VKS yêu cầu chấm dứt vi phạm, áp dụng biện pháp để ngăn chặn, khắc phục hậu quả
Về yêu cầu chấm dứt vi phạm, áp dụng biện pháp để ngăn chặn, khắc phục hậu quả, Điều 18 Thông tư liên tịch số 09 nêu rõ: Sau khi thụ lý vụ việc dân sự công ích, Viện kiểm sát (VKS) ban hành quyết định yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành vi xâm phạm quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc lợi ích công chấm dứt hành vi vi phạm, áp dụng biện pháp để ngăn chặn, khắc phục hậu quả theo quy định tại khoản 1 Điều 13 của Nghị quyết số 205/2025/QH15.
Quyết định yêu cầu chấm dứt hành vi vi phạm, áp dụng biện pháp để ngăn chặn, khắc phục hậu quả được gửi cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm ngay sau khi ban hành; có thể gửi kèm theo tài liệu, chứng cứ VKS thu thập được về tính xác thực của sự việc, hành vi vi phạm, chủ thể có hành vi vi phạm, hậu quả thiệt hại xảy ra. Quyết định này được lập theo Mẫu số 19/DSCI ban hành kèm theo Thông tư liên tịch này.
Cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm phải trả lời bằng văn bản về những vấn đề VKS yêu cầu trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định.
VKS theo dõi, kiểm tra việc cơ quan, tổ chức, cá nhân được yêu cầu thực hiện việc chấm dứt hành vi vi phạm, áp dụng biện pháp để ngăn chặn, khắc phục hậu quả theo yêu cầu của VKS.
Hết thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này mà cơ quan, tổ chức, cá nhân được yêu cầu không có văn bản trả lời hoặc có văn bản trả lời không chấp nhận thực hiện yêu cầu của VKS; cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện yêu cầu của VKS không đầy đủ, không hiệu quả mà không có lý do chính đáng thì VKS xem xét thực hiện việc thông báo khởi kiện hoặc kiến nghị khởi kiện quy định tại Điều 19, Điều 20 của Thông tư liên tịch này.
Quy định về thông báo, kiến nghị khởi kiện
Về thông báo khởi kiện, Điều 19 Thông tư liên tịch số 09 quy định: VKS thông báo bằng văn bản theo Mẫu số 23/DSCI ban hành kèm theo Thông tư liên tịch này cho chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương có quyền dân sự bị xâm phạm hoặc người đại diện hợp pháp của họ để họ khởi kiện vụ án dân sự theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 13 của Nghị quyết số 205/2025/QH15.
Hết thời hạn quy định tại khoản 3 Điều 13 của Nghị quyết số 205/2025/QH15 mà VKS không nhận được văn bản trả lời của chủ thể nêu tại khoản 1 Điều này thì VKS thực hiện việc kiến nghị khởi kiện theo quy định tại Điều 20 của Thông tư liên tịch này. Trường hợp chủ thể nêu tại khoản 1 Điều này có văn bản đề nghị cơ quan, tổ chức khác có quyền, trách nhiệm khởi kiện thực hiện khởi kiện thì VKS theo dõi và hỗ trợ khởi kiện khi có đề nghị.
    |
 |
| Lãnh đạo các bộ, ngành, các tổ chức chính trị - xã hội và các hội tại Lễ ký Thông tư liên tịch số 09. |
Trường hợp VKS nhận được văn bản trả lời của chủ thể nêu tại khoản 1 Điều này về việc họ sẽ tự mình khởi kiện hoặc đề nghị không khởi kiện thì VKS xem xét, quyết định đình chỉ việc kiểm tra, xác minh theo quy định tại điểm c hoặc điểm d khoản 1 Điều 12 của Nghị quyết số 205/2025/QH15 và khoản 2 Điều 17 của Thông tư liên tịch này.
Tài liệu về việc thông báo khởi kiện được đưa vào hồ sơ vụ án dân sự công ích.
Về kiến nghị khởi kiện, Điều 20 Thông tư liên tịch số 09 nêu: VKS ban hành kiến nghị theo Mẫu số 24/DSCI ban hành kèm theo Thông tư liên tịch này với cơ quan, tổ chức quản lý, phụ trách ngành, lĩnh vực để khởi kiện theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 13 của Nghị quyết số 205/2025/QH15 trong các trường hợp sau đây: Không nhận được văn bản trả lời của chủ thể nêu tại khoản 1 Điều 19 của Thông tư liên tịch này. Trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 18 của Thông tư liên tịch này.
Hết thời hạn quy định tại khoản 3 Điều 13 của Nghị quyết số 205/2025/QH15 mà VKS không nhận được văn bản trả lời của cơ quan, tổ chức hoặc nhận được văn bản thể hiện cơ quan, tổ chức từ chối việc khởi kiện mà không có lý do chính đáng hoặc đề nghị VKS khởi kiện thì VKS xem xét, quyết định khởi kiện vụ án dân sự công ích trong thời hạn quy định tại khoản 1 Điều 14 của Nghị quyết số 205/2025/QH15.
