VKSND tối cao truy tố cựu Chủ tịch AIC Nguyễn Thị Thanh Nhàn trong vụ án thứ 3

VKSND tối cao vừa ban hành Cáo trạng vụ án “Vi phạm quy định đấu thầu, đưa - nhận hối lộ và lợi dụng chức vụ khi thi hành công vụ”, xảy ra tại Sở Kế hoạch - Đầu tư TP Hồ Chí Minh, Công ty CP Tiến bộ Quốc tế (Công ty AIC) và Trung tâm Công nghệ sinh học TP Hồ Chí Minh (Trung tâm CNSH) thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP Hồ Chí Minh. Truy tố  cựu Chủ tịch AIC Nguyễn Thị Thanh Nhàn (đang bỏ trốn) cùng 13 bị can trong vụ án ở 4 nhóm tội: Đưa hối lộ, Nhận hối lộ; Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng và Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Vụ án do Vụ Thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra án kinh tế (Vụ 3), VKSND tối cao thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra

Gây thiệt hại 94,6 tỉ đồng

Theo nội dung cáo trạng, năm 2014, Trung tâm CNSH được phê duyệt kế hoạch chọn nhà thầu cung cấp thiết bị dự án với giai đoạn 1 trị giá 149 tỉ đồng, giai đoạn 2 trị giá khoảng 200 tỉ đồng và giai đoạn 3 trị giá hơn 75 tỉ đồng. Biết Trung tâm Công nghệ sinh học đang triển khai dự án 12 phòng thí nghiệm, cựu Chủ tịch AIC Nguyễn Thị Thanh Nhàn tiếp cận, làm quen và đề nghị Dương Hoa Xô, Giám đốc Trung tâm Công nghệ sinh học TP Hồ Chí Minh cho Công ty AIC tham gia, tạo điều kiện để doanh nghiệp này trúng thầu, và xây dựng mức giá để AIC hưởng lợi 40% giá trị gói thầu. Đề nghị của bị can Nhàn đã được bị can Xô đồng ý.

Đại diện VKS kiểm sát khám xét trụ sở Công ty AIC.

Tháng 7/2014, Sở Kế hoạch và Đầu tư TP Hồ Chí Minh phê duyệt 12 dự án phòng thí nghiệm, gần một năm sau, Sở này phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu theo ba giai đoạn. Giai đoạn một năm 2015 gồm 4 gói thầu, trị giá gần 150 tỉ đồng. Khi kế hoạch đấu thầu được phê duyệt, Phó Tổng giám đốc AIC Trần Mạnh Hà đến gặp, thỏa thuận với bị can Xô cho Công ty AIC xây dựng lại danh mục thiết bị để đảm bảo lợi nhuận cho công ty này 40% giá trị mỗi gói thầu (giá thực tế của thiết bị khoảng 60% giá trị gói thầu). Do đã thông đồng với bị can Nhàn, bị can Xô thuê công ty định giá, yêu cầu ra chứng thư định giá các thiết bị cần mua với 169 tỉ đồng, trong khi dự kiến ban đầu là 149 tỉ đồng.

Bị can Nguyễn Thị Thanh Nhàn, hiện đang bỏ trốn.

Để thuận lợi trong việc nhận dự án, bị can Nhàn làm quen với bị can Trần Thị Bình Minh (cựu Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư TP Hồ Chí Minh). Sau đó, Nhàn cùng bị can Hà đến phòng làm việc của bị can Minh gặp gỡ. Từ tháng 3/2016, khi được giao phụ trách dự án 12 phòng thí nghiệm tại Trung tâm Công nghệ sinh học TP Hồ Chí Minh, Minh nhiều lần gặp bị can Dương Hoa Xô.

Ngày 22/11/2017, bị can Xô ký Tờ trình gửi Sở Kế hoạch và Đầu tư, đề xuất điều chỉnh danh mục thiết bị và thời gian thực hiện giai đoạn 2 và 3 dự án. Theo đó, giá trị thiết bị toàn dự án tăng từ 425 tỉ đồng lên gần 469 tỉ đồng. Khi tiếp nhận tờ trình, bị can Minh chỉ đạo cấp dưới thực hiện, đồng thời, ký quyết định của Sở Kế hoạch và Đầu tư TP Hồ Chí Minh phê duyệt điều chỉnh dự án đầu tư 12 phòng thí nghiệm và giá trang thiết bị tăng gần 44 tỉ đồng như đề xuất.

