Đặc biệt, việc triển khai hiệu quả các chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) đã góp phần cải thiện đời sống nhân dân, từng bước giảm nghèo, nâng cao thu nhập, đồng thời bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống dân tộc, tạo nền tảng cho phát triển bền vững.
Trong giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Cao Bằng được Trung ương phân bổ tổng nguồn vốn hơn 5.776 tỉ đồng cho Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi. Trong đó, vốn đầu tư trên 2.679 tỉ đồng, vốn sự nghiệp trên 3.122 tỉ đồng, vốn đối ứng địa phương gần 289 tỉ đồng. Trên cơ sở đó, Tỉnh đã triển khai 10 dự án thành phần, với 14 tiểu dự án, 14 nội dung và hơn 60 hoạt động cụ thể, tập trung xây dựng hạ tầng thiết yếu, hỗ trợ định canh định cư, tạo sinh kế, an sinh xã hội và bảo tồn văn hóa gắn với phát triển du lịch.
Tính đến tháng 8/2025, toàn Tỉnh đã giải ngân trên 3.800 tỉ đồng, đạt 75,6% kế hoạch. Hạ tầng thiết yếu được đầu tư mạnh mẽ: 70% thôn, bản có đường ô tô đến trung tâm được cứng hóa, 100% trạm y tế được kiên cố hóa, 80% thôn có nhà sinh hoạt cộng đồng. Tỉnh cũng đã cấp phát 13.000 téc nước, hoàn thành 53 công trình nước sạch, bố trí, sắp xếp dân cư tại nhiều khu vực cần thiết. Nhờ đó, đời sống nhân dân, đặc biệt là đồng bào vùng sâu, vùng xa từng bước được cải thiện. Tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào DTTS giảm 4,66%, nhiều hộ đã vươn lên thoát nghèo, ổn định cuộc sống.
    |
 |
| Toàn cảnh tỉnh Cao Bằng hàng ngày đổi mới. |
Bên cạnh đó, tỉnh Cao Bằng còn triển khai nhiều mô hình sản xuất hiệu quả cho đồng bào như: trồng cây gia vị, trồng thuốc lá nguyên liệu (dự kiến đến năm 2030 đạt 6.000 - 7.000 ha), trồng trúc sào - sản phẩm đã có “Chỉ dẫn địa lý”, cùng 2 sản phẩm đạt chuẩn OCOP 4 sao là chiếu trúc và chiếu trúc hoạt tính. Các vùng dược liệu như: quế, hồi, hà thủ ô đỏ, tam thất, giảo cổ lam… cũng có nhiều sản phẩm được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao trở lên, góp phần nâng tầm giá trị nông sản truyền thống.
Mặt khác, tỉnh Cao Bằng còn đẩy mạnh quảng bá sản phẩm OCOP trên các sàn thương mại điện tử. Theo đó, hàng trăm sản phẩm đặc trưng của địa phương như: thạch đen, lạp sườn, hạt dẻ, miến dong, dao Phúc Sen, tinh dầu… đã được giới thiệu rộng rãi, mở ra thị trường tiêu thụ ổn định, gia tăng thu nhập cho bà con.
Đặc biệt, các làng nghề truyền thống như: làm hương Phia Thắp, rèn Phúc Sen, làm giấy bản Quốc Dân… được phục hồi và phát triển, tạo thêm việc làm, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
Từ nguồn vốn Chương trình MTQG 1719, các địa phương trên địa bàn tỉnh Cao Bằng đã và đang tập trung giải quyết các nhu cầu bức thiết trong vùng đồng bào DTTS. Trong đó, về nhà ở, theo Quyết định số 477/QĐ-UBND ngày 19/4/2024 của UBND tỉnh Cao Bằng, từ nguồn vốn Chương trình MTQG 1719 và Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững, tỉnh sẽ hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho 16.627 hộ.
|
 |
| Công trình trọng điểm trên địa bàn tỉnh Cao Bằng. |
Riêng nguồn vốn thuộc Chương trình MTQG 1719, hiện toàn tỉnh đã hỗ trợ làm nhà được 589 hộ là hộ nghèo DTTS. Ngoài ra, toàn tỉnh cũng đã hỗ trợ chuyển đổi nghề cho trên 679 hộ; hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho 15.261 hộ; hỗ trợ nước sinh hoạt tập trung 149 công trình.
