Táo Quân trở thành "nạn nhân" của sự thành công của chính mình

Tranh cãi về chương trình Táo quân 2019 vẫn chưa dừng lại dù chương trình đã phát sóng được nhiều ngày. Là người trực tiếp theo dõi buổi ghi hình Táo quân 2019, chuyên gia truyền thông Nguyễn Đình Thành đã có bài phân thích thấu đáo về chương trình năm nay. 

Táo quân 2019 nhận nhiều ý kiến chỉ trích vì cài cắm quảng cáo quá nhiều

"Thói đời cái yêu nhiều thì người ta càng hận nhiều; càng mong đợi nhiều thì khi có điều gì xảy ra không như ý thì người ta lại càng thất vọng nhiều; yêu nhiều thường dẫn đến ghen tuông lớn. Có lẽ điều này đã xảy ra với Táo Quân 2019 khi chương trình này trở thành "nạn nhân" của sự thành công của chính mình.

Có thể nói rằng không có chương trình nào rating cao như Táo Quân trong cả năm bởi ngay cả với trận chung kết của các trận bóng đá tầm châu lục hay khu vực thì người ta cũng chỉ xem một lần trong khi đó táo Quân là chương trình được xem đi xem lại nhiều lần trên nhiều kênh, trong nhiều ngày tết và được xem bởi mọi tầng lớp dân cư, lứa tuổi.

Chính vì vậy mà tác động xã hội của trình này rất lớn. Khi có một độ rating cao như vậy thì đương nhiên Táo Quân cũng sẽ trở thành một cơ hội không thể bỏ qua được của các thương hiệu muốn quảng bá thông điệp của thương hiệu mình đến với người tiêu dùng. Cũng không ngạc nhiên gì khi xem một chương trình Táo Quân người ta sẽ mong đợi ở đâu đó có các thương hiệu xuất hiện. Nhưng điều đáng cần bàn là đây là cách mà các thương hiệu xuất hiện.

Trong một bộ phim chẳng hạn như James Bond, người ta đếm được không dưới 30 thương hiệu được quảng cáo lồng ghép vào trong đó. Tuy nhiên, cũng ít khi người ta thấy có một sự phản đối nào ầm ĩ trên mạng về chuyện các thương hiệu xuất hiện quá lộ liễu. Vấn đề ở đây là khi trả tiền thì thương hiệu cần phải được xuất hiện và cách xuất hiện thì phải mang một phong cách và một cách thức phù hợp, không quá lố.

Một thương hiệu du thuyền sẽ xuất hiện trong những cảnh rượt đuổi hoặc cảnh xa hoa trên du thuyền. Một thương hiệu sâmpanh cũng sẽ xuất hiện trong cảnh ăn chơi ở trên thuyền. Chính vì cách thức xuất hiện một cách kín đáo và đầy phong cách như thế nên các bộ phim không bị chỉ trích vì chuyện đã bán quảng cáo thái quá hoặc một cách lộ liễu cho các nhãn hàng.

Trở lại chương trình Táo Quân 2019, với một độ rating cao kỷ lục như vậy và lặp đi lặp lại thì việc các thương hiệu xuất hiện là điều hoàn toàn dễ hiểu. Tuy nhiên các nhãn hàng chỉ nên xuất hiện bằng các câu slogan của mình hay logo của mình hoặc đồng phục của nhân viên của mình, không nên nêu tên thương hiệu của mình một cách quá rõ ràng như vậy để rồi lại trở thành mục tiêu của những sự chỉ trích trên mạng.

Nói thêm về cảm xúc của tôi sau khi rời khán phòng của Táo Quân 2019. Tôi không dám post gì lên Facebook bởi nhà đài đã nhiều lần nhắc nhở rằng đây là một chương trình được ghi hình và để đảm bảo chọn về cảm xúc cho những người xem sau hoặc là đến tận đêm 30 mới được xem thì đề nghị quý khán giả không tiết lộ các chi tiết hoặc nội dung của chương trình.

Chính vì thế mà dù có rất nhiều điều hay ho ở Táo quân trực tiếp nhưng những người đi xem về cũng không dám chia sẻ. Tôi có "may mắn" khi được xem chương trình cuối cùng trong đó người ta bỏ hết các đoạn quảng cáo vụng về lộ liễu.

