Thủ tướng chỉ ra những nguyên nhân giải ngân vốn đầu tư công chậm

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc với các bộ, ngành, địa phương về công tác giải ngân vốn đầu tư công năm 2021 diễn ra ngày 28/9.

Tại cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao nhiều ý kiến phát biểu thẳng thắn, trách nhiệm, quyết tâm rất cao khắc phục bằng được những hạn chế, yếu kém, bất cập để thực hiện tốt hơn, hiệu quả hơn, đạt kết quả giải ngân cao nhất có thể. Nhiều nơi cam kết sẽ giải ngân 100%...

Thủ tướng cho rằng, tổ chức thực hiện vẫn là khâu yếu và thiếu thông suốt, thiếu đồng bộ là nguyên nhân giải ngân vốn chậm. Ảnh:VGP

Hiện, tổ chức thực hiện vẫn là khâu yếu và thiếu thông suốt, thiếu đồng bộ. Từ đó, dẫn tới việc giải ngân chậm, kết quả chưa được như mong muốn và việc khắc phục những hạn chế, yếu kém chưa được kịp thời. Chỉ có 4 bộ và 11 địa phương có tỉ lệ giải ngân đạt hơn 60%. Có 76/114 ban, bộ, cơ quan trung ương, địa phương có tỉ lệ giải ngân dưới mức trung bình của cả nước (47%), có cơ quan chưa giải ngân được đồng nào. “Phải thẳng thắn nhìn thẳng vào sự thật, tập trung cao hơn, quyết liệt hơn, giải pháp cụ thể hơn”, Thủ tướng yêu cầu.

Tình hình trên có nguyên nhân khách quan do dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, khó lường, ngoài dự báo. Tuy nhiên, trong điều kiện chung, vẫn có cơ quan, địa phương giải ngân tốt, cho nên vấn đề vẫn là khâu tổ chức thực hiện. Do đó, Thủ tướng yêu cầu các cấp, các ngành cần phân tích kỹ hơn điều này.

Thủ tướng nhấn mạnh, nguyên nhân chủ quan vẫn là chủ yếu, biểu hiện ở một số điểm như: Xây dựng các dự án, chuẩn bị đầu tư tính toán không kỹ càng, dàn trải; từ dàn trải dẫn tới thiếu tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và không đúng bản chất đầu tư công là đầu tư cho phát triển. Sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp để tổ chức thực hiện có những nơi, những lúc thiếu tập trung, thiếu quyết liệt, sâu sát, cụ thể, đặc biệt là khâu kiểm tra, giám sát chưa nghiêm túc. Công tác giải phóng mặt bằng còn vướng mắc, có nơi thiếu minh bạch, không làm tốt công tác tuyên truyền, vận động người dân.

Đồng thời lưu ý, các quy định khi ban hành không thể bao phủ được hết mọi góc cạnh của cuộc sống, trong quá trình thực hiện, những gì vướng mắc, chưa đúng, chưa sát thì phải phát hiện kịp thời, nhanh chóng khắc phục. Việc giải ngân vốn ODA chậm cũng do nguyên nhân chủ quan và khách quan, nhưng nếu do chủ quan thì phải chỉ ra và khắc phục ngay.

Thủ tướng biểu dương các bộ, cơ quan, địa phương  có tỉ lệ giải ngân đạt hơn 60%; đồng thời phê bình nghiêm khắc các bộ, cơ quan, địa phương có tỉ lệ giải ngân dưới 40%. Thủ tướng đề nghị cấp ủy, chính quyền các cơ quan, địa phương này kiểm điểm nghiêm túc, chỉ ra hạn chế, bất cập, rút kinh nghiệm để làm tốt hơn, xem xét các tổ chức, cá nhân còn trì trệ, thậm chí vi phạm thì phải xử lý, đồng thời, khen thưởng kịp thời, phân minh, rõ ràng, xử lý kịp thời, nghiêm khắc, đúng người, đúng việc, đúng pháp luật. “Khen chê rõ ràng, phân minh, khách quan, xuất phát từ kết quả cụ thể, nếu không sẽ dẫn tới trì trệ”- ông nói.

