Theo người dân địa phương, cứ đến ngày mùng 7 tháng Giêng hằng năm, dân làng Vĩnh Khê lại mở hội để tưởng nhớ công ơn của hai vị Thành Hoàng làng là Vũ Giao, Vũ Trọng và danh tướng Phạm Tử Nghi.

Lễ hội gắn liền với hội vật, bởi xưa kia trong một lần tướng Phạm Tử Nghi đi qua làng Vĩnh gặp lúc mở hội, ngài xin tham dự môn thi đấu vật và giành được giải cao. Cho đến nay, hội vật truyền thống của làng đã được gần 700 năm tuổi.

leftcenterrightdel
 Hội vật truyền thống của làng Vĩnh Khê đã được gần 700 năm tuổi.

Sau các phần nghi lễ truyền thống theo phong tục của làng, hai vị cao niên trong làng, khăn áo chỉnh tề sẽ làm lễ giao điệp và đấu vật tượng trưng trước ban thờ, sau đó đến phần thi đấu giữa các đô vật trên khán đài được dựng ở sân đình.

Năm nay, hội vật của làng được mở rộng, ngoài những đô vật đến từ các huyện An Dương, Vĩnh Bảo, Tiên Lãng, Kiến Thụy, An Lão, quận Dương Kinh, còn có các đô vật đến từ tỉnh, thành: Hà Nội, Ninh Bình, Bắc Ninh...

Nét độc đáo riêng biệt của hội vật truyền thống làng Vĩnh Khê nằm ở thể lệ thi đấu, không theo bất cứ một quy chuẩn sẵn có nào mà hoàn toàn theo lệ làng quy định, các đô vật thi đấu với nhau không tính thời gian, không tính điểm, người được coi là thắng tuyệt đối khi hạ đối thủ trong tư thế 2 vai và 1 bên mông hoặc 2 mông và 1 vai chạm thảm trong thời gian 2 giây.

leftcenterrightdel
 Một cặp đấu trong hội vật.

Ngoài đấu vật, lễ hội đình Vĩnh Khê còn tổ chức nhiều trò chơi dân gian như: chọi gà, kéo co, cờ tướng...và một số hoạt động văn hóa, văn nghệ mừng Xuân khác.

Đây được xem là nét đẹp truyền thống thể hiện cho tinh thần thượng võ của người dân địa phương. Cũng từ lễ hội này, tại làng Vĩnh Khê đã cung cấp nhiều đô vật giỏi, có thứ hạng cao trong phong trào thể dục thể thao của huyện và thành phố.

Với truyền thống và bề dày lịch sử, lễ hội vật làng Vĩnh Khê đã được Bộ VHTTDL công nhận là di tích lịch sử văn hoá năm 1994, di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia năm 2018. Lễ hội là nơi hội tụ tinh thần, giáo dục thế hệ sau về truyền thống yêu nước và niềm tự hào của dân tộc, hướng con người đến chân - thiện - mỹ, tiếp thêm sức mạnh và niềm tin cho cộng đồng.

Khánh Quyên