Hai thành phố Hiroshima và Nagasaki, Tây Nam Nhật Bản vừa công bố nội dung chính của tuyên bố hòa bình mà Thị trưởng của hai đô thị từng hứng chịu bom hạt nhân, sẽ đọc trong buổi lễ tưởng niệm thường niên, diễn ra vào các ngày 6 và 9/8.
Tuyên bố hòa bình được soạn thảo dựa trên các cuộc thảo luận của một ủy ban gồm những Hibakusha và các chuyên gia.
Tuyên bố năm nay của thành phố Nagasaki bày tỏ lo ngại trước nguy cơ chiến tranh hạt nhân và kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức trong các cuộc xung đột trên toàn thế giới.
Tuyên bố cũng đề cập đến Nihon Hidankyo, một tổ chức của Nhật Bản gồm những người sống sót sau vụ ném bom nguyên tử năm 1945 ở Hiroshima và Nagasaki. Tổ chức này được trao giải Nobel Hòa bình vào năm ngoái.
    |
 |
| Thành phố Hiroshima sau khi bị đánh bom nguyên tử 8/1945. Nguồn: Cục lưu trữ quốc gia Nhật Bản. |
Tuyên bố nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hành động trên quan điểm của “công dân toàn cầu”, là người vượt lên trên những khác biệt về chủng tộc và quốc tịch.
Văn kiện này kêu gọi Chính phủ Nhật Bản ký và phê chuẩn Hiệp ước Cấm Vũ khí Hạt nhân, đồng thời kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới đưa ra lộ trình cụ thể nhằm tiến tới bãi bỏ vũ khí hạt nhân tại hội nghị đánh giá Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) sẽ diễn ra vào năm tới.
Thị trưởng Nagasaki, Suzuki Shiro, nói với các phóng viên rằng, “điều cấm kỵ hạt nhân”, vốn được hình thành nhờ những nỗ lực không ngừng nghỉ của những người sống sót sau các vụ ném bom nguyên tử, đang bắt đầu lung lay cả trên phạm vi toàn cầu và ngay tại Nhật Bản, quốc gia từng bị đánh bom nguyên tử.
|
 |
| Thành phố Nagasaki sau khi bị ném bom nguyên tử. Nguồn: Bảo tàng bom nguyên tử Nagasaki. |
Ông bày tỏ mong muốn rằng, hiện thực về các vụ ném bom nguyên tử được thừa nhận đầy đủ và kêu gọi mọi người củng cố quyết tâm.
Trong tuyên bố của thành phố Hiroshima đã trích dẫn cụm từ “không bao giờ bỏ cuộc” mà ông Tsuboi Sunao, một Hibakusha, từng nhiều lần nhấn mạnh trong suốt cuộc đời vận động kêu gọi bãi bỏ vũ khí hạt nhân.
Ông Tsuboi, người từng tích cực hoạt động cả trong và ngoài nước, đã qua đời cách đây 4 năm, hưởng thọ 96 tuổi.
Tuyên bố cũng sẽ dẫn lời những người còn sống sót khác, để truyền tải tầm quan trọng của việc tiếp nối và lan tỏa khát vọng hòa bình của họ.
|
 |
| Kiyoshi Yoshikawa, một nạn nhân sống sót sau vụ ném bom nguyên tử ở Hiroshima năm 1945, với vết sẹo do bỏng sau khi rời bệnh viện, ngày 13/8/1951. Ảnh: FPG/Hulton Archive/Getty. |
Tuyên bố sẽ đề cập đến quan điểm đang lan rộng rằng vũ khí hạt nhân là cần thiết cho quốc phòng.
Tuyên bố cũng sẽ đặt câu hỏi rằng, liệu các nhà lãnh đạo thế giới đã từng cân nhắc tới khả năng chính sách an ninh của họ đang góp phần làm gia tăng xung đột quốc tế hay không.
Thị trưởng Matsui chia sẻ với báo giới rằng, tuyên bố hòa bình sẽ nhấn mạnh nguyện vọng hòa bình của các Hibakusha, đồng thời kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới xây dựng một khuôn khổ an ninh dựa trên niềm tin được hình thành thông qua đối thoại.
Ngày 6/8/1945, vào những ngày gần cuối của Chiến tranh thế giới lần thứ hai, Mỹ đã thả quả bom nguyên tử mang tên “Little Boy” xuống thành phố Hiroshima, Nhật Bản.
Ba ngày sau đó, ngày 9/8/1945, quả bom thứ hai mang tên “Fat Man” đã phát nổ trên bầu trời thành phố Nagasaki. Cả hai thành phố cùng ở Tây Nam Nhật Bản.
|
 |
| Thành phố Hiroshima mùa Thu năm 1945. Nguồn: Galerie Bilderwelt / Getty. |
Quả cầu lửa từ vụ nổ trên không trung cùng với phản ứng hạt nhân và sóng xung kích, đã tạo ra cơn bão lửa với tốc độ 280m/s và nhiệt độ không khí lên tới hàng ngàn độ, thiêu cháy mọi sinh vật trong bán kính hàng cây số.
Đến cuối năm 1945, vụ ném bom đã giết chết khoảng 140.000 người ở Hiroshima và 74.000 người ở Nagasaki. Ước tính trong số những người thiệt mạng, có 38.000 trẻ em.
Ngoài hàng chục ngàn nạn nhân chết lập tức khi xảy ra các vụ nổ, rất nhiều nạn nhân chết sau nhiều tháng, nhiều năm bởi hậu quả của phóng xạ. Trẻ sơ sinh bị chiếu xạ trong bụng mẹ, khi sinh ra sẽ mang các dị tật lớn.
Trong những năm tiếp theo, nhiều người sống sót phải đối mặt với bệnh bạch cầu, ung thư hoặc các tác dụng phụ khủng khiếp khác từ phóng xạ.
Cho đến nay, số nạn nhân thiệt mạng và ảnh hưởng do hai vụ nổ vẫn chưa được thống kê đầy đủ. Theo Đài NHK của Nhật Bản, tại Công viên Tưởng niệm hòa bình ở Hiroshima hiện lưu trữ sổ chứa tên của hơn 340.000 người đã tiếp xúc với bức xạ và sau đó đã qua đời.