Ngày 13/8/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị toàn quốc tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021- 2025, định hướng nội dung giai đoạn 2026 - 2030.
Tại điểm cầu Sơn La, dự Hội nghị có ông Nguyễn Đình Việt - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo các chương trình MTQG tỉnh; ông Nguyễn Thành Công - Phó Chủ tịch UBND tỉnh; cùng lãnh đạo các sở, ban, ngành.
    |
 |
| Các đại biểu tham dự Hội nghị toàn quốc tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021- 2025, định hướng nội dung giai đoạn 2026 - 2030 tại điểm cầu Sơn La. |
Hiện nay, đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) trên cả nước là 14,4 triệu người. Sau sắp xếp địa giới hành chính và tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp, cả nước có khoảng 1.516 xã thuộc vùng đồng bào DTTS và miền núi tại 32 tỉnh, thành phố. Kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS còn khó khăn, cơ sở hạ tầng chưa phát triển, tỷ lệ hộ nghèo cao, tiếp cận dịch vụ y tế, giáo dục, văn hóa hạn chế…
Tiếp nối các chính sách, chương trình của Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn I từ năm 2021-2025 (Chương trình 1719), tổng mức vốn thực hiện trên 137.000 tỉ đồng.
Sau gần 5 năm thực hiện, chương trình đã hỗ trợ đất ở và nhà ở cho 53.116 hộ; hỗ trợ đất sản xuất cho 13.387 hộ và nước sinh hoạt phân tán cho 479.358 hộ; đầu tư xây dựng 809 công trình nước sinh hoạt tập trung; quy hoạch, sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư cho 25.056 hộ. Các địa phương đã triển khai hỗ trợ khoán bảo vệ trên 1,4 triệu ha rừng; triển khai 403 dự án hỗ trợ phương thức sản xuất theo chuỗi giá trị, với tổng giá trị 306 tỉ đồng; triển khai 383 dự án, mô hình chăn nuôi, trồng trọt với 36.654 hộ tham gia.
Chương trình triển khai hỗ trợ đầu tư 6.018 công trình giao thông nông thôn; 8.673km đường giao thông được nhựa hoá, bê tông hoá hoặc cứng hoá; xây dựng 442 công trình điện, 1.787 nhà sinh hoạt cộng đồng; cải tạo, sửa chữa 183 trạm y tế xã; hỗ trợ 1.901 mô hình đào tạo nghề với 115.575 người lao động tham gia; đầu tư xây dựng, bảo tồn 48 làng, bản và 69 điểm đến du lịch tiêu biểu truyền thống của các DTTS; có 4.409 nhà văn hóa tại các thôn, bản vùng đồng bào DTTS được đầu tư xây dựng; bảo tồn, phát huy 124 lễ hội truyền thống tiêu biểu của các DTTS.
Quyết liệt vào cuộc, Sơn La thay đổi diện mạo vùng dân tộc thiểu số
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng và định hướng của Trung ương, tỉnh Sơn La đã sớm thành lập Ban Chỉ đạo các cấp, kiện toàn bộ máy, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên; đồng thời ban hành hàng trăm văn bản triển khai, đảm bảo sự chỉ đạo thống nhất, xuyên suốt từ tỉnh tới cơ sở. Tinh thần xuyên suốt là huy động tổng lực cả hệ thống chính trị, lấy người dân làm trung tâm, mục tiêu và động lực phát triển.
|
 |
| Một góc xã Tà Hộc, tỉnh Sơn La thay đổi diện mạo mới. |
Là cơ quan thường trực Chương trình 1719, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Sơn La đã tham mưu UBND tỉnh phân bổ vốn hợp lý, ban hành hướng dẫn triển khai, tổ chức kiểm tra, giám sát và kịp thời phối hợp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Nhờ đó, tiến độ các dự án luôn được đảm bảo, nguồn vốn được sử dụng hiệu quả.
Đến tháng 8/2025, toàn tỉnh giải ngân đạt trên 75% kế hoạch, cao hơn mức trung bình cả nước. Sau gần 5 năm triển khai, Sơn La đã: Giải quyết đất ở và đất sản xuất cho 640 hộ; Xây dựng 85 công trình cấp nước cho hơn 8.200 hộ; Bố trí ổn định dân cư tại 17 điểm, gần 1.000 hộ được hưởng lợi; Nâng cấp, xây mới hơn 160 công trình giao thông, 190 nhà sinh hoạt cộng đồng và trên 140 công trình hạ tầng thiết yếu khác.
