Đền Hùng: Trung tâm thực hành Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương

 

 

Ông Hà Kế San, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Phú Thọ cho biết Giỗ tổ Hùng Vương-Lễ hội Đền Hùng năm 2015, tỉnh sẽ tổ chức nhiều hoạt động để giới thiệu và quảng bá đậm nét về di sản văn hóa là “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” để đồng bào trong nước và nước ngoài hiểu thêm về giá trị to lớn của di sản. 

 

Trong suốt các ngày diễn ra lễ hội, tỉnh sẽ tổ chức rước kiệu của các xã vùng ven Đền Hùng; Lễ giỗ Đức Quốc tổ Lạc Long Quân, Tổ mẫu Ấu Cơ; Dâng hương các Vua Hùng; triển lãm ảnh “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương-hành trình trở thành di sản;" trưng bày sách, báo về Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương và Hát Xoan. 

 

Bên cạnh đó, tỉnh sẽ tổ chức các cuộc thi gói, nấu bánh chưng, giã bánh giày; Chương trình nghệ thuật chào mừng Giỗ tổ Hùng Vương-Lễ hội Đền Hùng năm 2015 với chủ đề “Âm vang nguồn cội - Đất tổ Vùng Vương.”

 

Vào các ngày mùng 7, mùng 8 Âm lịch, tại những địa điểm thờ cúng Vua Hùng, các danh nhân, danh tướng Hùng Vương ở các xã trong tỉnh Phú Thọ sẽ đồng loạt tổ chức dâng hương theo nghi lễ truyền thống. 

 

Riêng tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng sẽ tổ chức Hội chợ du lịch Tây Bắc mở rộng có sự tham gia của các tỉnh Tây Bắc và tỉnh Nara (Nhật Bản).

 

Đây là dịp để quảng bá du lịch đặc sắc của vùng Tây Bắc và những nét văn hóa đặc sắc của tỉnh trong dịp Giỗ tổ Hùng Vương năm nay.

 

Để bảo tồn và phát huy lâu dài Di sản văn hóa Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương, tỉnh Phú Thọ đã tăng cường đầu tư bảo tồn, tu bổ nhiều di tích tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương trên địa bàn. 

 

Tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng đã được đầu tư khang trang với các khu chức năng như rừng quốc gia Đền Hùng, Khu trung tâm lễ hội, Khu tháp Hùng Vương, Làng du lịch văn hóa Hùng Vương, Khu nhà văn hóa Hùng Vương, Khu trồng cây lưu niệm phía Bắc và phía Nam… 

 

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ cũng tích cực mở rộng địa bàn kiểm kê tới các di tích trên địa bàn cả nước và một số di tích trọng điểm thờ Vua Hùng ở nước ngoài; sưu tầm, nghiên cứu các nghi thức, trò diễn liên quan đến tín ngưỡng thờ Hùng Vương của người Việt ở các làng quê.

 

Sưu tập, phân loại, dịch ra chữ quốc ngữ các ngọc phả, văn bia, thần tích, sắc phong liên quan đến tín ngưỡng thờ Hùng Vương; bảo tồn, tôn tạo những di sản vật thể ở Đền thờ Vua Hùng ở các làng thuộc tỉnh Phú Thọ.

 

Tổ chức các nhóm truyền dạy, nghi lễ, trò diễn, các thực hành xã hội của tín ngưỡng thờ Hùng Vương của người Việt ở Phú Thọ; gắn di sản với các tour, tuyến du lịch trải nghiệm văn hóa tâm linh vùng Đất Tổ Hùng Vương và các Di tích lịch sử thờ Vua Hùng và các nhân vật thời Hùng trong cả nước là hết sức cần thiết. Đồng thời phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo đưa giáo dục Di sản vào chương trình trong các trường học, đặc biệt là cho thế hệ trẻ.

 

Tỉnh Phú Thọ cũng phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng kế hoạch cụ thể, chi tiết để thực hiện chương trình hành động quốc gia được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và cam kết với UNESCO về bảo tồn Di sản văn hóa phi vật thể theo Công ước 2003. 

