Theo dự thảo Luật, các hành vi bị cấm trong hoạt động đấu thầu bao gồm: Đưa, nhận, môi giới hối lộ; lợi dụng chức vụ quyền hạn để can thiệp bất hợp pháp vào hoạt động đấu thầu.
Bên cạnh đó, dự thảo Luật nêu rõ, thông thầu là sự dàn xếp giữa hai hoặc các bên nhằm đạt được một mục đích sai trái, bao gồm cả việc gây ảnh hưởng sai trái đến hành động của một bên khác, bao gồm các hành vi được Luật này quy định.
Cụ thể, thoả thuận để một hoặc các bên chuẩn bị hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất hoặc rút khỏi việc tham dự thầu để một bên tham gia thỏa thuận trúng thầu.
Thỏa thuận về việc không giao dịch, từ chối cung cấp hàng hóa, dịch vụ, không ký hợp đồng thầu phụ hoặc các hình thức gây khó khăn khác cho các bên không tham gia thỏa thuận trong việc tham dự thầu.
Gian lận, bao gồm các hành vi sau: Làm giả, hoặc làm sai lệch thông tin, hồ sơ, tài liệu trong đấu thầu nhằm thu được lợi ích tài chính hoặc lợi ích khác hoặc nhằm trốn tránh bất kỳ một nghĩa vụ nào.
Nhà thầu, nhà đầu tư cố ý cung cấp các thông tin không trung thực, không khách quan trong hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự sơ tuyển, hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất nhằm làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư.
Cản trở, bao gồm các hành vi sau: Hủy hoại, lừa dối, thay đổi, che giấu chứng cứ hoặc báo cáo sai sự thật; đe dọa, quấy rối hoặc gợi ý đối với bất kỳ bên nào nhằm ngăn chặn việc làm rõ hành vi đưa, nhận, môi giới hối lộ, gian lận hoặc thông đồng đối với cơ quan có chức năng, thẩm quyền về giám sát, kiểm tra, thanh tra, kiểm toán.
Các hành vi cản trở đối với nhà thầu, nhà đầu tư trong việc tham dự thầu, thương thảo hợp đồng, ký hợp đồng.
Lợi dụng kiến nghị trong đấu thầu, khiếu nại, tố cáo để cản trở cuộc thầu nhằm thu lợi bất chính.
Cản trở cơ quan có thẩm quyền về giám sát, kiểm tra, thanh tra, kiểm toán trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
Cũng theo dự thảo Luật, không bảo đảm công bằng, minh bạch, bao gồm các hành vi sau đây: Tham dự thầu với tư cách là nhà thầu, nhà đầu tư đối với gói thầu, dự án do mình làm bên mời thầu, chủ đầu tư hoặc thực hiện các nhiệm vụ của bên mời thầu, chủ đầu tư.
Tham gia lập, đồng thời tham gia thẩm định hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu đối với cùng một gói thầu, dự án.
    |
 |
| Quang cảnh một buổi Lễ mở thầu. (Ảnh minh hoạ) |
Tham gia đánh giá hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất đồng thời tham gia thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư đối với cùng một gói thầu, dự án.
Là cá nhân thuộc bên mời thầu, chủ đầu tư nhưng trực tiếp tham gia quá trình lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư hoặc tham gia tổ chuyên gia, tổ thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư hoặc là người đứng đầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền, chủ đầu tư, bên mời thầu đối với các gói thầu, dự án do cha mẹ đẻ, cha mẹ vợ hoặc cha mẹ chồng, vợ hoặc chồng, con đẻ, con nuôi, con dâu, con rể, anh chị em ruột đứng tên dự thầu hoặc là người đại diện theo pháp luật của nhà thầu, nhà đầu tư tham dự thầu.
Nhà thầu tham dự thầu gói thầu mua sắm hàng hóa, xây lắp, phi tư vấn do mình cung cấp dịch vụ tư vấn lập, thẩm tra thiết kế kỹ thuật, thiết kế FEED, dự toán, lập, thẩm định hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu, đánh giá hồ sơ dự sơ tuyển, hồ sơ dự thầu, kiểm định hàng hóa, thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu, giám sát thực hiện hợp đồng và các dịch vụ tư vấn tương tự.