VKS nhận được văn bản trả lời của cơ quan, tổ chức đồng ý thực hiện khởi kiện thì VKS xem xét, quyết định đình chỉ việc kiểm tra, xác minh theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 12 của Nghị quyết số 205/2025/QH15 và khoản 2 Điều 17 của Thông tư liên tịch này.
VKS nhận được văn bản trả lời của cơ quan, tổ chức đề nghị được áp dụng biện pháp xử lý khác thì VKS thực hiện theo quy định tại khoản 4 Điều 17 của Thông tư liên tịch này. Trường hợp biện pháp xử lý khác không được thực hiện đúng hoặc không hiệu quả và cơ quan, tổ chức không khởi kiện thì VKS xem xét, quyết định khởi kiện.
VKS có quyền thông báo cho cơ quan, tổ chức cấp trên quản lý cơ quan, tổ chức được kiến nghị khởi kiện về việc cơ quan, tổ chức không khởi kiện mà không có lý do chính đáng hoặc đã đề nghị được áp dụng biện pháp xử lý khác, được VKS chấp nhận nhưng không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ.
Cơ quan, tổ chức cấp trên có trách nhiệm trả lời bằng văn bản trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận được thông báo của VKS, nêu rõ biện pháp xử lý trách nhiệm của cấp dưới nếu đồng ý với ý kiến của VKS; trường hợp không đồng ý với ý kiến của VKS thì nêu rõ lý do.
Tài liệu về việc kiến nghị khởi kiện được đưa vào hồ sơ vụ án dân sự công ích.
Chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương có thể đề nghị VKS hỗ trợ khởi kiện
Theo quy định tại Điều 21 Thông tư liên tịch số 09, chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương có quyền dân sự bị xâm phạm hoặc người đại diện hợp pháp của họ, cơ quan, tổ chức quản lý ngành, lĩnh vực khởi kiện theo thông báo, kiến nghị của VKS quy định tại Điều 19, Điều 20 của Thông tư liên tịch này có thể đề nghị VKS đã thông báo, kiến nghị hỗ trợ khởi kiện.
Văn bản đề nghị VKS hỗ trợ khởi kiện phải nêu rõ biện pháp hỗ trợ được đề nghị, lý do cơ quan, tổ chức, cá nhân không thực hiện được biện pháp đó, theo Mẫu số 25/DSCI ban hành kèm theo Thông tư liên tịch này.
Trong thời hạn 3 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị, VKS trả lời bằng văn bản theo Mẫu số 26/DSCI của Thông tư liên tịch này cho cơ quan, tổ chức, cá nhân đề nghị về việc hỗ trợ hoặc không hỗ trợ khởi kiện.
VKS hỗ trợ khởi kiện bằng một hoặc một số biện pháp sau đây: Cung cấp tài liệu, chứng cứ về vụ án dân sự công ích mà Viện kiểm sát đã thu thập được; hỗ trợ thực hiện các biện pháp thu thập tài liệu, chứng cứ quy định tại Điều 9 và Điều 12 của Thông tư liên tịch này; hướng dẫn về pháp luật tố tụng dân sự để thực hiện việc khởi kiện; cho ý kiến về các vấn đề có liên quan theo đề nghị của cơ quan, tổ chức, cá nhân mà VKS xét thấy cần thiết cho việc khởi kiện.
Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị hỗ trợ khởi kiện, VKS gửi kết quả hỗ trợ khởi kiện theo quy định tại điểm a, c, d khoản 2 Điều này cho cơ quan, tổ chức, cá nhân đề nghị; trường hợp hỗ trợ theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều này thì gửi ngay sau khi có kết quả.
VKS không hỗ trợ khởi kiện hoặc chấm dứt hỗ trợ khởi kiện khi thuộc một trong các trường hợp sau đây: Có căn cứ xác định cơ quan, tổ chức, cá nhân đề nghị hỗ trợ khởi kiện sẽ không khởi kiện; cơ quan, tổ chức, cá nhân khởi kiện thay đổi, rút một phần hoặc toàn bộ yêu cầu khởi kiện mà làm ảnh hưởng đến lợi ích công.
VKS không hỗ trợ khởi kiện hoặc chấm dứt hỗ trợ khởi kiện thông báo bằng văn bản cho cơ quan, tổ chức, cá nhân đề nghị và nêu rõ lý do.
Sau khi trả lời không hỗ trợ khởi kiện hoặc chấm dứt hỗ trợ khởi kiện, VKS có thể thực hiện việc khởi kiện nếu thuộc trường hợp theo quy định của Nghị quyết số 205/2025/QH15 và Thông tư liên tịch này.