Hôm 29/9, các đảng viên Cộng hòa theo đường lối cứng rắn tại Hạ viện Mỹ đã bác một dự luật do lãnh đạo của chính phe Cộng hòa đề nghị nhằm tạm thời tài trợ cho chính phủ, khiến gần như chắc chắn rằng các cơ quan chính phủ liên bang sẽ đóng cửa một phần bắt đầu từ 1/10.
Với tỉ lệ biểu quyết 232-198, Hạ viện bác biện pháp tài trợ cho chính phủ trong 30 ngày nhằm tạm thời ngăn chặn tình trạng đóng cửa, để các nhà lập pháp có thêm thời gian đàm phán.
Dự luật đó sẽ cắt giảm chi tiêu và áp đặt các hạn chế về di trú và an ninh biên giới, vốn là những ưu tiên của Đảng Cộng hòa mà có rất ít cơ hội được Thượng viện, do Đảng Dân chủ chiếm đa số, thông qua.
Trong khi đó, Thượng viện đang thúc đẩy một dự luật tương tự để tài trợ cho chính phủ cho đến ngày 17/11. Tuy nhiên, những trở ngại về thủ tục có thể khiến phiên bỏ phiếu cuối cùng bị trì hoãn đến ngày 3/11.
    |
 |
| Trước cuộc bỏ phiếu của Hạ viện, Tổng thống Mỹ Biden của đảng Dân chủ kêu gọi đảng Cộng hòa hành động, chống lại những thành viên cực đoan trong đảng . Ảnh: Manuel Balce Ceneta /AP. |
Nếu Quốc hội Mỹ không thể thông qua một gói chi tiêu tạm thời và được Tổng thống Joe Biden ký thành luật trước 0h ngày 1/10, chính phủ Mỹ sẽ phải đóng cửa một phần. Dịch vụ Công viên Quốc gia sẽ đóng cửa, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch sẽ đình chỉ hầu hết các hoạt động quản lý của mình, dẫn đến việc gián đoạn việc trả lương cho tới 4 triệu nhân viên liên bang bắt đầu lúc 0h01’ sáng ngày 1/10.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen ngày 29/9 cảnh báo, việc chính phủ đóng cửa sẽ “phá hoại” tiến bộ kinh tế đất nước bằng cách trì hoãn các chương trình quan trọng dành cho doanh nghiệp nhỏ và trẻ em, đồng thời có thể trì hoãn những cải tiến lớn về cơ sở hạ tầng.
Đây sẽ là lần đóng cửa thứ tư trong một thập kỷ và chỉ bốn tháng sau khi xảy ra tình trạng bế tắc tương tự khiến chính phủ liên bang vỡ nợ với khoản nợ 31 nghìn tỉ USD.
|
 |
| Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy tiếp xúc với báo chí về khả năng chính phủ đóng cửa tại Điện Capitol ở Washington, ngày 29/9. Ảnh: Reuters/Jonathan Ernst. |
Tổng thống Biden, thành viên đảng viên Dân chủ, cảnh báo, việc đóng cửa có thể gây thiệt hại nặng nề cho các lực lượng vũ trang, nơi 1,3 triệu quân nhân đang tại ngũ.
“Chúng ta không thể chơi trò chính trị trong khi quân đội của chúng ta đang rất cần đến. Đó hoàn toàn là sự lơ là nghĩa vụ.”, ông Biden nói.
Chủ tịch Hạ viện thuộc đảng Cộng hòa Kevin McCarthy nói với các phóng viên sau khi dự luật mà ông ủng hộ thất bại: “Vẫn chưa kết thúc; tôi còn có ý tưởng khác.”
Lãnh đạo hạ viện Mỹ không nói ý tưởng đó là gì, tuy nhiên kêu gọi Thượng viện bỏ điều khoản tài trợ cho Ukraine khỏi dự luật tạm thời ngắn hạn để hóa giải vấn đề.
Ông McCarthy đã thành công trong việc thông qua ba trong số bốn dự luật vào cuối ngày 28/9 nhằm tài trợ cho bốn cơ quan liên bang.
|
 |
| Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy nói ông vẫn còn có ý tưởng khác để cứu vãn tình thế. Ảnh: Reuters. |
Các dự luật này được viết ra để đáp ứng các yêu cầu bảo thủ theo đường lối cứng rắn và không có cơ hội thông qua Thượng viện do Đảng Dân chủ kiểm soát, mặc dù ngay cả khi chúng trở thành luật, chúng cũng sẽ không tránh được việc chính phủ đóng cửa một phần vì chúng không cấp tiền cho toàn bộ chính phủ.
Ông McCarthy và ông Biden vào tháng 6 năm nay đã đồng ý một thỏa thuận sẽ tài trợ cho chính phủ với khoản chi tiêu 1,59 nghìn tỉ đô la trong năm tài chính 2024, nhưng những người theo đường lối cứng rắn của Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đang yêu cầu cắt giảm thêm 120 tỉ đô la cộng với luật cứng rắn hơn nhằm ngăn chặn dòng người nhập cư ở biên giới Mỹ với Mexico.
“Chúng ta đang ở giữa cuộc nội chiến của Đảng Cộng hòa đã diễn ra trong nhiều tháng và hiện đang đe dọa đóng cửa chính phủ một cách thảm khốc.”, dân biểu Đảng Dân chủ Hakeem Jeffries nói với các phóng viên sau cuộc bỏ phiếu.
Cuộc chiến hiện tại tập trung vào một phần tương đối nhỏ trong ngân sách 6,4 nghìn tỉ đô la của Mỹ cho năm tài chính 2024.
Các đảng viên Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đã bày tỏ sự khó chịu vào cuối ngày 28/9 với các đồng nghiệp theo đường lối cứng rắn của họ, những người đã cản trở quá trình này hầu như mọi lúc mọi nơi. Một số dân biểu đã đưa ra khả năng sử dụng một động thái có thể hạ bệ Chủ tịch Kevin McCarthy khi Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đang cố gắng ngăn chặn khả năng chính phủ đóng cửa.