Nhiều bài học kinh nghiệm quý qua 65 năm xây dựng, trưởng thành và tổng kết phong trào thi đua

Tại Lễ kỷ niệm 65 năm Ngày truyền thống ngành Kiểm sát nhân dân (26/7/1960-26/7/2025), đón nhận danh hiệu Anh hùng Lao động và Đại hội Thi đua yêu nước ngành KSND lần thứ VII, đồng chí Nguyễn Huy Tiến, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy các cơ quan Đảng Trung ương, Bí thư Đảng uỷ, Viện trưởng VKSND tối cao đã có bài diễn văn ôn lại quá trình hình thành và phát triển, những thành tựu mà Ngành đạt được cũng như bài học kinh nghiệm, quyết tâm thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm của Ngành trong thời gian tới.

Đồng chí Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Huy Tiến cho biết, qua 65 năm xây dựng, trưởng thành và tổng kết phong trào thi đua, ngành KSND rút ra nhiều bài học kinh nghiệm quý, đó là: Luôn bám sát chủ trương, định hướng lãnh đạo của Đảng để cụ thể hóa vào công tác kiểm sát; làm tốt công tác xây dựng Đảng, xây dựng Ngành, phát huy dân chủ và sự đoàn kết nhất trí để tạo thành sức mạnh tập thể; đồng thời, xây dựng đội ngũ cán bộ Kiểm sát trong sạch, vững mạnh, liêm chính; phát huy vai trò người đứng đầu, sự gương mẫu, trách nhiệm, luôn đổi mới, dám nghĩ, dám làm vì sự nghiệp chung.

 Ngay từ đầu tháng 7/2025, Viện trưởng VKSND tối cao đã ký ban hành Chỉ thị số 05/CT-VKSTC về triển khai hoạt động của VKSND 3 cấp từ ngày 1/7/2025, trong đó yêu cầu, VKSND các cấp tập trung cao độ nhằm ổn định tổ chức bộ máy và hoạt động của Ngành; chủ động, tích cực tham mưu với cấp ủy, phục vụ tốt nhiệm vụ chính trị địa phương; phối hợp, phân công kiểm sát chặt chẽ các hoạt động tư pháp theo thẩm quyền luật định. Người đứng đầu đơn vị, VKSND địa phương phải làm tốt công tác chính trị tư tưởng, thường xuyên sâu sát, kịp thời nắm bắt tình hình; kế thừa, phát huy kết quả, thành tích của các đơn vị cũ (trước hợp nhất); bảo đảm sự đoàn kết thống nhất cao trong đơn vị mới (sau hợp nhất); phát huy năng lực, sở trường của công chức trong đơn vị, bảo đảm hoàn thành tốt nhiệm vụ, không cục bộ địa phương, đơn vị.

Trong thời gian tới, đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, với nhiều thời cơ và thách thức đan xen trong bối cảnh thế giới và khu vực diễn biến nhanh chóng, khó lường, bất định; ngành KSND với những thách thức, áp lực rất lớn do tình hình tội phạm, vi phạm ngày càng gia tăng, diễn biến phức tạp, với nhiều loại tội phạm phi truyền thống, tranh chấp quốc tế và những vấn đề nảy sinh trong quá trình phát triển, hội nhập và chuyển đổi số toàn cầu. Trước những yêu cầu của thực tiễn và chủ trương, định hướng của Đảng trong kỷ nguyên mới, cùng với những kỳ vọng của Nhân dân, đòi hỏi ngành KSND phải đổi mới toàn diện, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả, xây dựng ngành KSND thực sự trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, hiện đại, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và hội nhập quốc tế. 

leftcenterrightdel
 Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Huy Tiến và đồng chí Lê Quốc Minh, Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Tổng Biên tập Báo Nhân dân chụp ảnh lưu niệm ở gian trưng bày của ngành KSND  tại Triển lãm thành tựu Đất nước với chủ đề "80 năm Hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc".

VKSND các cấp phải chủ động, thích ứng với những yêu cầu mới đặt ra trong giai đoạn phát triển mới của đất nước

Cùng với sự chuyển mình mạnh mẽ của đất nước bước vào kỷ nguyên mới, đồng chí Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Huy Tiến nêu rõ, thời gian tới ngành KSND quyết tâm thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm.