 

Tỉnh cũng đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo tổng kiểm kê di sản văn hóa trong cả nước và ở các quốc gia khác, nơi có cộng đồng người Việt Nam sinh sống. 

 

Tỉnh triển khai kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý di sản văn hóa, đi đôi với chính sách đãi ngộ thỏa đáng để động viên, khuyến khích họ gắn bó với nghề và tiếp tục truyền nghề cho thế hệ trẻ. Đây là vấn đề có ý nghĩa cực kỳ quan trọng trong công tác bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa. 

 

Bên cạnh đó, tỉnh hỗ trợ cộng đồng tổ chức các nhóm truyền dạy, nghi lễ, trò diễn, các thực hành xã hội của tín ngưỡng thờ Hùng Vương của người Việt ở Phú Thọ...; phối hợp với Cục Di sản Văn hóa, Viện Văn hóa Nghệ thuật Việt Nam (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), Vụ Phổ thông, Vụ Giáo dục Đại học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) cải tiến nâng cao chất lượng giờ dạy về các truyền thuyết liên quan đến tín ngưỡng thờ Hùng Vương của người Việt ở Phú Thọ trong chương trình các môn học lịch sử, ngữ văn ở các cấp học. 

 

Tỉnh Phú Thọ cũng đang xây dựng các tour tuyến du lịch, gắn di sản với du lịch trải nghiệm văn hóa tâm linh vùng Đất Tổ Hùng Vương và các di tích lịch sử thờ Vua Hùng cùng các nhân vật thời Hùng Vương trong cả nước.

 

Di sản tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương không chỉ riêng ở tỉnh Phú Thọ mà trải khắp đất nước Việt Nam với 1.417 di tích thờ cúng trong cả nước. Ngoài ra, nhiều người Việt Nam ở nước ngoài xác định "con cháu ở đâu thì tổ tiên, ông bà ở đó" nên họ vẫn thờ cúng Vua Hùng. 

 

Chỉ riêng trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đã có tới 326 di tích thờ Hùng Vương và các nhân vật liên quan đến thời đại Hùng Vương. Trong đó, Đền Hùng là trung tâm thực hành tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương lớn nhất và lâu đời nhất trong tiến trình phát triển lịch sử của dân tộc Việt Nam. 

 

Theo đánh giá của các chuyên gia UNESCO, “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” đã đáp ứng được tiêu chí quan trọng nhất trong 5 tiêu chí. Đó là di sản có giá trị nổi bật mang tính toàn cầu, khích lệ ý thức chung của mọi dân tộc trong việc thúc đẩy giá trị đó.

 

Cụ thể, hồ sơ “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” nêu rõ giá trị của di sản là thể hiện lòng tôn kính đối với tổ tiên, theo tinh thần “Uống nước nhớ nguồn” và khi được UNESCO công nhận, di sản sẽ khích lệ nhận thức của cộng đồng nhiều quốc gia trên thế giới về lòng biết ơn tổ tiên, về thái độ tôn trọng sự đa dạng văn hóa.

 

Bên cạnh đó, “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” của Việt Nam cũng được các nhà nghiên cứu thế giới đánh giá rất cao về mặt “thực hành tốt nhất trong đời sống” thể hiện qua việc được thực hành một cách nhuần nhuyễn, trang trọng và bền vững trong cộng đồng người dân Việt Nam, nhất là tỉnh Phú Thọ. 

 

Ngoài ra, tín ngưỡng này còn thể hiện sự liên kết chặt chẽ giữa giá trị tâm linh của cả một dân tộc với những giá trị khoa học.

 

“Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” được công nhận đã chứng tỏ sức sống mãnh liệt của văn hóa Việt Nam. Điều đó đã chứng minh cho cho toàn thế giới rằng văn hóa Việt Nam có sức lan tỏa vô cùng mạnh mẽ và có đủ khả năng hòa mình trong dòng chảy của văn hóa thế giới. 

 

Theo nhiều nhà nghiên cứu, “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” thuộc văn hóa tín ngưỡng thờ tổ tiên của dân tộc Việt Nam, là đạo lý “uống nước nhớ nguồn." Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương rất độc đáo có ý nghĩa sống động mà không một dân tộc nào trên thế giới có được./.