Nguồn lực lớn - Sử dụng linh hoạt, sát thực tiễn tạo nên những con số biết nói
Giai đoạn 2021-2025, Sơn La được phân bổ hơn 5.650 tỉ đồng từ Chương trình MTQG 1719, ưu tiên cho các dự án cấp thiết, trực tiếp giải quyết khó khăn của người dân. Ngoài vốn ngân sách Trung ương chiếm trên 96%, tỉnh còn huy động được 24,95 tỉ đồng từ vốn tín dụng chính sách và hàng chục tỷ đồng từ lồng ghép, xã hội hóa.
Công tác phân bổ vốn được thực hiện khoa học, linh hoạt, gắn với nhu cầu thực tiễn từng địa phương. Nhiều hộ dân đã tự nguyện hiến đất, góp công, góp vật liệu xây dựng các công trình dân sinh, thể hiện tinh thần đồng thuận, chung sức cùng Nhà nước.
|
 |
| Giữ gìn bản sắc lễ hội truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số vùng cao Sơn La. |
Nhờ triển khai đồng bộ, Chương trình 1719 tại Sơn La đã mang lại những kết quả nổi bật:
Thu nhập bình quân của người DTTS dự kiến cuối năm 2025 đạt 39,2 triệu đồng/người, gấp đôi so với năm 2020; Tỷ lệ hộ nghèo ở các xã đặc biệt khó khăn giảm bình quân 4,47%/năm; 99,5% hộ dân có điện lưới an toàn, 97,5% dân số nông thôn sử dụng nước hợp vệ sinh; 99,6% trẻ 5 tuổi và 99,7% trẻ tiểu học đến trường; 94,8% người từ 15 tuổi trở lên biết đọc, viết tiếng phổ thông.
Thay đổi từ nhận thức người dân đến cách làm, bảo tồn văn hóa, nâng cao đời sống tinh thần
Điểm sáng của Sơn La là mạnh dạn phân cấp, trao quyền cho cơ sở và cộng đồng. Người dân được tham gia từ khâu lập kế hoạch, lựa chọn mô hình sản xuất, đến tổ chức thực hiện và giám sát.
Nhiều mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị, phát triển du lịch cộng đồng, bảo tồn làng nghề truyền thống đã đem lại thu nhập cao, góp phần nâng cao đời sống. Công tác tuyên truyền được triển khai sâu rộng, đa dạng hình thức từ truyền thông miệng, cổ động trực quan, sân khấu hóa, văn nghệ quần chúng, đến báo chí và mạng xã hội giúp khơi dậy tinh thần tự lực, khát vọng vươn lên.
|
 |
| Hình ảnh các bà, các cô người dân tộc Thái xã Chiềng Sàng, Sơn La đang phục dựng lại khung cửi dệt vải để trưng bày và giữ gìn nghề dệt vải. |
Bên cạnh phát triển kinh tế, Sơn La chú trọng bảo tồn bản sắc văn hóa các dân tộc. Gần 200 thiết chế văn hóa - thể thao thôn bản được xây dựng; hàng trăm đội văn nghệ dân gian được duy trì; nhiều lễ hội truyền thống được khôi phục.
Các mô hình “Tổ truyền thông cộng đồng” và “Địa chỉ tin cậy cộng đồng” được triển khai hiệu quả, góp phần bảo vệ phụ nữ, trẻ em, thúc đẩy bình đẳng giới, xây dựng cộng đồng an toàn, gắn kết.
Vững bước cho giai đoạn 2026 - 2030
Những kết quả đạt được sau gần 5 năm triển khai Chương trình MTQG 1719 khẳng định: khi cả hệ thống chính trị đồng lòng, phát huy vai trò chủ thể của người dân, huy động tối đa các nguồn lực và triển khai sát thực tiễn, vùng đồng bào DTTS, miền núi hoàn toàn có thể bứt phá.
Bước vào giai đoạn 2026 - 2030, Sơn La đặt mục tiêu tiếp tục giảm nghèo bền vững, nâng cao chất lượng dịch vụ y tế - giáo dục, hoàn thiện hạ tầng thiết yếu, bảo tồn bản sắc văn hóa và xây dựng vùng đồng bào DTTS giàu đẹp, văn minh, hội nhập. Đây sẽ là hành trình nối tiếp khát vọng vươn lên mạnh mẽ của một tỉnh miền núi giàu truyền thống, đoàn kết và đổi mới.