Một là, tiếp tục xây dựng Đảng, xây dựng Ngành trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu trong kỷ nguyên mới. Ngành KSND là công cụ của Đảng, thực hiện chức năng Hiến định, luôn đặt dưới sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp, tuyệt đối của Đảng; luôn thấm nhuần tư tưởng chỉ đạo “công tác kiểm sát thực chất là công tác chính trị”; phải có nhận thức và tư duy mới về vai trò, trách nhiệm của ngành KSND trong tình hình mới, với tâm thế mới, yêu cầu mới, trách nhiệm mới cao hơn trước; luôn bám sát nhiệm vụ chính trị của Đảng, nhất là “4 nghị quyết chiến lược” để cụ thể hóa vào từng lĩnh vực công tác kiểm sát.

Tập trung cao độ hoàn thiện thể chế, ổn định tổ chức bộ máy hoạt động của VKSND 3 cấp, bảo đảm tinh gọn, mạnh, hiệu lực, hiệu quả, thông suốt và phục vụ Nhân dân, vì Nhân dân. Đổi mới công tác cán bộ, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, giữ gìn phẩm chất đạo đức, bản lĩnh; mỗi cán bộ phải luôn có khát vọng tận hiến, tận tâm; lấy bài học dân chủ, đoàn kết làm nền tảng để phát triển; lấy hiệu quả công việc làm thước đo đánh giá cán bộ; phấn đấu đạt và vượt các chỉ tiêu của Quốc hội, kết quả công tác năm sau phải cao hơn năm trước; VKSND các cấp phải chủ động, thích ứng với những yêu cầu mới đặt ra trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Hai là, thực hiện tốt chức năng công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp; tiếp tục tăng cường trách nhiệm công tố trong điều tra, nhất là điều kiện hoạt động điều tra được tiến hành ở Công an cấp xã; bảo đảm không làm oan người vô tội, không bỏ lọt tội phạm. Quán triệt và thực hiện nghiêm Nghị quyết số 68-NQ/TW của Đảng về phát triển kinh tế tư nhân để có nhận thức, tư duy mới trong phân loại, xử lý hình sự, không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, dân sự, hành chính và ngược lại, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. 

Tiếp tục kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, theo tinh thần chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm: Chuyển trọng tâm sang phòng ngừa, chủ động nhận diện, dự báo, cảnh báo vi phạm từ sớm, từ xa công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực gắn với tăng tốc, bứt phá phát triển kinh tế - xã hội. Nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của Cơ quan điều tra VKSND, bảo đảm thực sự là thiết chế ngăn chặn, phòng ngừa và kiểm soát quyền lực trong hoạt động tư pháp, góp phần bảo đảm các cơ quan tư pháp trong sạch, vững mạnh, liêm chính. Đổi mới và tăng cường kiểm sát chặt chẽ hoạt động của các cơ quan tư pháp (Cơ quan điều tra, Tòa án, Thi hành án...) theo mô hình mới, nhưng phải tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận với công lý và tư pháp; tăng cường kiểm sát việc giải quyết các tranh chấp dân sự, hành chính và những tranh chấp khác, kiên quyết kháng nghị, kiến nghị vi phạm pháp luật, chú trọng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhân dân.

Ba là, tập trung thực hiện thí điểm tố tụng dân sự công ích, bảo vệ lợi ích Nhà nước, lợi ích công cộng và nhóm dễ bị tổn thương (Nghị quyết số 205/2025/QH15 của Quốc hội). Đây là nhiệm vụ chính trị được Đảng, Nhà nước tin cậy giao cho ngành KSND; tuy mới, khó và phức tạp, nhưng có vai trò, ý nghĩa rất quan trọng nhằm bảo vệ những giá trị cốt lõi và bản chất ưu việt của chế độ ta ngay trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Trọng tâm là bảo vệ lợi ích công (đầu tư công, đất đai, tài nguyên, môi trường, hệ sinh thái, an toàn thực phẩm, dược phẩm, quyền lợi người tiêu dùng…), đặc biệt là phòng chống lãng phí, góp phần bảo vệ môi trường xanh, phát triển bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống và hạnh phúc của Nhân dân, nhất là những người yếu thế…, nhằm thực hiện mục tiêu xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.

leftcenterrightdel
 Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Huy Tiến và, đồng chí Nguyễn Mạnh Hùng, Uỷ viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ tại khu trưng bày của VKSND tại Triển lãm.

