Thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia (MTQG) phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn I (2021-2025), theo Quyết định 1719/QĐ-TTg, tỉnh Sơn La đã chủ động triển khai đồng bộ, hiệu quả. Trong 6 tháng đầu năm 2025, chương trình tiếp tục khẳng định vai trò "bệ đỡ chiến lược" giúp cải thiện đời sống vật chất, tinh thần và đảm bảo an sinh xã hội cho đồng bào dân tộc thiểu số.
Giải ngân đạt gần 70%, vốn đầu tư Trung ương đạt 80%
Tính đến tháng 6/2025, tỉnh Sơn La đã giải ngân được 3.434,875 tỉ đồng, đạt 69,8% kế hoạch vốn được phân bổ (4.920,858 tỉ đồng). Trong đó:
Ngân sách Trung ương giải ngân 3.275,234 tỉ đồng, đạt 62% kế hoạch:
Vốn đầu tư đạt 80% (2.348,242/2.962,896 tỉ đồng);
Vốn sự nghiệp mới đạt 41,2% (926,992/2.334,692 tỉ đồng).
Ngân sách địa phương giải ngân 68,669/99,367 tỉ đồng, đạt 69,1%.
Ngoài ngân sách, tỉnh còn huy động thêm vốn vay tín dụng 24,95 tỉ đồng và vốn lồng ghép 66,02 tỉ đồng, tăng thêm tính linh hoạt trong tổ chức thực hiện. Đồng thời, tỉnh đang rà soát 567,067 tỉ đồng để tiếp tục phân bổ trong năm theo Quyết định 778/QĐ-TTg ngày 16/4/2025.
    |
 |
| Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy thăm, tặng quà hộ gia đình được hỗ trợ xóa nhà tạm tại xã Pi Toong. Ảnh Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Sơn La. |
Nhiều chỉ tiêu phát triển đạt và vượt kế hoạch
Với việc sử dụng vốn đúng trọng tâm, nhiều chỉ tiêu trong lĩnh vực kinh tế - xã hội đã có bước tiến rõ nét: Thu nhập bình quân của người dân tộc thiểu số dự kiến đến năm 2025 đạt 39,2 triệu đồng/người/năm, gấp đôi năm 2020. Tỷ lệ giảm nghèo tại các xã đặc biệt khó khăn đạt 4,47%/năm, sát với mục tiêu 5%/năm.
Về hạ tầng: 98,53% xã có đường ô tô đến trung tâm được rải nhựa, bê tông hóa; dự kiến đạt 100% trong năm. 78,3% bản có đường ô tô cứng hóa, vượt mục tiêu 70%. 99,5% hộ dùng điện an toàn, 97,5% dân nông thôn có nước sinh hoạt hợp vệ sinh.
Chương trình tiếp tục đầu tư đồng bộ vào giáo dục, y tế và văn hóa: Tỷ lệ trẻ em đến trường rất cao: mẫu giáo 5 tuổi (99,6%), tiểu học (99,7%), THCS (98,7%), THPT (72,6%). Tỷ lệ biết đọc, viết tiếng phổ thông đạt 94,8%. 80,6% phụ nữ sinh con tại cơ sở y tế hoặc được hỗ trợ y tế. Tỷ lệ tham gia BHYT của người DTTS hiện đạt 53,3%, dự kiến tăng lên 98% vào cuối năm.
Về văn hóa - cộng đồng: 100% thôn có đội văn nghệ truyền thống hoạt động thường xuyên. 92,5% thôn có nhà sinh hoạt cộng đồng, dự kiến đạt 96,8% cuối năm.
Cán bộ người dân tộc thiểu số tiếp tục được quan tâm
Tỉnh Sơn La đặc biệt quan tâm đến công tác cán bộ vùng dân tộc thiểu số:
Tỷ lệ cán bộ người DTTS cấp xã đạt 86,1%, cấp huyện 35,5%, cấp tỉnh 26,4%.
Tỷ lệ giữ chức danh lãnh đạo của cán bộ DTTS ở cấp xã đạt 87%, huyện 26,4%, tỉnh 23,9% - thể hiện rõ định hướng “trao quyền cho cơ sở”, nâng cao năng lực tự quản ở vùng khó khăn.
|
 |
| Chương trình MTQG 1719 đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu “không ai bị bỏ lại phía sau” trong phát triển. Ảnh phụ nữ dân tộc Thái thêu khăn piêu. |
Một số khó khăn, thách thức cần vượt qua, tiếp tục tăng tốc trong 6 tháng cuối năm
Mặc dù đạt nhiều kết quả, chương trình vẫn còn những tồn tại: Tiến độ giải ngân vốn sự nghiệp còn chậm, một số nội dung chuyển nguồn từ năm 2022 đến nay chưa thể triển khai do vướng thủ tục. Hướng dẫn chuyên môn từ các bộ ngành ban hành chậm, gây khó khăn trong tổ chức thực hiện tại cơ sở.
Mục tiêu giảm 50% số xã đặc biệt khó khăn đến năm 2025 có nguy cơ không đạt. Tỷ lệ bản khó khăn còn cao; tiêu chí nghèo đa chiều mới áp dụng chặt chẽ hơn khiến tỷ lệ hộ nghèo tăng trở lại sau rà soát.
Để bảo đảm hoàn thành các mục tiêu của giai đoạn I, tỉnh Sơn La xác định các nhóm nhiệm vụ trọng tâm:
Đẩy nhanh giải ngân các nguồn vốn còn lại. Tăng cường đào tạo cán bộ, nâng cao năng lực cộng đồng. Tổ chức kiểm tra, giám sát, điều chỉnh kế hoạch phù hợp thực tiễn. Tăng cường truyền thông, huy động sự tham gia chủ động của người dân trong thực hiện và giám sát chương trình.
Chương trình MTQG 1719 đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu “không ai bị bỏ lại phía sau” trong phát triển. Tại Sơn La, nơi có địa bàn rộng, dân cư phân tán, tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số cao, việc triển khai hiệu quả chương trình không chỉ có ý nghĩa kinh tế, mà còn góp phần giữ vững an ninh, trật tự vùng biên, bảo vệ khối đại đoàn kết dân tộc. Với đà triển khai hiện nay, chương trình được kỳ vọng sẽ tiếp tục tạo nền tảng vững chắc để đồng bào vươn lên thoát nghèo bền vững và phát triển toàn diện.