Bị can Trần Thị Bình Minh, cựu Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư TP Hồ Chí Minh.

Như vậy, Dự án đầu tư mua sắm trang thiết bị 12 PTN chuyên ngành công nghệ sinh học thuộc Trung tâm CNSH được UBND Thành phố chấp nhận chủ trương đầu tư xây dựng từ năm 2006. Năm 2014, Dự án được Sở KH&ĐT phê duyệt, với tổng vốn đầu tư 488,6 tỉ đồng, trong đó chi phí mua 9.099 thiết bị trị giá 425 tỉ đồng. Năm 2017, Dự án được phê duyệt điều chỉnh thành 23.703 thiết bị, trị giá 468,8 tỉ đồng  đồng, tăng 43,7 tỉ đồng (nguồn tăng thêm lấy từ chi phí dự phòng và chi phí khác nhưng không thay đổi tổng mức đầu tư). Quá trình thực hiện Dự án, Sở Kế hoạch - Đầu tư ban hành 1 kế hoạch lựa chọn nhà thầu, 1 kế hoạch điều chỉnh lựa chọn nhà thầu, theo đó Dự án được phân làm 03 giai đoạn với 10 gói thầu mua sắm thiết bị, trong đó: Giai đoạn 1 (năm 2015) thực hiện 4 gói thầu, giai đoạn 2 (năm 2018) thực hiện 3 gói thầu, giai đoạn 3 (năm 2018-2019) thực hiện 3 gói thầu.

Kết quả đấu thầu, Công ty AIC và các công ty được Công ty AIC chỉ định đứng tên thay cho Công ty AIC trúng 06 gói thầu, tổng trị giá 305,4 tỉ đồng, gây thiệt hại 83,1 tỉ đồng; Công ty Cổ phần công nghệ cao Gene Việt trúng 2 gói thầu trị giá 102 tỉ đồng. Còn lại các công ty khác, gồm: Công ty TNHH B.C.E Việt Nam trúng 1 gói thầu trị giá 51,86 tỉ đồng đã thanh toán 51,7 tỉ đồng; Công ty TNHH MTV ứng dụng và phát triển công nghệ NEAD trúng 1 gói thầu trị giá 8,7 tỷ đồng

Truy tố 14 bị can

Theo nội dung cáo trạng, quá trình tham gia dự thầu các gói thầu mua sắm trang thiết bị cho 12 Phòng thí nghiệm thuộc Dự án đầu tư mua sắm trang thiết bị Trung tâm CNSH Thành phố Hồ Chí Minh, bị can Nguyễn Thị Thanh Nhàn, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty AIC, với vai trò chủ mưu, chỉ đạo thực hiện các hành vi vi phạm quy định về đấu thầu, gồm: Thống nhất với đại diện Chủ đầu tư là Dương Hoa Xô tạo điều kiện để Công ty AIC thực hiện các gói thầu tại Dự án và sẽ chi tiền cám ơn cho Xô; đồng ý cho Công ty Gene Việt, Công ty Việt Á liên danh thực hiện 3 gói thầu; chỉ đạo nhân viên dưới quyền thông đồng, cấu kết với Chủ đầu tư, các đơn vị tư vấn để tạo điều kiện cho Công ty AIC và các Công ty do Công ty AIC chỉ định, cho tham gia đấu thầu, trúng thầu; thiết lập các Công ty “Quân xanh”, “Quân đỏ” để Công ty AIC trúng 08 gói thầu, gây thiệt hại cho Nhà nước 94,6 tỉ đồng. Sau khi trúng thầu, Nhàn đã chỉ đạo Trần Mạnh Hà, Trần Đăng Tấn đưa cho Xô 6 lần tiền %, tổng số 14,4 tỉ đồng để cám ơn vì đã tạo điều kiện cho Công ty AIC trúng thầu thực hiện Dự án.

