Thỏa hiệp trước… “giờ G”

Trong một tuyên bố vào cuối ngày 30/9, giờ Washington, Nhà Trắng cho biết, Tổng thống Joe Biden đã ký ban hành một đạo luật chi tiêu tạm thời nhằm ngăn chặn tình huống chính phủ đóng cửa khi kết thúc năm tài khóa 2023 vào nửa đêm.

Trước đó, vào khuya ngày 30/9, Hạ viện Mỹ do đảng Cộng hòa kiểm soát, đã bỏ phiếu thông qua dự luật cung cấp ngân sách tạm thời cho chính phủ với tỉ lệ 335 phiếu thuận (đảng Dân chủ 209 phiếu và 126 phiếu của đảng Cộng hòa), 91 phiếu chống.

leftcenterrightdel
 Tổng thống Mỹ Joe Biden phê chuẩn đạo luật chi tiêu tạm thời vào khuya ngày 30/9. Nguồn: @POTUS/X.

Thượng viện do đảng Dân chủ chiếm đa số sau đó cũng đã thông qua dự luật với tỉ lệ 88 phiếu thuận, 9 phiếu chống, chỉ 3 giờ trước thời hạn 24h ngày 30/9, để trình Tổng thống Mỹ phê chuẩn, tránh tình huống chính phủ liên bang đóng cửa một phần lần thứ tư trong một thập kỷ.

“Tối nay, đa số lưỡng đảng tại Hạ viện và Thượng viện đã bỏ phiếu để giữ cho chính phủ duy trì hoạt động, ngăn chặn một cuộc khủng hoảng không cần thiết có thể gây ra đau khổ cho hàng triệu người Mỹ.” ông Biden nói, bày tỏ “Đây là tin tốt cho người dân Mỹ”.

leftcenterrightdel
 Dự luật tạm thời loại bỏ nguồn tài trợ cho Ukraine. Nguồn: House Television/ AP.

Gói chi tiêu tạm thời loại bỏ viện trợ bổ sung cho Ukraine, một ưu tiên trong chính sách của Nhà Trắng đang ngày càng bị nhiều nhà lập pháp đảng Cộng hòa phản đối, nhưng tăng hỗ trợ cho thảm họa liên bang thêm 16 tỉ USD. Dự luật tạm thời giúp chính phủ Mỹ duy trì hoạt động trong 47 ngày, đến 17/11.

 “Cuộc chiến” trong nội bộ đảng Cộng hòa

Để gói của Hạ viện được thông qua, ông McCarthy buộc đã phải dựa vào đảng Dân chủ bởi phe cánh hữu cứng rắn gồm 21 thành viên trong đảng Cộng hòa của ông tuyên bố phản đối bất kỳ biện pháp tài trợ ngắn hạn nào. 

Diễn biến sẽ khiến ông McCarthy gần như chắc chắn sẽ phải đối mặt với những động thái nhằm cố gắng loại bỏ ông khỏi chiếc ghế Chủ tịch Hạ viện, như đe dọa của một số thành viên cực đoan của đảng Cộng hòa trước đó.

Nói về lời đe dọa này, ông McCarthy tuyên bố: “Nếu ai đó muốn loại bỏ tôi vì tôi muốn là một ‘người lớn’, hãy bắt đầu và thử làm điều đó. Nhưng tôi nghĩ đất nước này quá quan trọng”.

leftcenterrightdel
 Chủ tịch Hạ viện McCarthy phát biểu sau khi Hạ viện thông qua dự luật chi tiêu tạm thời tránh tình huống chính phủ đóng cửa. Ảnh: AP / J.Scott Applewhite.

Tuyên bố có phần thách thức cho thấy Chủ tịch Hạ viện McCarthy đã sẵn sàng đối diện với tình huống về số phận chính trị của cá nhân ông.

Để thông qua gói chi tiêu tạm thời tránh cho chính phủ khỏi tình huống đóng cửa, Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy vào phút chót đã loại bỏ khoản viện trợ bổ sung 6 tỉ USD cho Ukraine.

Tuy nhiên, các nhà lập pháp trấn an, viện trợ cho Ukraine cùng với các dự luật chi tiêu khác cho chính phủ trong năm tài chính 2024 sẽ được lưỡng đảng trong Quốc hội Mỹ đàm phán để xem xét thông qua trong 47 ngày tới.

leftcenterrightdel
 Lãnh đạo đa số Thượng viện Chuck Schumer tỏ ra hài lòng sau khi Thượng viện thông qua dự luật chi tiêu tạm thời. Ảnh: Andrew Harnik/AP.

Trước đó, trong chuyến thăm Washington của Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky, lưỡng đảng Quốc hội Mỹ đã cam kết sẽ tiếp tục ủng hộ Kyiv trong cuộc chiến chống Nga.

Ông Biden nhấn mạnh, trong bất kỳ trường hợp nào Mỹ cũng “không thể cho phép sự hỗ trợ dành cho Ukraine bị gián đoạn” và mong đợi Chủ tịch McCarthy sẽ giữ cam kết của mình với người dân Ukraine, đảm bảo việc thông qua sự hỗ trợ cần thiết để giúp Kyiv vào thời điểm quan trọng hiện nay.

leftcenterrightdel
 Lãnh đạo thiểu số tại Thượng viện Mitch McConnell sau cuộc bỏ phiếu. Ảnh: Andrew Harnik/AP.

Đây sẽ là một thách thức lớn đối với ông McCarthy, khi mà nhóm 21 thành viên đảng này theo đường lối cứng rắn thúc ép cắt giảm chi tiêu sâu.

Lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell, người ủng hộ viện trợ cho Ukraine bất chấp sự phản đối từ chính cấp dưới của ông, cho biết sẽ tiếp tục theo đuổi sự hỗ trợ cho Kyiv trong cuộc chiến chống lại Nga.

“Tôi đồng ý tiếp tục đấu tranh để có thêm viện trợ kinh tế và an ninh cho Ukraine.” ông McConnell nói trước cuộc bỏ phiếu thông qua gói tài chính của Thượng viện.

Văn Phong/CNN, Aljazeera, AP