Vượt khó “mở đường” để nâng cao đời sống bà con vùng đồng bào

Khó khăn đặc thù

Việc thực hiện các dự án giao thông tại huyện miền núi Mường Lát đang gặp phải nhiều khó khăn do đặc điểm địa lý, kinh tế - xã hội và điều kiện tự nhiên đặc thù của khu vực này. Trước hết, khó khăn lớn nhất đến từ địa hình phức tạp và hiểm trở của địa phương. Huyện nằm trong khu vực núi cao, với nhiều đèo, dốc và vực sâu. Địa hình bị chia cắt mạnh mẽ, đòi hỏi các dự án giao thông phải đối mặt với việc khảo sát, thiết kế và thi công trong điều kiện khắc nghiệt. Việc xây dựng các tuyến đường cần vượt qua địa hình hiểm trở, điều này không chỉ làm tăng chi phí mà còn kéo dài thời gian thi công. Thêm vào đó, các yếu tố thiên nhiên như lũ lụt, sạt lở đất vào mùa mưa bão thường xuyên xảy ra cũng gây khó khăn lớn cho việc duy trì và bảo dưỡng các công trình giao thông. 

Việc thực hiện dự án giao thông tại huyện biên giới Mường Lát gặp phải muôn vàn khó khăn.

Đặc biệt, thực trạng thiếu hụt nguồn cát phục vụ các công trình, dự án cũng như nhu cầu xây dựng của Nhân dân trên địa bàn huyện Mường Lát đang là bài toán khó. Hiện tại, trên địa bàn huyện đang triển khai hang trăm dự án đầu tư xây dựng lớn, nhỏ. Để có nguồn cát phục vụ cho các công trình, dự án, các nhà thầu đang phải ký kết thu mua từ các huyện Bá Thước, Quan Sơn, Cẩm Thủy. Bất cập trên không chỉ dẫn đến việc “đội cước” phí vận chuyển, nâng tổng mức đầu tư các dự án, mà đối với các doanh nghiệp để xoay xở có nguồn cát phục vụ công trình thi công cũng gặp không ít khó khăn.

Chia sẻ với những khó khăn của nhà thầu, ông Lê Văn Liêm, Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mường Lát cho biết: Khó khăn về nguồn cát xây dựng phục vụ cho các công trình, dự án là bất cập lâu nay tại địa phương. Giá cát thì theo quy định phê duyệt của tỉnh. Tuy nhiên, tùy từng địa phương, sẽ tính toán thêm các chỉ số về chất lượng cát, cước phí vận chuyển... từ đó, đưa ra mức giá cho từng dự án. Với huyện Mường Lát, thời gian qua không có mỏ cát nào được cấp phép nên phải mua cát từ các địa phương khác, giá cát cao. Vào mùa mưa bão, tình trạng khan hiếm cát càng trở nên trầm trọng, đây là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến tiến độ các dự án, công trình.

Được biết, mặc dù huyện Mường Lát đã được quy hoạch 6 điểm mỏ khai thác cát, nhưng đến nay chưa có mỏ cát nào được cấp phép hoạt động khai thác. Đầu năm 2024, trên địa bàn huyện có triển khai dự án khơi thông dòng chảy lòng sông Mã qua địa phận thị trấn Mường Lát và các xã Tam Chung, Mường Lý, Trung Lý, huyện Mường Lát”, tuy nhiên trữ lượng cát ít, chất lượng cát không đảm bảo nên dự án đã dừng hoạt động.

Vượt khó để “mở đường”

Xác định để thu hút được các doanh nghiệp tới địa phương đầu tư, cũng như rút ngắn khoảng cách giữa miền núi và miền xuôi, tạo điều kiện cho bà con dân tộc thiểu số phát triển kinh tế, huyện MườngLát đã xác định phải vượt khó để làm tốt công tác "mở đường". Những năm qua, địa phương đã tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng giao thông thông qua việc mở thêm, nâng cấp một số tuyến đường tới trung tâm các xã, thôn bản. Theo đó, giai đoạn 2021-2025, nhiều công trình giao thông tại huyện Mường Lát đã được khởi công, xây dựng, phát huy hiệu quả tích cực trong việc kết nối các bản, xã với nhau.

