Theo Kết luận, ngoài những kết quả chủ yếu đã đạt được, trong thời gian từ năm 2010 đến năm 2016, công tác quản lý nhà nước và thực hiện pháp luật trong quy hoạch, quản lý xây dựng, đất đai, môi trường đối với khu công nghiệp và khu đô thị; việc chuyển đổi mục đích đất công có vị trí đắc địa sang mục đích khác, qua thanh tra đã phát hiện UBND thành phố, các sở, ngành và cá nhân đơn vị liên quan đã để xảy ra những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm.

Đối với khu công nghiệp (KCN), qua thanh tra đã phát hiện những khuyết điểm, vi phạm chủ yếu như nhiều doanh nghiệp thuê đất trong các KCN nhưng không đưa vào khai thác sử dụng (để đất trống) dẫn đến lãng phí tài nguyên đất là 53.041,32 m2 (KCN Hiệp Phước; KCN Lê Minh Xuân; KCN Tân Bình; KCN Đông Nam; KCN Tân Phú Trung; KCN Tân Tạo; KCN Vĩnh Lộc; KCN An Hạ; KCN Cơ khí ô tô…).

Đối với Khu đô thị, UBND thành phố, các quận sở tại và các sở, ngành liên quan chưa thực hiện đầy đủ, chưa xem xét kỹ trong việc đánh giá năng lực của nhà đầu tư về kinh nghiệm, kỹ thuật, tài chính để đảm bảo nhà đầu tư có đủ năng lực thực hiện dự án theo quy định; phê duyệt, điều chỉnh một số chỉ tiêu trong quy hoạch 1/2000, 1/500 không đúng quy chuẩn xây dựng về tầng cao công trình, hệ số sử dụng đất, mật độ xây dựng; cấp giấy phép xây dựng không đúng quy hoạch được duyệt; theo đó, chưa tính đúng, tính đủ và thu tiền sử dụng đất kịp thời theo quy định cho Nhà nước (như tại các dự án: Khu dân cư Phước Long B; Khu đô thị Sài Gòn Bình An; Khu dân cư Tầm nhìn...).

Chủ đầu tư các dự án tự thực hiện đền bù trước khi có văn bản chấp thuận địa điểm đầu tư và quyết định giao đất của UBND thành phố, vi phạm quy định của Luật đất đai; khởi công công trình khi chưa được chấp thuận đầu tư, chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính; tự ý thi công xây dựng nhiều hạng mục công trình không đúng quy hoạch và Giấy phép xây dựng được cấp.

Việc chuyển đổi nhà, đất công có vị trí đắc địa sang mục đích khác, qua kiểm tra, xác minh và rà soát một số dự án đã phát hiện những khuyết điểm và vi phạm. Cụ thể, các sở, ngành liên quan đã tham mưu, UBND thành phố quyết định chỉ định chủ đầu tư, phê duyệt dự án, chuyển mục đích sử dụng nhà, đất tại một số vị trí được thanh tra thuộc đối tượng phải đấu thầu dự án và đấu giá quyền sử dụng đất không đúng các quy định của pháp luật về quản lý đất đai và quản lý tài sản.

Sử dụng thông tin về giá các vị trí đất làm tài sản so sánh nhưng hầu hết chưa có giao dịch chuyển nhượng thành công trên thị trường, vi phạm quy định về xác định giá đất tại một số vị trí đất; lập, thẩm định và phê duyệt giá khi chưa có quyết định giao đất; tính thiếu doanh thu đối với diện tích bãi giữ xe; phê duyệt suất đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật không đúng quy định; áp dụng đơn giá cho thuê thấp nhất thay đơn giá cho thuê bình quân...

Một số chủ đầu tư đang thuê nhà, đất trả tiền hàng năm nhưng không sử dụng đúng mục đích mà tự ý góp vốn bằng quyền sử dụng đất để hợp tác kinh doanh, cho thuê lại nhà, đất, ký hợp đồng chuyển nhượng không đúng quy định nhưng vẫn được UBND thành phố chấp thuận chủ trương đầu tư, quyết định giao đất.

leftcenterrightdel
 KCN Tân Bình, TP Hồ Chí Minh. (Ảnh minh hoạ)

Sau khi được giao đất, một số chủ đầu tư không triển khai thực hiện dự án, để đất trống trong thời gian dài nhưng UBND thành phố không có biện pháp xử lý kiên quyết, kịp thời; phê duyệt điều chỉnh quy hoạch không đúng quy định, cấp giấy phép xây dựng khi chưa được giao đất tại một số dự án ...

Từ những vi phạm trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND thành phố Hồ Chí Minh chỉ đạo và tổ chức kiểm điểm, xác định trách nhiệm và xử lý theo thẩm quyền đối với các tập thể, cá nhân có liên quan đến các khuyết điểm, (tại các KCN, đô thị và một số vị trí đất công được thanh tra) đã nêu trong Kết luận thanh tra. Trường hợp vượt thẩm quyền hoặc có dấu hiệu hình sự thì báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý theo quy định.

Kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các cá nhân, tổ chức liên quan đến các vi phạm trong việc chỉ định các nhà đầu tư dự án không qua đấu giá được phát hiện qua thanh tra. Trong quá trình thực hiện, nếu phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì chuyển hồ sơ sang CQĐT để xử lý theo của pháp luật.

Về xử lý kinh tế, tổng số tiền và nhà, đất qua thanh tra phát hiện cần kiến nghị xử lý là: 2.054,23 tỉ đồng; 6.037.829,5 USD và 463.964,24 m2 đất.

P.V