Bị can Dương Hoa Xô (bìa trái) và một số bị can trong vụ án.

Để Công ty AIC trúng thầu còn có sự giúp sức với vai trò khác nhau của các bị can thuộc Công ty AIC và các Công ty có liên quan; bên cạnh đó là hành vi tạo điều kiện của các bị can thuộc Chủ đầu tư, làm trái quy định về quản lý nhà nước của các bị can thuộc cơ quan quản lý Nhà nước trong quá trình thực hiện Kế hoạch đấu thầu.

Bị can Dương Hoa Xô, với cương vị Giám đốc Trung tâm CNSH, đại diện chủ đầu tư thực hiện theo đề nghị của Nhàn, đồng ý để Công ty AIC thực hiện toàn bộ các gói thầu trước khi đấu thầu, đã 6 lần nhận từ Nguyễn Thị Thanh Nhàn thông qua Trần Mạnh Hà, Trần Đăng Tấn tổng số tiền 14,4 tỉ đồng để chỉ đạo cán bộ cấp dưới thông đồng với nhà thầu, đơn vị tư vấn tạo điều kiện, đảm bảo cho Công ty AIC trúng 8 gói thầu, gây thiệt hại cho Nhà nước 94,6 tỉ đồng, hưởng lợi là 11,35 tỉ đồng. Hành vi của Dương Hoa Xô phạm vào tội “Nhận hối lộ”, quy định tại điểm a, b Khoản 4 Điều 354 BLHS.

Bị can Trần Thị Bình Minh, nguyên Phó Giám đốc Sở Kế hoạch- Đầu tư TP Hồ Chí Minh, vì động cơ vụ lợi, hưởng lợi bất chính 1,9 tỉ đồng. Bị can Minh đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn, chỉ đạo thuộc cấp điều chỉnh dự án khi chưa tổ chức thẩm định; thẩm định dự toán khi chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt điều chỉnh dự án, điều chỉnh dự toán; không thực hiện các thủ tục cần thiết để xử lý các sai phạm của Chủ đầu tư, tạo điều kiện cho Trung tâm CNSH, Công ty AIC nâng giá dự toán giai đoạn 1, nâng giá gói thầu giai đoạn 2 và 3, vi phạm quy định tại Điều 16 Luật Đầu tư công năm 2014, Điều 49, Điều 64 Nghị định số 136/2015 của Chính phủ hướng dẫn thi hành một số điều của Luật đầu tư công, gây thiệt hại cho Nhà nước 33 tỉ đồng đồng

Cũng theo nội dung cáo trạng, các bị can: Nguyễn Thị Thanh Nhàn, Trần Mạnh Hà, Trần Đăng Tấn, Đỗ Vân Trường bỏ trốn, gây khó khăn cho việc giải quyết vụ án. Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã quyết định truy nã nhưng không có kết quả; phát thư kêu gọi ra đầu thú để hưởng chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước; đồng thời, áp dụng đầy đủ các biện pháp để đảm bảo thực hiện quyền bào chữa theo quy định; trường hợp không ra đầu thú coi như từ bỏ quyền bào chữa và bị truy tố, xét xử.

Một số bị can trong vụ án.

Các bị can còn lại đều thành khẩn khai báo, tích cực hợp tác trong quá trình giải quyết vụ án; một số bị can tích cực vận động gia đình nộp tiền thay các bị can để khắc phục hậu quả, trong đó: bị can Dương Hoa Xô nộp 11,5 tỉ đồng, Nguyễn Đăng Quân nộp 700 triệu đồng, Nguyễn Viết Thạch và Nguyễn Trần Long mỗi người nộp 200 triệu đồng, Trần Vinh Vũ nộp 30 triệu đồng, Trần Thị Bình Minh nộp 800 triệu đồng, Phan Tất Thắng nộp 50 triệu đồng, nên được xem xét khi quyết định hình phạt.

Đây là vụ án có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, được dư luận và xã hội quan tâm; một số bị can, đặc biệt là các bị can đầu vụ đã bỏ trốn, gây khó khăn cho quá trình giải quyết vụ án, cần phải xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.