Ấn tượng những phiên tòa số hóa hồ sơ ở Quảng Ninh

Phiên tòa số hóa hồ sơ đầu tiên 

Thực hiện chỉ đạo của VKSND tối cao, ngay từ đầu năm 2019, VKSND tỉnh Quảng Ninh chọn khâu đột phá số hóa hồ sơ vụ án, triển khai việc ứng dụng công nghệ thông tin, thí điểm số hóa hồ sơ phục vụ công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử phiên tòa hình sự. 

Ngày 18/7/2019, VKSND thị xã Đông Triều phối hợp với TAND cùng cấp tổ chức phiên tòa xét xử vụ án Nguyễn Đình Anh phạm tội “Cố ý gây thương tích”, theo quy định tại điểm đ khoản 2 Điều 134 Bộ luật Hình sự, có sử dụng các tài liệu, dữ liệu đã được số hóa trong quá trình xét xử.

VKSND tỉnh Quảng Ninh theo dõi trực tuyến một phiên tòa số hóa hồ sơ.

Đây là phiên tòa đầu tiên, ngành Kiểm sát tỉnh Quảng Ninh sử dụng thiết bị công nghệ thông tin để trình chiếu tài liệu, chứng cứ bằng hình ảnh, video trong quá trình xét xử tại phiên tòa. Tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án được số hóa, trình chiếu, công bố công khai tại phiên tòa, lấy đó làm căn cứ để kết tội bị cáo.

Phiên tòa này được tổ chức rút kinh nghiệm dưới hình thức trực tuyến đến 15 điểm cầu gồm VKSND tỉnh và 14 VKSND cấp huyện. Tham dự phiên tòa trực tuyến tại các điểm cầu có các đồng chí lãnh đạo, Kiểm sát viên, cán bộ VKSND tỉnh Quảng Ninh và 14 đơn vị VKSND cấp huyện, ở một số đơn vị cấp huyện còn có đại diện Tòa án cùng tham dự.

Việc thực hiện thành công phiên tòa số hóa hồ sơ vụ án đầu tiên tại thị xã Đông Triều đã tạo hiệu ứng tích cực, có sức lan tỏa mạnh mẽ trong ngành Kiểm sát tỉnh Quảng Ninh. Theo đó, lãnh đạo VKSND tỉnh Quảng Ninh quyết định tiếp tục thực hiện phiên tòa số hóa hồ sơ vụ án trong toàn tỉnh.

Phiên tòa số hóa hồ sơ diễn ra vào ngày 17/10/2019, xét xử vụ án Đặng Tuấn Giang, phạm tội “Cố ý làm hư hỏng tài sản”, quy định tại khoản 1 Điều 178 Bộ luật Hình sự là một trải nghiệm đáng nhớ đối với Kiểm sát viên Vũ Đức Hạnh Quyên, người trực tiếp thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử tại phiên tòa. Bởi đây là phiên tòa đầu tiên VKSND huyện Đầm Hà áp dụng công nghệ thông tin số hóa hồ sơ vụ án, công khai trình chiếu tài liệu, chứng cứ tại phiên tòa phục vụ cho việc chứng minh hành vi phạm tội của bị cáo.

Khác với những phiên tòa trước, ngoài việc nghiên cứu kỹ hồ sơ, dự kiến đề cương xét hỏi, đề cương tranh luận, Kiểm sát viên Vũ Đức Hạnh Quyên cùng cán bộ được phân công giúp việc tại phiên tòa phải chuẩn bị hồ sơ, tài liệu từ giai đoạn điều tra, truy tố, sẵn sàng mọi tài liệu, chứng cứ đã được số hóa; kiểm tra thiết bị, đường truyền tín hiệu, đồng thời xây dựng kế hoạch cũng như phương án có thể xảy ra tại phiên tòa như: Bị cáo chưa thành khẩn khai báo, chối tội; nại ra lý do khác dẫn đến thực hiện hành vi phạm tội… để trình chiếu các tài liệu số hóa, những chứng cứ quan trọng chứng minh hành vi phạm tội của bị cáo, bảo đảm sự phối hợp giữa việc trình chiếu chứng cứ gắn liền với quá trình lập luận, đấu tranh xét hỏi bị cáo, người bị hại để làm rõ nội dung vụ án.

Quang cảnh một phiên tòa hình sự "số hóa hồ sơ vụ án" tại tỉnh Quảng Ninh.

Theo Cáo trạng, khoảng 2h35’ ngày 26/7/2019, tại thôn Tân Thanh, xã Quảng Tân, huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh, do mâu thuẫn trong sinh hoạt, Đặng Tuấn Giang đã có hành vi ném một viên gạch chỉ vào kính chắn gió phía trước xe ô tô của anh Nguyễn Thanh Cường, làm kính bị hư hỏng, thiệt hại 5.632.900 đồng.

