-HĐTVĐX về công tác của Hội đồng Tư vấn đặc xá năm 2022.

Các phạm nhân được đặc xá xúc động, chia vui, động viên nhau sau lễ công bố các quyết định. Ảnh CAND

Thực hiện kế hoạch, một số Đoàn kiểm tra của Hội đồng Tư vấn đặc xá kiểm tra việc triển khai thực hiện Quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2022 tại một số đơn vị, địa phương. Các thành viên Hội đồng Tư vấn đặc xá tiến hành nghiên cứu, thẩm tra hồ sơ đề nghị đặc xá khẩn trương, chặt chẽ, đúng đối tượng, điều kiện đã được quy định, bảo đảm tiến độ, thời gian đã đề ra...