Trong ngày 2/1/1963, quân dân ta trong thế “1 chọi 10” đã bẻ gãy trận càn lớn của trên 2.000 quân ngụy với cố vấn Mỹ chỉ huy. Trong trận này, ta đã loại khỏi vòng chiến đấu trên 450 tên giặc, phá hủy 3 xe lội nước M113, bắn rơi nhiều máy bay trực thăng.

Quan trọng hơn, chiến thắng này đã làm phá sản chiến thuật "trực thăng vận và thiết xa vận" của kẻ thù, mở ra phong trào “thi đua Ấp Bắc, giết giặc lập công” ở toàn miền Nam.

leftcenterrightdel
Toàn cảnh Khu di tích quốc gia đặc biệt Chiến thắng Ấp Bắc.

Ghi dấu chiến tích lịch sử oanh liệt

Ngày nay, Khu di tích quốc gia đặc biệt Chiến thắng Ấp Bắc đã trở thành địa điểm lưu giữ nét đẹp văn hóa và lịch sử thu hút đông đảo các bạn đến tham quan và du lịch. 

Khu di tích là quần thể kiến trúc nằm trong khuôn viên gần 3ha, gồm 3 phân khu chính:

Khu 1 là khu vực tượng đài của 3 chiến sĩ gang thép, nhà mộ, nơi trưng bày máy bay, xe tăng...

Khu 2 tái hiện thời kỳ chống Mỹ với những ngôi nhà dân xưa kế hội trường làm việc, nhà vũ khí tự tạo và hầm chiến đấu các loại của quân giải phóng.

Khu 3 là khu vực nhà bảo tàng có diện tích lên đến 1000m2, nơi đây trưng bày hình ảnh và hiện vật của trận đánh Ấp Bắc, bên cạnh đó là quảng trường và nhà quân y được xây mô phỏng lại.

Ngoài ra, cánh đồng phía trước Khu di tích Ấp Bắc còn có điểm rơi máy bay, xe tăng địch. Hố bom rộng 500 m2 cũng được lưu lại như một chứng tích chiến tranh tại đây. 

leftcenterrightdel
  Mô hình tái hiện Ban Chỉ huy họp tại nhà dân tại Khu di tích.

Khu di tích Ấp Bắc được xây dựng nhằm lưu dấu sự kiện lịch sử chiến thắng Ấp Bắc, diễn ra vào ngày 2/1/1963. Đây là trận đánh mà Mỹ ngụy tập trung tối đa lực lượng, sử dụng các phương tiện vũ trang hiện đại và áp dụng chiến thuật tân kỳ nhằm quyết tâm chống phá Cách mạng. Việc nghiền nát Ấp Bắc đóng một vai trò quan trọng trong quá trình tiêu diệt quân chủ lực của Cách mạng miền Nam

Sáng sớm ngày 2/1/1963, Bộ Tư lệnh sư đoàn 7 và Chiến đoàn bảo an thuộc tiểu khu Định Tường đã đảm trách cuộc càn quét do địch tổ chức. Diễn ra trong phạm vi xã Tân Phú, cuộc chiến nhằm mục đích bao vây và tiêu diệt trung đội địa phương của ta nhưng bị lực lượng Ấp Bắc ngăn chặn.

Cũng trong thời gian này, trận địa công binh của ta dùng thủy lôi đánh chìm nhiều tàu của địch. Đến 9 giờ 30 phút, chúng cho trực thăng đổ bộ xuống Ấp Bắc. Dưới sự chỉ huy của đại đội trưởng Bảy Đen, quân ta đã bẻ gãy nhiều đợt tiến công có cả trực thăng và xe M113 yểm trợ. Đến chiều tối, sau nhiều đợt tấn công thất bại, Mỹ ngụy đã rút quân khỏi trận địa của ta.

Với 200 tay súng, quân và dân Ấp Bắc đã đánh bại hơn 2000 quân địch có máy bay, xe tăng, tàu chiến yểm trợ được chỉ huy bởi cố vấn Mỹ. Sự sụp đổ của hai chiến thuật tân kỳ mà Mỹ áp dụng là "trực thăng vận" và "thiết xa vận" đã báo hiệu cho sự lụi tàn của chế độ Ngô Đình Diệm cùng chiến lược chiến tranh đặc biệt.

leftcenterrightdel
 Xe thiết giáp M113 và trực thăng được lưu giữ tại Khu di tích Chiến thắng Ấp Bắc.

Nét đẹp văn hóa lịch sử qua các hiện vật được lưu giữ

Ngày nay, Khu di tích Ấp Bắc được xây dựng khang trang trên diện tích gần 3ha với các khu như: nhà trưng bày, khu tái hiện hoạt động của quân dân Ấp Bắc trong quá trình chiến đấu, tượng đồng 3 chiến sĩ gang thép và khu trưng bày những chiến lợi phẩm sau trận đánh. Các phương tiện và thiết bị vũ trang như xe bọc thép, máy bay trực thăng, pháo 105 ly... cũng được lưu giữ tại đây.

Tại Khu di tích, có lẽ ấn tượng nhất là tượng đồng 3 chiến sĩ gang thép cao sừng sững, nặng 18 tấn được tạc và trưng bày trong khuôn viên. Hình ảnh người cầm súng, người cầm thủ pháo đứng hiên ngang trên xe tăng địch đã khắc họa sống động khung cảnh súng nổ, bom rền hơn 60 năm về trước.

Khu di tích Chiến thắng Ấp Bắc không chỉ là địa danh lưu giữ những hồi ức về một thời hào hùng trong những năm kháng chiến chống Mỹ ác liệt, mà còn là điểm đến ý nghĩa để giáo dục cho thế hệ trẻ về truyền thống đấu tranh giữ nước bất khuất của các thế hệ đi trước.

Theo Ban Quản lý di tích mỗi năm, nơi đây đón hàng chục ngàn lượt du khách trong và ngoài nước, trở thành “địa chỉ đỏ” hấp dẫn cho khách tham quan, học tập, nghiên cứu khi đến Tiền Giang.

leftcenterrightdel
 Khu mộ 3 chiến sĩ gang thép tại Khu di tích Chiến thắng Ấp Bắc.
leftcenterrightdel
 Mô hình tái hiện hầm chữ Z tại Khu di tích.
leftcenterrightdel
 Mô hình tái hiện Bộ đội công binh xưởng chế tạo vũ khí.

Mai phong – Thanh Phong