Bốn là, thúc đẩy chuyển đổi số, đáp ứng yêu cầu phát triển ngành KSND trong kỷ nguyên số hướng tới mô hình VKS điện tử, thay đổi căn bản phương thức tổ chức vận hành và kiểm soát quyền lực trong lĩnh vực tư pháp, góp phần tạo sự minh bạch và thuận lợi cho người dân tiếp cận với tư pháp và hoạt động kiểm sát; tạo ra hệ sinh thái thông minh, có khả năng tự giám sát; sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (big data), trợ lý ảo để hỗ trợ Kiểm sát viên phân tích, đưa ra quyết định, thay thế hoạt động thủ công hiện nay.

Năm là, tiếp tục đẩy mạnh và mở rộng hợp tác quốc tế, hội nhập sâu rộng; đẩy mạnh việc thực hiện và ký kết các Hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự, đấu tranh phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia, tích cực thu hồi tài sản tham nhũng, xử lý các đối tượng phạm tội bỏ trốn ra nước ngoài. Tập trung nghiên cứu, tiếp thu mô hình quản trị tư pháp hiện đại; mở rộng hợp tác trong nghiên cứu, đào tạo; đồng thời, chuẩn bị đội ngũ Kiểm sát viên, chuyên gia có năng lực để tham gia giải quyết các tranh chấp quốc tế.

Sáu là, chủ động nghiên cứu, tham mưu, đề xuất, kiến nghị với Đảng, Nhà nước chủ trương, định hướng cải cách tư pháp, hoàn thiện pháp luật và đổi mới phương thức kiểm sát đáp ứng giai đoạn phát triển mới. Để thực hiện tốt chủ trương, định hướng lớn của Đảng và nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Ngành KSND tiếp tục nghiên cứu, đề xuất đổi mới thủ tục tố tụng tư pháp, tố tụng thân thiện, bổ sung cơ chế công tố chủ động và các biện pháp phi tố tụng, trọng tài (hòa giải, đối thoại), tăng cường áp dụng thủ tục rút gọn, tiết kiệm nguồn lực, chi phí tố tụng, giảm thiểu xung đột xã hội và áp lực cho cơ quan tiến hành tố tụng…, đáp ứng với tình hình tội phạm và các tranh chấp ngày càng tăng, phức tạp hiện nay. Để nâng cao hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo trong giai đoạn mới, ngành KSND đề xuất với Bộ Chính trị cho nghiên cứu, xây dựng và ban hành “Chỉ thị của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với ngành KSND trong kỷ nguyên mới”. Kiến nghị với Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan có thẩm quyền tiếp tục quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tạo điều kiện tăng cường năng lực, cơ sở vật chất để ngành KSND hoàn thành tốt nhiệm vụ trong giai đoạn phát triển mới.

Trước đó, phát biểu tại Hội thảo khoa học “Viện kiểm sát nhân dân trong kỷ nguyên mới”,đồng chí Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Huy Tiến khẳng định, kỷ niệm 65 năm thành lập ngành KSND đúng vào thời khắc lịch sử khi chính quyền địa phương 2 cấp chính thức vận hành ở 34 tỉnh, thành phố; hệ thống VKSND theo mô hình mới 3 cấp được kiện toàn và đi vào hoạt động. Hòa chung với khí thế của cả đất nước, dân tộc vững bước tiến vào kỷ nguyên mới, Hội thảo mang ý nghĩa rất quan trọng, nhằm ôn lại chặng đường 65 năm phát triển của Ngành; mở ra diễn đàn nghiên cứu, trao đổi khoa học và tổng kết thực tiễn nhằm cung cấp luận cứ tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của VKSND, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong kỷ nguyên mới của đất nước.
P.V