Đồng tình với các giải pháp của Bộ Kế hoạch - Đầu tư, Thủ tướng nhấn mạnh thêm một số giải pháp. Cụ thể: Kiểm soát tốt dịch bệnh để sớm phục hồi và triển khai các hoạt động đầu tư, sản xuất - kinh doanh, trong đó có đầu tư công; bình tĩnh, tự tin để thực hiện các giải pháp thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát có hiệu quả dịch bệnh….

Việc giao vốn phải chuẩn bị kỹ càng, lựa chọn đúng các công trình trọng tâm, trọng điểm. Trong điều kiện nguồn vốn nhà nước có hạn, phải theo đúng tinh thần kết luận của trung ương, đó là, đầu tư công phải dẫn dắt và kích hoạt đầu tư của mọi thành phần kinh tế, huy động mọi nguồn lực trong xã hội cho đầu tư phát triển.

Thủ tướng yêu cầu, chủ động điều chỉnh vốn từ dự án chậm giải ngân sang dự án giải ngân tốt. Ảnh:VGP

 Thủ tướng cũng nhấn mạnh, Bộ trưởng, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố phát huy vai trò người đứng đầu, chỉ đạo tổ chức thực hiện hiệu quả các giải pháp được thống nhất tại Hội nghị trên cơ sở quy định của luật pháp và các nghị quyết của Chính phủ, phát hiện, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, tăng cường kiểm tra, giám sát để xử lý vi phạm, cá thể hóa trách nhiệm cá nhân, xem đây là một tiêu chuẩn đánh giá cán bộ cuối năm.

“Đề cao tính kỷ luật, kỷ cương, kịp thời phát hiện yếu kém, tiêu cực để xử lý và tập trung lãnh đạo, chỉ đạo công tác giải phóng mặt bằng. Sớm hoàn thành việc giao kế hoạch vốn chi tiết cho các chương trình, dự án khởi công mới, rà soát kỹ, chủ động điều chỉnh vốn từ dự án chậm giải ngân sang dự án giải ngân tốt, từ cơ quan, địa phương này sang cơ quan, địa phương khác theo quy định.”- Thủ tướng nói.

Bên cạnh đó, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục tạo thuận lợi cho lưu thông hàng hóa, nguyên vật liệu, bảo đảm an toàn dịch bệnh, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành tiếp tục chỉ đạo, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cần tham mưu tổ chức tốt việc này. Các địa phương đang thực hiện giãn cách và tăng cường giãn cách cần tranh thủ làm ngay các thủ tục cho các dự án; sau ngày 30/9 có lộ trình phù hợp, hiệu quả, mở cửa trên tinh thần thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát có hiệu quả dịch bệnh để vừa phải chống dịch tốt, vừa phát triển kinh tế-xã hội.

 Thủ tướng yêu câu Bộ Kế hoạch - Đầu tư rà soát lại, cắt giảm tối đa các thủ tục hành chính. Hệ thống hội nghị trực tuyến được kết nối tới cấp cơ sở trên toàn quốc, cho nên thời gian vừa qua, Thủ tướng đã kiểm tra, làm việc tới tận cấp xã. Các địa phương, bộ ngành tăng cường trao đổi, làm việc trực tuyến, hồ sơ giấy tờ gửi theo đường công văn, “các địa phương không phải cầm hồ sơ trực tiếp chạy lên các bộ ngành trung ương” để tiết kiệm thời gian, chi phí, tránh phiền hà.

Với các đề xuất, kiến nghị tại hội nghị và các vướng mắc về thể chế, Thủ tướng yêu cầu tổng hợp, tiếp tục rà soát, những vấn đề thuộc thẩm quyền bộ, ngành, địa phương thì chủ động, tăng cường phối hợp để giải quyết. Nội dung nào thuộc thẩm quyền của Chính phủ thì cơ quan chịu trách nhiệm phải tổng hợp, trình Chính phủ giải quyết nhanh nhất có thể, đáp ứng nhu cầu thực tiễn. Những nội dung vượt thẩm quyền thì chuẩn bị kỹ lưỡng, bảo đảm chất lượng, trình Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư để xin chủ trương, trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội để thể chế hóa, theo yêu cầu của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ là nâng cao chất lượng xây dựng thể chế, chú ý việc lấy ý kiến các cơ quan có liên quan để tạo đồng thuận cao. Việc phân cấp, phân quyền, Chính phủ sẽ làm ngay theo thẩm quyền và báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định.