Văn phòng đăng ký đất đai “phớt lờ” chỉ đạo của huyện
Viện trưởng VKSND cấp cao 3 Nguyễn Đình Trung vừa ký, ban hành “Kiến nghị khắc phục vi phạm khi ban hành quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai”.
Theo đó, qua công tác kiếm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, VKSND cấp cao 3 nhận thấy: Tại Bình Thuận, TAND cấp cao 3 đã xét xử phúc thẩm 40 vụ án hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai, TAND cấp cao 3 sửa án tuyên hủy quyết định hành chính chiếm 27,5%, cao nhất khu vực phía Nam.
Điển hình là vụ ông Hồ Chức khởi kiện yêu cầu tòa án buộc Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Bình Thuận, chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Hàm Thuận Nam hủy việc đăng ký biến động quyền sử dụng đất theo các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) cấp cho bà Võ Thị Kim Liên, đã được Văn phòng đăng ký đất đai huyện này cập nhật biến động (chuyển nhượng quyền sử dụng đất) cho bà Hoàng Thị Ngọc Phượng ngày 18/9/2015, cập nhật biến động (tặng cho quyền sử dụng đất) cho ông Nguyễn Hoàng Hải Đăng ngày 1/10/2015.
    |
 |
| Nhiều vi phạm, thiếu sót khi ban hành quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai trên địa bàn tỉnh Bình Thuận. (Ảnh minh hoạ) |
Theo hồ sơ, giữa tháng 5/2015, TAND huyện Hàm Thuận Nam thụ lý vụ án “Tranh chấp đòi lại tài sản là quyền sử dụng đất” giữa ông Hồ Chức và bà Võ Thị Kim Liên. Tòa án đang giải quyết thì bà Liên lập hợp đồng công chứng chuyển nhượng quyền sử dụng đất đang tranh chấp cho bà Hoàng Thị Ngọc Phượng, được chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Hàm Thuận Nam cập nhật biến động sang tên bà Phượng.
Sau đó bà Phượng lập hợp đồng cho tặng quyền sử dụng đất cho ông Nguyễn Hoàng Hải Đăng. Văn phòng đăng ký đất đai huyện Hàm Thuận Nam tiếp tục cập nhật biến động sang tên cho ông Đăng.
Như vậy, các GCNQSDĐ do bà Liên đứng tên đang bị tranh chấp và tòa án đã thụ lý giải quyết. Tại thời điểm bà Liên chuyển nhượng cho bà Phượng UBND huyện Hàm Thuận Nam có văn bản ngăn chặn chuyển dịch tài sản nhưng Văn phòng đăng ký đất đai huyện Hàm Thuận Nam vẫn xác nhận việc chuyển nhượng giữa các bên, cập nhật biến động các giấy chứng nhận là trái với quy định của pháp luật.
Không bồi thường người sử dụng đất đủ điều kiện
Theo đó, năm 1969, ông Võ Thuận và bà Trần Thị Xuyến là cha mẹ bà Võ Thị Hiếu được Trưởng ty điền địa Phan Thiết cấp quyền sử dụng thửa đất số 18, diện tích 4.437,5m2 tại phường Phú Thủy, TP Phan Thiết, sau đó để lại cho các con.
Năm 2000, UBND tỉnh Bình Thuận cấp GCNQSDĐ cho HTX muối Hải Phong, trong đó có phần diện tích của gia đình bà Hiếu nhưng không có quyết định trưng thu quyền sử dụng đất của gia đình bà. Năm 2004, UBND tỉnh Bình Thuận thu hồi thửa đất trên để thực hiện dự án khu dân cư đại lộ Hùng Vương giai đoạn 1 nhưng gia đình bà không được bồi thường, hỗ trợ vì đã bồi thường cho HTX muối Hải Phong.
Bà Hiếu khiếu nại, Chủ tịch UBND TP Phan Thiết ban hành các quyết định bác khiếu nại của bà Hiếu vì đất của gia đình bà đã được UBND tỉnh cấp cho HTX muối Hải Phong.