Theo báo cáo của Ban dân tộc tỉnh Cao Bằng, từ vốn Chương trình MTQG 1719, toàn tỉnh hiện đã đầu tư được 37 công trình trạm y tế xã; 6 công trình trường học; 77 nhà văn hóa xóm, sân thể thao; 1 nhà văn hóa xã; 2 trụ sở xã, 44 công trình điện sinh hoạt; ngoài ra đã duy tu, sửa chữa, cải tạo 415 công trình khác.
Các công trình từ vốn Chương trình MTQG 1719 đã góp phần hoàn thiện cơ sở hạ tầng trong các lĩnh vực y tế, giáo dục của tỉnh Cao Bằng. Đến nay, toàn tỉnh có 6.434 phòng học (trong đó, phòng học kiên cố 4.984 phòng, đạt tỷ lệ 77,46%), toàn tỉnh có 173/527 trường đạt chuẩn, đạt tỷ lệ 32,8%; toàn tỉnh có 88,8% trạm y tế xã đạt chuẩn quốc gia về y tế; bình quân mỗi năm, tỉnh cấp trên 360.000 thẻ bảo hiểm y tế cho hộ nghèo, đồng thời hỗ trợ tiền điện cho trên 30.000 hộ nghèo, hộ chính sách xã hội trên địa bàn toàn tỉnh.
Đặc biệt, để giải quyết chiều thiếu hụt việc làm, thời gian qua, tỉnh đã quan tâm công tác đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm cho lao động nông thôn, lao động DTTS thuôc hộ nghèo, hộ cận nghèo. Riêng trong năm 2024, toàn tỉnh Cao Bằng đã thực hiện hỗ trợ tạo việc làm cho 13.574 lao động; đồng thời đưa 243 người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, đạt 121,5% kế hoạch.
Với cách làm bài bản, đồng bộ, Cao Bằng là một trong những địa phương triển khai Chương trình 1719 sớm và đạt nhiều kết quả tích cực. Tỉnh đã hoàn thành và vượt 13 trong tổng số 21 chỉ tiêu Quốc hội giao. Tỷ lệ giảm nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số đạt 4,66%, vượt kế hoạch đề ra; 97% thôn có nhà sinh hoạt cộng đồng.
Những kết quả này phản ánh nỗ lực không ngừng của chính quyền các cấp và niềm tin ngày càng được củng cố của người dân vùng cao vào chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước.
Sau hợp nhất, mặc dù phát sinh nhiều khâu cần điều chỉnh, từ phân bổ lại nguồn vốn, chuyển giao nhiệm vụ từ cấp huyện về xã đến kiện toàn đội ngũ cán bộ cơ sở, nhưng tỉnh Cao Bằng đã chủ động vào cuộc sớm, chỉ đạo quyết liệt để đảm bảo các chương trình được triển khai liên tục, đúng tiến độ. Hiện toàn tỉnh đã giải ngân hơn 36% tổng vốn ngân sách, trong đó vốn sự nghiệp đạt khoảng 23%.
Quá trình hợp nhất đơn vị hành chính tại Cao Bằng không chỉ là thách thức, mà còn là cơ hội để tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động. Với quyết tâm chính trị cao, sự chỉ đạo sâu sát của tỉnh và tinh thần chủ động, trách nhiệm của các địa phương, Cao Bằng đang từng bước khẳng định cách làm chủ động, linh hoạt để các Chương trình Mục tiêu Quốc gia, đặc biệt là Chương trình 1719 được triển khai liên tục, hiệu quả, góp phần phát triển bền vững vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.