Xây dựng nền báo chí cách mạng hiện đại, đáp ứng yêu cầu thông tin trong tình hình mới

Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa phát biểu tại hội nghị. Ảnh: CAO THĂNG - SGGP

Báo chí phải làm tốt hơn chức năng định hướng tư tưởng, dư luận

Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nhấn mạnh tới vai trò, sứ mệnh quan trọng của báo chí trong công tác tư tưởng văn hóa, công tác tuyên giáo của Đảng, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch. "Phương hướng, nhiệm vụ của báo chí năm 2023 không chỉ là ngắn hạn mà còn hướng tới một sự kiện quan trọng là kỷ niệm 100 năm Ngày báo chí cách mạng Việt Nam (năm 2025). Với đất nước, năm 2023 là năm bản lề, hướng tới Đại hội lần thứ XIV của Đảng, hướng đến 100 năm thành lập Đảng (năm 2030), 100 năm thành lập nước (năm 2045). Vì thế, các cơ quan báo chí cần xác định rõ các định hướng này để có kế hoạch hoạt động ngắn hạn, trung và dài hạn, đáp ứng yêu cầu thông tin trong tình hình mới", đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa nêu rõ.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị, các cơ quan báo chí cần tiếp tục bám sát các mục tiêu của Đảng về quản lý phát triển báo chí, đặc biệt là định hướng xây dựng nền báo chí cách mạng, chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại. Đây là những tư duy mới của Đảng trong công tác phát triển báo chí được đề cập đến trong các văn kiện, nghị quyết của Đảng. Đặc biệt, Hội nghị Trung ương 6 còn nhấn mạnh đến vấn đề vừa ứng dụng mạnh mẽ khoa học – công nghệ, vừa phải phát huy vai trò, nhân tố con người trong hoạt động báo chí.

Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa cho rằng, hoạt động báo chí có tác động trực tiếp tới sự nghiệp cách mạng của đất nước trên tất cả các lĩnh vực, vì thế báo chí phải làm tốt hơn chức năng định hướng tư tưởng dư luận, tạo sự đồng thuận cao trong thực hiện nhiệm vụ chung, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp cách mạng, sự nghiệp tuyên truyền. Thực tế, cùng với lĩnh vực tư tưởng lý luận, văn hóa, báo chí được đánh giá là lực lượng xung kích đi đầu, tiên phong lan tỏa mạnh mẽ điều tốt đẹp trong xã hội, phản bác điều sai trái.

Về tính thực tiễn của báo chí, ông Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị, các cơ quan báo chí cần bám sát thực tiễn để một mặt phản ánh thực tiễn phong phú của nhân dân mọi miền đất nước, kiều bào ta ở nước ngoài, đồng thời thực hiện tốt chức năng định hướng thông tin của mình; đồng hành cùng dân tộc, vì lợi ích quốc gia, dân tộc, hướng tới tính nhân văn. Các cơ quan báo chí cần nhận thức đầy đủ hơn chức năng và nhiệm vụ phản biện xã hội của mình để làm tốt hơn nữa vai trò của mình, góp phần đưa chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước đi vào thực tiễn. Trong thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ này, báo chí cũng cần tỉnh táo, kiên định không để các thế lực thù địch lợi dụng chống phá. Cùng với đó, báo chí cần tiếp tục làm tốt vai trò đồng hành, tiên phong hơn nữa trong nhiệm vụ thông tin đối ngoại.

Để thực hiện được các nhiệm vụ nêu trên, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa gợi mở một số vấn đề các cơ quan báo chí cần tập trung trong thời gian tới. Trong đó, thực hiện tốt việc xây dựng đề án tổng thể kỷ niệm 100 năm báo chí cách mạng nước nhà. Cùng với đó, các cơ quan quản lý cần rà soát đánh giá công tác báo chí, xuất bản để hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến báo chí. Để có thể đứng vững và tiếp tục phát triển trong bối cảnh hiện nay, các cơ quan báo chí cũng cần quan tâm phát huy các nguồn lực con người, đầu tư, tài chính, trong đó nguồn lực con người là quan trọng nhất vì thế các đơn vị cần quan tâm đến công tác đào tạo, bồi dưỡng người làm báo. Cùng với đó, trên cơ sở đường lối chung của Đảng, các đơn vị chú trọng tận dụng nguồn lực đầu tư cho việc ứng dụng công nghệ. Riêng nguồn lực tài chính, cùng với ngân sách nhà nước, các đơn vị đẩy mạnh tự chủ, hợp tác tuyên truyền. Các cơ quan báo chí cần chú trọng xây dựng tổ chức Đảng trong cơ quan, phát huy tốt vai trò của tổ chức Đảng cũng như từng đảng viên trong cơ quan báo chí.

Xây dựng môi trường làm báo chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại

Từ góc độ của một cơ quan báo chí chủ lực quốc gia, Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam Vũ Việt Trang cho biết: Thời gian qua, đội ngũ phóng viên Thông tấn xã Việt Nam đã có nhiều tác phẩm báo chí có giá trị, sức ảnh hướng đến xã hội. Để có được góc nhìn nhân văn, người làm báo và cơ quan báo chí luôn tự đặt cho mình những câu hỏi mang tính hướng thiện, hướng tới việc xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn. Mặt khác, từ yêu cầu thực tế đòi hỏi các cơ quan báo chí phải chuyển mình, thích ứng trong môi trường làm báo hiện đại.

Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam Vũ Việt Trang phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Thu Hương/TTXVN

Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam Vũ Việt Trang cho rằng, việc xây dựng môi trường làm báo chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại chính là những tiêu chí cần vươn tới của báo chí cách mạng trong kỷ nguyên số. Bởi mục tiêu tối thượng của báo chí cách mạng là phục vụ Tổ quốc, phụng sự nhân dân và hướng con người tới những giá trị nhân văn trong cuộc sống. Người làm báo bên cạnh việc tuân thủ pháp luật trong tác nghiệp còn cần phải thể hiện tinh thần trách nhiệm, vượt qua nhiều rào cản, khách quan và chủ quan, để tạo ra các tác phẩm báo chí có giá trị.

Liên quan đến việc sắp xếp, tổ chức lại các cơ quan báo chí, ông Lê Hồng Sơn, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Tuyên giáo Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: Về cơ bản, các cơ quan báo chí sau khi chuyển đổi cơ quan chủ quản đều ổn định về hoạt động, bộ máy và tổ chức, được sự chỉ đạo, định hướng hoạt động và quản lý cụ thể, chặt chẽ của cơ quan chủ quản, bước đầu phát huy được đúng mục đích và yêu cầu đề ra. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện quy hoạch, việc xử lý về tài sản, công nợ, nhân sự… còn có những khó khăn nhất định, cần có sự hỗ trợ, định hướng của Trung ương để giải quyết triệt để. Mặt khác, vẫn có những biểu hiện băn khoăn trong một số cơ quan báo chí và một bộ phận trong đội ngũ người làm báo thành phố về việc thực hiện Quy hoạch, dẫn đến chưa mạnh dạn triển khai các chiến lược và đầu tư phát triển cơ quan báo chí cũng như sự tập trung cao của đội ngũ người làm báo.

Theo báo cáo tại hội nghị, bám sát sự chỉ đạo, lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, tình hình thực tiễn đất nước, công tác báo chí năm 2022 đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Nổi bật, thông tin trên báo chí thể hiện rõ nét hơn vai trò dẫn dắt, chủ động, kịp thời, đạt hiệu quả trong tuyên truyền về những vấn đề, sự kiện quan trọng của đất nước góp phần tạo sự đồng thuận xã hội. Đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền việc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII; các nghị quyết, kết luận chỉ thị của Đảng, Nhà nước vào cuộc sống. Qua đó, góp phần rất quan trọng vào việc củng cố, tăng cường niềm tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước.

Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa và Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh trao bằng khen cho các tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác báo chí năm 2022. Ảnh: Thu Hương/TTXVN

Cùng với đó, thông tin, tuyên truyền đậm nét, có chiều sâu những chỉ đạo, điều hành của Quốc hội trong công tác lập pháp, giám sát, thực thi pháp luật; của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương về công tác phòng, chống dịch COVID-19; đẩy nhanh tốc độ phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Thông tin, tuyên truyền về xây dựng Đảng, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; về kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng được tăng cường, có chiều sâu; phân tích, nêu bật kết quả các hoạt động đối ngoại của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đặc biệt là chuyến thăm chính thức nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Hội nghị cũng nhận định, dù đạt nhiều kết quả tích cực nhưng vẫn còn nhiều vấn đề đặt ra với công tác báo chí. Việc tuyên truyền các nghị quyết, kết luận, các chủ trương, đường lối, quan điểm của Đảng, Nhà nước, tuyên truyền gương người tốt, việc tốt, điển hình tiên tiến thời gian qua còn thiếu sinh động trong nội dung và cách thức thông tin; vẫn chưa có nhiều sản phẩm báo chí về văn hóa thật sự chất lượng và có chiều sâu, tạo sự lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội.

Liên kết trong hoạt động báo chí có những dấu hiệu vi phạm quy định pháp luật về báo chí. Không ít các cơ quan báo chí, do buông lỏng quản lý hoạt động liên kết, nên bị đối tác chi phối, sản xuất và phát sóng, xuất bản nhiều sản phẩm thiếu tính định hướng, thiếu tính giáo dục và nhân văn, đây có thể xem là một biểu hiện của “tư nhân hóa báo chí”. Tình trạng “báo hóa” tạp chí, các biểu hiệu “tư nhân hóa” báo chí vẫn chưa được khắc phục triệt để; vẫn còn thông tin giật gân, câu khách, không bảo đảm tính chính trị, tính định hướng, tính nhân văn... Năm 2022 các cơ quan chức năng đã xử phạt vi phạm hành chính đối với 32 lượt cơ quan báo chí, tước quyền sử dụng giấy phép 3 tháng đối với 2 cơ quan báo chí, thu hồi thẻ nhà báo đối với một tổng biên tập báo.

Nhân dịp này, 32 tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác báo chí năm 2022 đã được nhận Bằng khen của Ban Tuyên giáo Trung ương, trong đó có Ban Biên tập tin Trong nước - Thông tấn xã Việt Nam.