Cũng phải nói thêm rằng ngồi trong phòng ghi hình trực tiếp thì cảm giác, cảm xúc sẽ rất khác là ngồi trước màn hình tivi trên thực tế. Khi xem Táo Quân 2019 ở trường quay tôi thực sự có cảm giác như mình đang đi xem một vở kịch nói đậm chất kịch nói với những lời thoại dài hóm hỉnh, sâu sắc và phần diễn xuất của các diễn viên xuất sắc. Đó là Chí Trung, nghệ sĩ ưu tú - giám đốc nhà hát tuổi trẻ, Xuân Bắc cũng là một nghệ sĩ ưu tú, Tự Long - nghệ sĩ nhân dân, cây hài hóm hỉnh đất Hải Phòng Quang Thắng, cây hài Vân Dung.

Các nghệ sĩ trụ cột của Táo quân đều hoàn thành tốt vai diễn của mình

Thực sự là có nhiều lúc người xem ngay cả những người xem ở trình độ cao cũng phải bật cười hoặc suy nghĩ về những tình huống đặt ra trong vở Táo Quân. Nếu nhìn Táo Quân như một vở kịch nói dài 4 tiếng rưỡi thì thực sự toàn bộ đội ngũ đạo diễn, biên kịch, diễn viên, hậu đài đã làm một công việc khủng khiếp trong vòng chưa đến một tháng.

Nên nhìn Táo Quân như một chương trình giải trí vào dịp cuối năm chứ không nên nhìn nó như một chương trình xã luận hay một vở kịch dành cho giới tinh hoa. Chính vì nhiều người nhìn Táo Quân như là một sản phẩm dành cho giới tinh hoa, của giới tinh hoa, nói đến những vấn đề cao xa và theo những cách tinh tế nhất nên nhìn từ góc độ đó thì người ta sẽ dễ thất vọng.

Nhưng nếu nhìn Táo Quân đúng vai trò như là một chương trình giải trí dành cho mọi giới và trên hết là dưới bình dân thì tôi nghĩ rằng Táo Quân 2019 đã đạt được mục tiêu này. Nó mang lại những tiếng cười tạo cảm giác cho người dân rằng là những vấn đề bức bối và chưa giải quyết được của xã hội có được nói đến trên đài truyền hình quốc gia, có được những vị lãnh đạo Đảng, Nhà nước và những người lãnh đạo khác ở tỉnh chú ý và ít nhất là để ý đến.

Nếu như có thể chỉ ra một vài hạt sạn trong các chương trình Táo Quân thì có lẽ một điều làm cho tôi suy nghĩ nhất trong nhiều năm vừa qua do chính là ở một số đoạn có những từ ngữ dung tục, cách hành xử lỗ mãng, hoặc là những có những đoạn tấu hài hợp với người xem ở những lứa tuổi dưới 16.

Táo Quân là một chương trình được chiếu trên đài truyền hình quốc gia vào khung giờ vàng và nhiều khung giờ vàng trong ngày. Với nội dung và với những một số chủ đề mang tính 16 + 18 + như vậy có lẽ nhà đài nên phát sóng bản chuẩn dành cho đại bộ phận công chúng. Version 2 là bản full 4 tiếng rưỡi nên dành cho những người có trả tiền cho nhà đài để được xem trọn vẹn chương trình không cắt và như vậy thì sẽ đảm bảo được tính phù hợp với mọi lứa tuổi của chương trình giải trí này đầu năm.

Táo Quân năm nay cũng tỏ ra thiếu thế nhị đưa hình tượng của ông chủ hãng Trung Nguyên như một lời đàm tiếu ở trong chương trình. Doanh nhân là những người có nhiều đóng góp cho xã hội họ cũng có những cách thức hoạt động và hành động không nhất thiết phải giống với cách thông thường. Chính vì thế việc đưa hình tượng của một nhân vật như vậy nên để bôi xấu trên đài truyền hình quốc gia là một điều không nên.

Các nghệ sĩ và đạo diễn Đỗ Thanh Hải tại hậu trường Táo quân 2019

Một chi tiết có thể nói thêm rằng vé chợ đen của táo Quân lên đến 14 triệu một cặp, gấp đôi hoặc gấp ba những buổi biểu diễn của những ca sĩ siêu sao tại Việt Nam. Điều đó chứng tỏ sức hút của công chúng và hãy nhớ rằng không chúng sẽ không bỏ ra từng đấy tiền để đi xem những điều vớ vẩn, kém hấp dẫn. Điều ấy chứng tỏ rằng Táo Quân có một sự mong đợi rất lớn từ công chúng và nó vẫn có chỗ đứng trong lòng công chúng.

Chỉ có điều những người sản xuất đến nhà biên kịch hãy cố gắng bớt dung tục hơn, chú ý đến đối tượng công chúng của chương trình. Như vậy thì đài sẽ góp phần tạo nên một môi trường văn hóa lành mạnh hơn, nghiêm túc hơn có đóng góp tích cực cho sự phát triển của xã hội nhiều hơn nữa".