Theo VKSND cấp cao 3, trong trường hợp này, nguồn gốc đất của giai đình bà Hiếu là rõ ràng, đủ điều kiện được bồi thường về đất nhưng UBND tỉnh Bình Thuận không bồi thường, Chủ tịch UBND TP Phan Thiết ban hành các quyết định giải quyết khiếu nại có nội dung bác khiếu nại của bà Hiếu là trái với quy định tại Điều 42 Luật đất đai năm 2003.
Tương tự, trường hợp ông Mai Thanh Triết trực tiếp quản lý, sử dụng đất nông nghiệp diện tích 212.033,1m2 tại xã Thiện Nghiệp, TP Phan Thiết.
Năm 2006, UBND TP Phan Thiết thu hồi của ông Triết 116.458m2 để thực hiện dự án xây dựng công trình và sử dụng quỹ đất hai bên đường ĐT706B và ông đã nhận tiền bồi thường.
Năm 2013, UBND TP Phan Thiết tiếp tục thu hồi 68.391,3m2 để thực hiện dự án sân bay Phan Thiết nhưng không được bồi thường về đất do vượt quá hạn mức giao đất cho hộ trực tiếp sản xuất đất nông nghiệp là 100.00m2 nên diện tích thu hồi 68.391,3m2 chỉ được hỗ trợ.
Tuy nhiên, khi thu hồi 68.391,3m2 thì diện tích đất nông nghiệp thực tế hộ ông Triết quản lý sử dụng là 95.575,1m2, thấp hơn hạn mức giao đất 100.000m2, UBND TP Phan Thiết chỉ hỗ trợ về đất cho hộ ông Triết mà không bồi thường về đất là sai.
Xử phạt hành chính không đúng quy định
Theo hồ sơ, ông Nguyễn Thanh Hải khởi kiện yêu cầu hủy quyết định của UBND huyện Hàm Thuận Bắc về việc xử phạt hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai.
Ông Hải bị xử phạt về hành vi lấn chiếm 349,4m2 đất giao thông. Nguồn gốc đất do cha mẹ ông Hải tạo lập, sau đó cho ông Hải sử dụng từ trước năm 1981, ông Hải xác định nguồn gốc trên là của cha mẹ ông khai phá và ông không lấn chiếm. Chủ tịch UBND huyện Hàm Thuận Bắc xác nhận nguồn gốc trên nhưng cho rằng ông Hải không sử dụng sản xuất nông nghiệp.
Từ năm 1992 trở về sau ông Hải tự nguyện làm đường và được hoán đổi một phần đất khác mà ông đã lấn chiếm trước đó. Tuy nhiên việc chiếm đất này UBND không có quyết định xử lý, hết thời hạn xử lý nên phải xem xét để công nhận tính hợp pháp cho người sử dụng đất.
Việc ông Hải sử dụng đất là đường đi nhưng không kê khai, đăng ký quyền sử dụng đất là có phần lỗi của ông Hải, nhưng việc gia đình ông Hải khai hoang đất như trên là hợp với quy định của pháp luật, UBND quy hoạch làm lộ giới, công trình công cộng thì phải có quy hoạch, quyết định phê duyệt quy hoạch của cơ quan có thẩm quyền.
Sau khi có quyết định phê duyệt quy hoạch thì phải có quyết định thu hồi, bồi thường. Gia đình ông Hải bỏ công khai phá, UBND không có quyết định thu hồi đất, giải toả đền bù mà lại cho rằng đất này là đường giao thông, thuộc UBND xã Hồng Sơn quản lý rồi ra quyết định xử phạt hành chính là không đúng quy định của pháp luật.
Ngoài ra, VKSND cấp cao 3 chỉ ra nhiều vi phạm, thiếu sót như: Từ chối cập nhật biến động không đúng quy định; Cấp GCNQSDĐ không đúng đối tượng, không đúng trình tự, thủ tục, chồng lấn lên diện tích người khác sử dụng; Không thu hồi, hủy bỏ GCNQSDĐ do cấp sai đối tượng; Thu hồi GCNQSDĐ không đúng quy định; Xác định sai vị trí đất và diện tích đất, dẫn đến chính sách bồi thường không đúng; Không xem xét bồi thường công sức cải tạo đất./.