Xây dựng cơ chế, cơ sở pháp lý để “không thể tham nhũng” và “không dám tham nhũng”

Trao đổi tại buổi tọa đàm về công tác PCTN tại Việt Nam, ông Francesco Checchi, Cố vấn khu vực Đông Nam Á - Thái Bình Dương về phòng chống tham nhũng, UNODC cho biết, mỗi năm, ước tính khoảng 1.000 tỷ đô la Mỹ bị dùng vào việc hối lộ trong khi 2.600 tỷ đô la Mỹ bị đánh cắp thông qua hành vi tham nhũng - một con số tương đương với 5% GDP toàn cầu.

Tại các nước đang phát triển, ước tính số ngân sách bị mất đi do tham nhũng lớn gấp 10 lần tổng giá trị viện trợ phát triển chính thức (theo đánh giá của Chương trình phát triển Liên Hợp quốc). “Đây là một con số rất lớn, nhưng cái giá của tham nhũng trên thực tế còn lớn hơn nhiều” - ông Francesco Checchi khẳng định.

Theo ông Francesco Checchi, PCTN là vấn đề trung tâm trong chương trình nghị sự phát triển toàn cầu. Bên cạnh đó, việc Việt Nam phê chuẩn Công ước PCTN của Liên hợp quốc (UNCAC) vào ngày 30/6/2009 thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong công cuộc PCTN. Từ đó đến nay, Việt Nam đã có những thay đổi tích cực. Đặc biệt, gần đây nhất, Quốc hội Việt Nam đã thông qua Luật PCTN mới, tạo động lực quan trọng trong công tác PCTN thời gian tới.

“Tôi xin chúc mừng Chính phủ Việt Nam và đặc biệt là Thanh tra Chính phủ với những nỗ lực rất lớn nhằm sửa đổi Luật PCTN cũng như hoàn thành bản Báo cáo Quốc gia tự đánh giá trong khuôn khổ chu trình đánh giá thứ hai của UNCAC” - ông Francesco Checchi nói. Ngoài ra, theo ông Francesco Checchi, PCTN là trách nhiệm của mỗi người và toàn xã hội, khu vực tư nhân và báo chí đóng vai trò quan trọng trong công tác này. Chính vì thế ông Francesco Checchi cho rằng: “Chúng tôi khuyến khích Chính phủ tạo điều kiện và đẩy mạnh sự tham gia hiệu quả của các tổ chức xã hội, doanh nghiệp và giới báo chí vào chu trình đánh giá UNCAC”.

Quảng cảnh buổi tọa đàm về PCTN ngày 20/12 do Thanh tra Chính phủ tổ chức

Liên quan đến công tác PCTN tại Việt Nam, theo Phó Tổng thanh tra Chính phủ Trần Ngọc Liêm, buổi tọa đàm được tổ chức nhân dịp kỷ niệm Ngày Quốc tế PCTN nhằm giới thiệu về UNCAC, cập nhật kết quả thực thi UNCAC tại Việt Nam, nhất là kết quả tham gia chu trình đánh giá thứ hai việc thực thi UNCAC; giới thiệu Luật PCTN năm 2018 mới được Quốc hội thông qua, từ đó khẳng định quyết tâm của Chính phủ Việt Nam trong công tác PCTN. Ông Liêm cũng tin tưởng, buổi tọa đàm sẽ thu được những kết quả, thông tin hữu ích, từ đó giúp cho công tác PCTN của Việt Nam đạt hiệu quả cao hơn trong thời gian tới.

Tại buổi tọa đàm, đại diện Thanh tra Chính phủ cho biết, ngày 20/11/2018, tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIV đã thông qua Luật PCTN mới. Chủ tịch nước đã ký Lệnh công bố và Luật sẽ có hiệu lực kể từ ngày 1/7/2019. Theo đó, việc xây dựng Luật PCTN nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập qua 10 năm thi hành Luật PCTN năm 2005 (đã được sửa đổi năm 2007 và 2012).

Việc xây dựng luật này nhằm tiếp tục quán triệt các chủ trương, nghị quyết của Đảng về PCTN; đồng thời việc xây dựng Luật PCTN (sửa đổi) để đồng bộ với quy định mới trong các đạo luật quan trọng khác được Quốc hội thông qua và nhằm nâng cao mức độ tuân thủ Công ước Liên hợp quốc về chống tham nhũng.

Bên cạnh đó, Luật PCTN (sửa đổi) tiếp tục xác định nhiệm vụ trọng tâm là xây dựng một cơ chế phòng ngừa tham nhũng toàn diện và sâu rộng, qua đó góp phần xây dựng một cơ chế quản lý nhà nước, quản lý xã hội công khai, minh bạch để “không thể tham nhũng”; đồng thời, tạo cơ sở pháp lý đồng bộ cho việc phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi tham nhũng để “không dám tham nhũng”.  

Văn Tình - Trần Tâm