Lai Châu, tỉnh biên giới phía Tây Bắc của Việt Nam, với hơn 87% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), đang nỗ lực vươn lên trong hành trình phát triển kinh tế - xã hội. Những năm gần đây, tỉnh đã tích cực triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025, với mục tiêu nâng cao đời sống, tạo sinh kế bền vững cho người dân, đặc biệt tại những vùng khó khăn, sâu xa. Thành công của chương trình này phụ thuộc rất nhiều vào tinh thần đại đoàn kết toàn dân, sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, các bộ ngành và người dân.
    |
 |
| Các chính sách hỗ trợ cụ thể đã mang lại nhiều thay đổi tích cực cho đời sống người dân vùng núi Lai Châu. |
Trung tâm của nỗ lực này là Dự án 1 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia, tập trung vào việc hỗ trợ đất ở, nhà ở, đất sản xuất và nước sinh hoạt cho đồng bào DTTS. Dự án được định hướng bởi tầm nhìn phát triển bền vững của Tỉnh ủy và UBND tỉnh Lai Châu, được chỉ đạo sát sao từ cấp lãnh đạo đến cơ sở. Sự tham gia tích cực của các sở, ban, ngành và Mặt trận Tổ quốc tỉnh đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo nguồn lực được phân bổ hiệu quả và chính sách được triển khai đúng mục tiêu.
Nghị quyết số 04/NQ-HĐND ngày 17/4/2024 của HĐND tỉnh về việc phân bổ vốn ngân sách Trung ương năm 2024 đã thể hiện rõ quyết tâm này. Tổng số vốn phân bổ lên đến 52.098 triệu đồng, bao gồm nguồn ngân sách Trung ương, địa phương và huy động xã hội. Trong đó, Dự án 1 nhận được 4.050 triệu đồng, một khoản đầu tư đáng kể để giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất và nước sinh hoạt cho đồng bào DTTS và miền núi.
|
 |
| Người dân xã Bản Giang làm đường Nông thôn mới. |
Việc phân bổ vốn được thực hiện một cách có trọng tâm, ưu tiên các vùng khó khăn và vùng biên giới. Thành phố Lai Châu được phân bổ 80 triệu đồng hỗ trợ nhà ở; huyện Tân Uyên: 120 triệu đồng cho nhà ở và 27 triệu đồng cho đất sản xuất; huyện Phong Thổ: 1.520 triệu đồng hỗ trợ nhà ở và 1.317 triệu đồng hỗ trợ đất sản xuất. Huyện Sìn Hồ, một trong những huyện khó khăn nhất, nhận được sự hỗ trợ lớn nhất với 680 triệu đồng cho đất ở, 1.800 triệu đồng cho nhà ở, 15 triệu đồng cho đất sản xuất và 697 triệu đồng cho nước sinh hoạt tập trung. Các huyện biên giới như Nậm Nhùn (1.200 triệu đồng cho nhà ở và 17 triệu đồng cho đất sản xuất) và Mường Tè (200 triệu đồng cho đất ở, 720 triệu đồng cho nhà ở và 142 triệu đồng cho đất sản xuất) cũng được ưu tiên hỗ trợ nhằm đảm bảo cuộc sống ổn định cho người dân.
Sự phối hợp nhịp nhàng giữa các sở, ban, ngành là yếu tố quan trọng quyết định thành công của Dự án 1. Sở Kế hoạch và Đầu tư cùng Sở Tài chính chịu trách nhiệm phân bổ vốn; Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phụ trách các dự án hỗ trợ đất sản xuất và nước sinh hoạt; Sở Xây dựng giám sát các chương trình hỗ trợ nhà ở. Mỗi đơn vị đều đóng vai trò không thể thiếu trong quá trình triển khai dự án.
|
 |
| Lai Châu quan tâm đời sống đồng bào DTTS và miền núi. |
Mặt trận Tổ quốc tỉnh Lai Châu giữ vai trò cầu nối quan trọng giữa chính quyền và người dân. Mặt trận thường xuyên tổ chức các buổi tiếp xúc, đối thoại với người dân để nắm bắt nhu cầu thực tế, lắng nghe phản hồi ý kiến, từ đó điều chỉnh chính sách cho phù hợp. Vai trò giám sát, kiểm tra tiến độ và chất lượng thực hiện các dự án tại cơ sở của Mặt trận đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả. Các hội đoàn thể trực thuộc Mặt trận cũng tích cực tham gia, hỗ trợ người dân nâng cao kỹ năng canh tác, sử dụng đất sản xuất hiệu quả và bền vững.
Báo cáo của Ban Dân tộc tỉnh Lai Châu cho thấy tiến độ thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia đã đạt được những kết quả đáng kể. Tuy nhiên, kế hoạch vốn trung hạn từ ngân sách Trung ương cho giai đoạn 2021 - 2025 là 4.033.007 triệu đồng, bao gồm 2.189.650 triệu đồng vốn đầu tư và 1.843.357 triệu đồng vốn sự nghiệp, cho thấy tiềm năng phát triển còn rất lớn. Việc giải ngân vốn đã đạt được những tiến bộ đáng kể, tuy nhiên vẫn cần nỗ lực hơn nữa để đảm bảo tiến độ thực hiện đúng kế hoạch.
|
 |
| Lai Châu quan tâm phát triển các công trình thủy lợi vùng khó khăn |
Các chính sách hỗ trợ cụ thể đã mang lại nhiều thay đổi tích cực cho đời sống người dân. Năm 2023, huyện Tam Đường đã sử dụng 312 triệu đồng để giải quyết vấn đề thiếu nước sinh hoạt, hỗ trợ 92 hộ tại xã Nùng Nàng và 12 hộ tại xã Bình Lư. Tại huyện Mường Tè, 114 công trình nước sinh hoạt hợp vệ sinh đã được xây dựng, nâng cao chất lượng cuộc sống của đồng bào DTTS.
Tuy nhiên, Lai Châu vẫn phải đối mặt với những thách thức do điều kiện tự nhiên và hạ tầng. Địa hình hiểm trở và thời tiết khắc nghiệt gây khó khăn cho việc xây dựng hạ tầng và cung cấp dịch vụ cơ bản. Để giải quyết những khó khăn này, tỉnh Lai Châu đang tập trung rà soát, điều chỉnh chính sách, tăng cường xây dựng hạ tầng giao thông, điện, nước sinh hoạt, đồng thời tổ chức các hội nghị để lắng nghe ý kiến từ người dân, tháo gỡ vướng mắc, tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai các dự án.
Việc xây dựng sinh kế bền vững cho đồng bào DTTS tại Lai Châu đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng, sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, các bộ ngành và người dân, dựa trên tinh thần đại đoàn kết, cùng nhau vượt qua khó khăn, hướng tới một cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Sự thành công của Chương trình mục tiêu quốc gia và Dự án 1 không chỉ đo lường bằng con số mà còn thể hiện qua chất lượng cuộc sống được cải thiện của mỗi người dân Lai Châu.