Những năm gần đây, do việc cắt giảm thuế nhập khẩu đối với xăng dầu theo các hiệp định thương mại tự do (FTA), thu thuế nhập khẩu xăng dầu liên tục giảm mạnh.

Theo đó, số thu thuế từ hoạt động nhập khẩu xăng dầu giảm từ 53 nghìn tỷ đồng năm 2015 xuống khoảng 13,4 nghìn tỷ đồng năm 2016 (giảm khoảng 39,6 nghìn tỷ đồng so với năm 2015); khoảng 14,1 nghìn tỷ đồng năm 2017 (giảm khoảng 38,9 nghìn tỷ đồng so với năm 2015, số thu năm 2017 tăng nhẹ so với năm 2016 là do sản lượng nhập khẩu tăng); và sẽ giảm xuống khoảng 10,3 nghìn tỷ đồng năm 2018 (giảm khoảng 42,7 nghìn tỷ đồng so với năm 2015). Số thu thuế từ hoạt động nhập khẩu xăng dầu sẽ tiếp tục giảm cho đến khi thuế nhập khẩu giảm về 0% (theo cam kết tại FTA trong nội khối ASEAN-ATIGA, mức thuế đối với mặt hàng xăng về 0% vào năm 2024).

leftcenterrightdel
Số thu thuế từ hoạt động nhập khẩu xăng dầu giảm mạnh. Ảnh minh họa: Tin tức/TTXVN. 

Tính toán này được dựa trên cơ sở nguồn thu từ thuế nhập khẩu xăng dầu qua các năm trên cơ sở: Sản lượng thực tế nhập khẩu từ các thị trường các năm 2015, 2016 và 2017; giá tính thuế nhập khẩu xăng dầu lấy theo mức giá của tháng 3/2018; áp dụng mức thuế nhập khẩu MFN 40% so với áp dụng mức thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt theo ATIGA 20% và VKFTA 10%.

Đến thời điểm hiện nay, Việt Nam đã và đang tham gia 12 FTA, trong đó 2 hiệp định đã ký nhưng chưa có hiệu lực là Hiệp định ASEAN - Hồng Kông (AHKFTA) và Hiệp định Đối tác tiến bộ và toàn diện xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

Việt Nam đang áp dụng mức thuế nhập khẩu tối huệ quốc (mức thuế nhập khẩu MFN) cho tất cả các nước thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Theo đó, Việt Nam cam kết quy định mức thuế nhập khẩu trần (tối đa) là 40% đối với xăng.

Theo ATIGA, từ năm 2012, mức thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt đối với mặt hàng xăng là 20%, dầu diesel là 5%, dầu hỏa là 7%, nhiên liệu bay là 10%, dầu mazut là 0% (các mặt hàng dầu về 0% từ năm 2016, trừ dầu mazut).

Tại FTA Việt Nam- Hàn Quốc (VKFTA), từ năm 2016, mức thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt đối với mặt hàng xăng là 10%, các mặt hàng dầu là 5% (hiện nay, các mặt hàng dầu đã về 0%). Mức thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt đối với mặt hàng xăng dầu cam kết trong các hiệp định dần về 0%.

Trước bối cảnh phải cắt giảm thuế nhập khẩu theo các cam kết quốc tế, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) đã khuyến nghị các nước sử dụng thuế nội địa thay bằng thuế nhập khẩu khi thực hiện các phương án cắt, giảm thuế nhập khẩu theo các cam kết quốc tế.

Để đảm bảo lợi ích quốc gia trong điều kiện hội nhập sâu khi thực hiện cắt giảm dần thuế nhập khẩu theo các cam kết quốc tế, mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý giao Bộ trưởng Bộ Tài chính thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ ký Tờ trình Dự án nghị quyết về biểu thuế bảo vệ môi trường để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua. Theo đó, Chính phủ đã đề xuất tăng thuế bảo vệ môi trường đối với mặt hàng xăng lên 4.000 đồng/lít (tăng 1.000 đồng/lít so với hiện nay)

Minh Phương/Báo Tin tức