Một số dự án về nâng cấp hạ tầng giao thông có thể kể đến, như: Dự án đường giao thông từ bản Pá Quăn đi bản Tà Cóm, xã Trung Lý; Tuyến đường từ trung tâm xã Quang Chiểu vào bản vùng sâu Con Dao - Suối Tút; Dự án nâng cấp, cải tạo đường giao thông đi bản Ún - Sài Khao (xã Mường Lý); dự án nâng cấp, cải tạo đường giao thông từ trung tâm bản Suối Lóng, xã Tam Chung đi bản Sài Khao, xã Mường Lý; nâng cấp, cải tạo đường Xa Lao - bản Tung, xã Trung Lý...

Tuyến đường tới bản Con Dao, Suối Tút giúp bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số phát triển kinh tế.

Đại diện Phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện Mường Lát khẳng định: Với quan điểm “giao thông đi trước mở đường”, đồng thời mang theo khát vọng đổi mới, tạo tiền đề thúc đẩy kinh tế phát triển, thời gian qua, huyện Mường Lát đã tranh thủ các nguồn vốn, chương trình, dự án của Trung ương, của tỉnh để từng bước mở rộng, nâng cấp hệ thống giao thông đường bộ, đặc biệt là các tuyến đường dẫn vào các bản vùng biên đặc biệt khó khăn. Với việc hạ tầng giao thông được đầu tư đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội, giảm nghèo nhanh, bền vững, thu hẹp khoảng cách giữa các thôn, bản trên địa bàn huyện Mường Lát. 

Hiện, nhiều công trình trên địa bàn huyện Mường Lát đã hoàn thành đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng được đưa vào sử dụng, phát huy hiệu quả vốn đầu tư phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Được biết, Ban Quản lý Dự án ĐTXD huyện Mường Lát đã thường xuyên kiểm tra tiến độ thực hiện các dự án, kịp thời giải quyết khó khăn, vướng mắc phát sinh. Đôn đốc các nhà thầu tập trung nguồn lực đẩy nhanh tiến độ thi công đã cam kết, nhất là trong thời điểm mùa khô để bàn giao, đưa vào sử dụng đúng tiến độ.

Theo đại diện  Ban Quản lý Dự án ĐTXD huyện, thời gian tới huyện tiếp tục tập trung đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng để kêu gọi các doanh nghiệp về địa phương. Theo đó, nhà đầu tư, doanh nghiệp khi có dự án đầu tư tại địa bàn huyện được hưởng các chính sách ưu đãi cao nhất theo khung pháp luật hiện hành của Nhà nước về miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp; thuê đất, thuê mặt nước; hỗ trợ đào tạo lao động địa phương, và tạo điều kiện thuận lợi trong việc tiếp cận nguồn vốn. Bên cạnh đó, sẽ có sự hợp tác chặt chẽ giữa chính quyền và doanh nghiệp để đảm bảo rằng các dự án đầu tư được triển khai hiệu quả và bền vững.

Năm 2025 huyện Mường Lát phân bổ vốn đầu tư công trên 588 tỉ đồng cho 230 dự án. Ủy ban Nhân dân huyện yêu cầu các phòng, ban, ngành cấp huyện, Ủy ban Nhân dân các xã, thị trấn và Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện xây dựng kế hoạch giải ngân chi tiết theo từng nguồn vốn của dự án; phân công lãnh đạo chịu trách nhiệm theo dõi tiến độ thực hiện, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án và giải ngân vốn đầu tư công ngay từ những ngày đầu năm 2025. Đồng thời, huyện yêu cầu các chủ đầu tư tăng cường đôn đốc các đơn vị thi công tổ chức khởi công, đẩy nhanh tiến độ các công trình, tổ chức nghiệm thu khối lượng hoàn thành để kịp thời giải ngân quyết toán dự án.

Box: Với quyết tâm từng bước đưa Mường Lát thoát nghèo, ngày 29/9/2022, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa đã ban hành Nghị quyết 11 về “Xây dựng và phát triển huyện Mường Lát đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Đây là một Nghị quyết đặc thù mà Tỉnh ủy Thanh Hóa dành riêng cho Mường Lát. Từ sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước; sự nỗ lực không ngừng của chính quyền; cùng việc thay đổi nếp nghĩ cách làm của người dân địa phương; tin tưởng rằng một ngày không xa Mường Lát - huyện biên giới nghèo khó nhất của xứ Thanh sẽ thoát nghèo.