Đứng tên tham dự thầu gói thầu thuộc dự án do chủ đầu tư, bên mời thầu là cơ quan, tổ chức nơi mình đã công tác trong thời hạn 12 tháng, kể từ khi thôi việc tại cơ quan, tổ chức đó.
Nhà thầu tư vấn giám sát đồng thời thực hiện tư vấn kiểm định đối với gói thầu do mình giám sát.
Áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư không phải là hình thức đấu thầu rộng rãi khi không đủ điều kiện theo quy định của Luật này.
Nêu yêu cầu cụ thể về nhãn hiệu, xuất xứ hàng hóa trong hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu đối với gói thầu mua sắm hàng hoá, xây lắp hoặc gói thầu hỗn hợp khi áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế, chào hàng cạnh tranh, trừ trường hợp nêu tại khoản 3 và khoản 4 Điều 17 của Luật này.
Chia dự án, dự toán mua sắm thành các gói thầu trái với quy định của Luật này nhằm mục đích chỉ định thầu hoặc hạn chế sự tham gia của các nhà thầu.
Tiết lộ, tiếp nhận những tài liệu, thông tin về quá trình lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 6 và điểm e khoản 7 Điều 75, khoản 12 Điều 76, điểm i khoản 1 Điều 77, khoản 7 Điều 78, khoản 7 Điều 80, điểm d khoản 2 và điểm d khoản 4 Điều 96 của Luật này.
Thông tin bao gồm, nội dung hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu trước thời điểm phát hành theo quy định.
Nội dung hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự sơ tuyển, hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất; nội dung yêu cầu làm rõ hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất của bên mời thầu và trả lời của nhà thầu, nhà đầu tư trong quá trình đánh giá hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất; báo cáo của bên mời thầu, báo cáo của tổ chuyên gia, báo cáo thẩm định, báo cáo của nhà thầu tư vấn, báo cáo của cơ quan chuyên môn có liên quan trong quá trình lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư, sổ tay ghi chép, biên bản cuộc họp xét thầu, các ý kiến nhận xét, đánh giá đối với từng hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự sơ tuyển, hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất trước khi công khai theo quy định.
Kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trước khi được công khai theo quy định; các tài liệu khác trong quá trình lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư được xác định chứa nội dung bí mật nhà nước theo quy định của pháp luật.
Mặt khác, dự thảo Luật quy định, chuyển nhượng thầu, bao gồm các hành vi: Nhà thầu chuyển nhượng cho nhà thầu khác phần công việc thuộc gói thầu ngoài giá trị tối đa dành cho nhà thầu phụ nêu trong hợp đồng.
Chủ đầu tư, tư vấn giám sát chấp thuận để nhà thầu chuyển nhượng công việc nêu tại điểm a khoản này.
Ngoài ra, một hành vi bị cấm khác đó là việc tổ chức lựa chọn nhà thầu khi chưa đáp ứng quy định về nguồn vốn nêu tại điểm d khoản 1 và điểm c khoản 2 Điều 38 của Luật này dẫn tới tình trạng nợ đọng vốn của nhà thầu.
Liên quan đến xử lý vi phạm, dự thảo Luật quy định, tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về đấu thầu bị xử lý theo một hoặc các hình thức sau: Cấm tham gia hoạt động đấu thầu được áp dụng đối với tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm quy định tại Điều 89 của Luật này.
Hủy thầu, đình chỉ cuộc thầu, không công nhận kết quả lựa chọn nhà thầu hoặc tuyên bố vô hiệu đối với các quyết định chủ đầu tư, bên mời thầu theo quy định tại Điều 15 và Điều 16 của Luật này.
Xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; đồng thời, bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật trong trường hợp hành vi vi phạm pháp luật về đấu thầu gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.