Tại phiên tòa, về cơ bản, bị cáo đã khai nhận hành vi vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, bị cáo lại trả lời ngập ngừng, quanh co về mục đích phạm tội của bản thân. Bị cáo khai mục đích đi tìm anh Cường là để xin lỗi, hòa giải và liên tục khai không nhớ rõ nhiều chi tiết trong quá trình thực hiện hành vi phạm tội như dùng tay nào để ném gạch, ném vào vị trí nào của xe ô tô,...

Trước diễn biến lời khai của bị cáo, Kiểm sát viên Vũ Đức Hạnh Quyên yêu cầu cán bộ giúp việc trình chiếu lại các tài liệu như khám nghiệm hiện trường, khám phương tiện, vật chứng, biên bản lấy lời khai và đặc biệt là đoạn video trích xuất từ camera hành trình của xe ô tô ghi lại hình ảnh bị cáo chặn đầu xe, sau đó hung hăng quát, chửi anh Cường, đến bên cửa xe định lôi anh Cường xuống đường; anh Cường sợ không dám xuống, lùi xe định bỏ đi thì bị cáo nhặt viên gạch chỉ bên đường đuổi theo, ném thẳng vào kính chắn gió phía trước xe ô tô anh Cường... 

Những tài liệu, chứng cứ được trình chiếu rõ ràng khiến bị cáo không thể chối cãi, đã phải cúi đầu nhận tội, thừa nhận là do bực tức nên mới đi tìm bị hại, không phải nhằm mục đích xin lỗi, hòa giải mà để gây gổ đánh nhau. 

Kiểm sát viên Vũ Đức Hạnh Quyên cho biết: “Lần đầu tiên thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử một vụ án hình sự áp dụng số hóa hồ sơ nên tôi không tránh khỏi còn một số sơ suất. Những góp ý, cũng như bài học kinh nghiệm từ các đồng nghiệp giúp tôi hoàn thiện thêm các kĩ năng, thao tác nghiệp vụ trong các vụ án số hóa sau này. Việc số hóa hồ sơ thực sự là một bước tiến mới mang tính đột phá trong hoạt động nghiệp vụ, thể hiện tầm nhìn sâu, rộng của lãnh đạo VKSND tỉnh về việc áp dụng khoa học công nghệ thông tin vào công cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm”. 

Chủ trương đúng đắn mang lại hiệu quả tốt

Đồng chí Trần Công Phàn, Phó Viện trưởng VKSND tối cao trao Cờ thi đua của Chính phủ tặng VKSND tỉnh Quảng Ninh.

Viện trưởng VKSND tỉnh Quảng Ninh, đồng chí Lương Phúc Sơn cho biết, qua kết quả xét xử tại các phiên tòa số hóa hồ sơ cho thấy, việc tiến hành số hóa hồ sơ vụ án, công bố các tài liệu, chứng cứ bằng hình ảnh tại phiên tòa đã góp phần giúp cho việc luận tội, đề xuất giải quyết vụ án của VKS thuyết phục hơn đối với những người tham gia tố tụng; được Hội đồng xét xử ghi nhận và đánh giá cao về kỹ năng tranh tụng của Kiểm sát viên; đã thu hút được sự quan tâm, theo dõi của những người tham dự phiên tòa; nâng cao hiệu quả tuyên truyền, giáo dục pháp luật sâu rộng đến quần chúng nhân dân. Điều đó cho thấy việc số hóa hồ sơ vụ án là một chủ trương đúng đắn, cách làm hay, mang lại hiệu quả tốt, góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm nói chung, tăng cường quyền công tố trong giai đoạn xét xử nói riêng. Đây cũng là một trong những nội dung được áp dụng để đáp ứng yêu cầu đổi mới, tăng cường quyền công tố, tránh oan, sai và nâng cao chất lượng cán bộ của VKSND hai cấp tỉnh Quảng Ninh hiện nay.

Bên cạnh đó, để nâng cao trình độ cho cán bộ, bảo đảm khi bổ nhiệm Kiểm sát viên sẽ có đủ năng lực, bản lĩnh để thực hiện nhiệm vụ, VKSND tỉnh Quảng Ninh đã thực hiện việc cử Kiểm sát viên sơ cấp, Kiểm tra viên, chuyên viên tham gia phiên tòa với vai trò người giúp việc cho Kiểm sát viên thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử tại phiên tòa. Trong năm vừa qua, VKSND hai cấp tỉnh Quảng Ninh đã phân công 180 lượt cán bộ giúp việc cho Kiểm sát viên tại phiên tòa. 
Với những nỗ lực trong công tác, năm 2019, VKSND tỉnh Quảng Ninh được tặng Cờ thi đua của Chính phủ (đây là năm thứ 12 liên tục VKSND tỉnh Quảng Ninh được Thủ tướng Chính phủ tặng cờ đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua), Huân chương Lao động hạng Ba về xây dựng nông thôn mới; nhiều đơn vị, cá nhân được VKSND tối cao, UBND tỉnh Quảng Ninh tặng cờ, bằng khen...