Thanh tra Chính phủ vừa ban hành Thông báo Kết luận số 238/TB-TTCP kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật trong quản lý và sử dụng đất đai, trong đó có đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường quốc doanh theo Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 4/4/2016 của Thủ tướng Chính phủ tại Tập đoàn công nghiệp Cao su Việt Nam; Tổng công ty Lâm nghiệp và Tổng công ty Chè Việt Nam. (Thời kỳ từ 1/1/2010 đến đến 31/12/2017).
Theo đó, bên cạnh những thành tích đã đạt được, các tập đoàn, tổng công ty nêu trên còn để xảy ra những tồn tại, vi phạm, khuyết điểm trong lĩnh vực quản lý và sử dụng đất đai.
Đối với Tập đoàn công nghiệp Cao su Việt Nam, Thanh tra Chính phủ cho biết, tại Tập đoàn hiện đang quản lý và sử dụng diện tích đất là 371.348 ha (đất nông nghiệp 361.647 ha, đất phi nông nghiệp 9.701 ha). Tính đến ngày 31/12/2017, phần lớn diện tích đất đã được cấp giấy CNQSD đất với khoảng 92%, khoảng 8% còn lại chưa được cấp giấy CNQSD đất vì nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có phần đất dự kiến bàn giao cho địa phương quản lý, sử dụng nên không lập hồ sơ và đất đang tranh chấp.
Công tác xác định, cắm mốc đo đạc, lập bản đồ địa chính của Tập đoàn mới chỉ thực hiện được khoảng 84,4%, diện tích chưa thực hiện còn 15,6% dẫn đến số liệu về diện tích đất còn chưa chính xác.
Theo Thanh tra Chính phủ, công tác quản lý hồ sơ đất đai trước đây của Tập đoàn còn sơ sài, không đầy đủ, chủ yếu là sử dụng hồ sơ dạng giấy, bản đồ địa hình, tài liệu đo đạc lạc hậu, công cụ để quản lý thô sơ, nguồn lực mỏng, diện tích được giao lại quá lớn dẫn đến khó khăn trong theo dõi, quản lý, giải quyết tranh chấp, lấn chiếm đất đai.
    |
 |
| Tính đến ngày 31/12/2017, các đơn vị thuộc Tập đoàn còn để hơn 10.710 ha đất bị lấn chiếm. (Ảnh minh hoạ) |
Tính đến ngày 31/12/2017, các đơn vị thuộc tập đoàn còn để hơn 10.710 ha đất bị lấn chiếm, tập trung ở các tỉnh Đông Nam Bộ, Tây Nguyên và để diện tích đất chồng lấn giữa các công ty thuộc tập đoàn với những đối tượng khác, chủ yếu là người dân lên tới trên 1.737 ha, vi phạm quy định của pháp luật đất đai...
Về việc xử lý, sắp xếp lại nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước: Tập đoàn quản lý, sử dụng 759 cơ sở nhà, đất với tổng diện tích đất là 1.200,39 ha, diện tích nhà là 1.176.187m2 thuộc đối tượng phải xử lý, sắp xếp. Tuy nhiên, đến 31/12/2017, Tập đoàn mới chỉ trình cơ quan chức năng phê duyệt xử lý, sắp xếp 43 cơ sở, chiếm 5,7%; còn 716 cơ sở, tương ứng 94,3% hiện chỉ mới hoàn tất công tác kiểm tra hiện trạng.
Thanh tra Chính phủ cũng cho rằng, việc Tập đoàn cho thuê một phần diện tích văn phòng làm việc chưa thực hiện đúng quy định của Luật Đất Đai 2013 (tại số 177, Hai Bà Trưng, Quận 3, TP. HCM; số 56 Nguyễn Du, Hai Bà Trưng, Hà Nội) và cho mượn đất làm nhà ở để bị lấn, chiếm chưa thu hồi được (Nhà E1, phố Tạ Quang Bửu, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội); Tạp chí Cao su cho thuê làm nhà ở không đúng mục đích.
Cùng với đó, Công ty Tài chính Cao sy ký hợp đồng mua tài sản là quyền sử dụng đất năm 2004, 2005 để làm trụ sở văn phòng Công ty nhưng không lập Báo cáo nghiên cứu khả thi, chưa có dự án đầu tư được phê duyệt..; Công ty TNHH MTV Cao su Mang Zang sử dụng một phần quỹ phúc lợi mua nhà tại số 55 Nguyễn Minh Hoàng, phường 12, Quận Tân Bình, TP. HCM...
Ngoài ra, việc Tập đoàn cho phép Công ty cao su Phú Riềng chuyển giao 96,18 ha đất cao su, sau đó UBND tỉnh Bình Phước thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất đối với Trường Cao đẳng Công nghiệp Cao su (không thuộc tổ chức kinh tế nên không được thuê đất để thực hiện dự án đầu tư) là chưa thực hiện đúng quy định tại Điều 35, Luật đất đai năm 2003.
Việc Giám đốc Công ty Cổ phần Cao su Đồng phú, Giám đốc Công ty TNHH MTV Tổng Công ty Cao su Đồng Nai cho cán bộ, công nhân mượn đất làm nhà là không đúng, sử dụng đất sai mục đích, vi phạm quy định tại Luật đất đai 2003 và Luật đất đai 2013.
Từ những nội dung nêu trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Tập đoàn công nghiệp Cao su Việt Nam chấn chỉnh, khắc phục, xử lý đối với những khuyết điểm, vi phạm của Tập đoàn. Kiểm tra, rà soát đối với việc thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất, cho thuê đất, chuyển nhượng dự án theo thẩm quyền xử lý hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý bảo đảm theo đúng quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, Tập đoàn cần báo cáo với các địa phương để sớm bố trí kịp thời ngân sách thực hiện việc rà soát, xác định ranh giới, cắm mốc giới, đo đạc, lập bản đồ địa chính và hồ sơ ranh giới sử dụng đất.
Ngoài ra, cần xử lý các tồn tại, vi phạm trong việc cho thuê văn phòng làm việc, cho thuê, mượn nhà, đất không đúng quy định để xảy ra tình trạng lấn chiếm nhà đất, để nhà trống không sử dụng, gây lãng phí. Rà soát, xử lý và chịu trách nhiệm đối với một số đơn vị thuộc tập đoàn mua một số cơ sở nhà, đất với giá cao chưa đúng quy định…