Trong cuộc họp với các nhà lãnh đạo Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) tại thủ đô Riyadh, Ả Rập Xê Út ngày 14/5, Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ thông báo, Washington đang cân nhắc bình thường hóa quan hệ với Damascus, sau khi ông gặp Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa, cuộc gặp lịch sử đầu tiên giữa các nhà lãnh đạo hai nước sau 25 năm.

Trong cuộc họp, ông Trump cũng cho biết, Mỹ sẽ dỡ bỏ mọi lệnh trừng phạt đối với Syria để mang lại cho quốc gia Trung Đông giàu dầu mỏ, vốn hơn một thập kỷ chìm trong nội chiến, “một khởi đầu mới”.

Ông Trump cho biết, ông đã đưa ra quyết định này sau khi thảo luận với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và Thái tử Ả Rập Xê Út Mohammed bin Salman.

leftcenterrightdel
 Tổng thống Mỹ Donald Trump có cuộc gặp lịch sử với Tổng thống lâm thời Syria al-Sharaa ngày 14/5 tại Riyadh, Ả Rập Xê Út. Nguồn: AsaadHannaa.
leftcenterrightdel
 Cuộc gặp trước sự chứng kiến của Thái tử Ả Rập Xê Út Mohammed bin Salman. Nguồn: NORTH.

Hôm 14/5, tại Riyadh, Ả Rập Xê Út, ông Trump đã có cuộc gặp kéo dài hơn nửa giờ với nhà lãnh đạo mới của Syria al-Sharaa, vốn là thủ lĩnh nhóm chiến binh Hayat Tahrir al-Sham (HTS) mà Mỹ coi là tổ chức khủng bố, người từng tuyên thệ trung thành với al-Qaeda và lên nắm quyền ở Syria, sau khi lãnh đạo các nhóm chiến binh đối lập, thực hiện cuộc tấn công chớp nhoáng lật đổ nhà lãnh đạo lâu năm Bashar al-Assad vào tháng 12 năm ngoái.

Trong cuộc gặp, ông Trump cũng kêu gọi Tổng thống lâm thời Syria xúc tiến tái thiết lập quan hệ với “cựu thù” Israel.

Những bức ảnh được truyền thông và mạng xã hội đăng tải cho thấy, hai nhà lãnh đạo bắt tay nhau, với nụ cười của ông Trump, trước sự chứng kiến của Thái tử bin Salman.

leftcenterrightdel
 Cùng với những quyết định được đưa ra, cuộc gặp kéo dài hơn nửa giờ, đánh dấu sự xích lại và thừa nhận của Washington đối với chính quyền mới ở Syria. Nguồn: SPA.
leftcenterrightdel
 Cuộc gặp ba bên lịch sử ngày 14/5 tại tại Riyadh, Ả Rập Xê Út. Nguồn: NORTH.

Vào đêm 13/5, ông Trump đã tuyên bố ông sẽ dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với quốc gia bị chiến tranh tàn phá. Quyết định nhanh chóng và dứt khoát của chính quyền Mỹ nhận được sự hoan nghênh nhiệt liệt từ các quốc gia Ả Rập, cho rằng, động thái sẽ hỗ trợ sự ổn định, thịnh vượng và phát triển ở Syria; trong khi người dân khắp Syria đổ ra đường ăn mừng.

Ngoại trưởng Syria Assad Hassan al-Shaibani bày tỏ hoan nghênh tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump về quyết định.

“Chúng tôi xem thông báo này đặc biệt tích cực và sẵn sàng xây dựng mối quan hệ với Mỹ dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau, lòng tin và lợi ích chung.”, ông Shaibani nói với hãng thông tấn SANA; nhấn mạnh, Tổng thống Trump có thể đạt được một thỏa thuận hòa bình lịch sử và chiến thắng thực sự cho lợi ích của Mỹ tại Syria.

leftcenterrightdel
Biểu cảm của ông Trump trong khi bắt tay nhà lãnh đạo Syira al-Sharaa. Nguồn: Yemenonline.
leftcenterrightdel
 Mỹ từng treo thưởng 10 triệu USD cho việc bắt giữ thủ lĩnh HTS Abu Muhammad al Jawlani (Sharaa)/ Theprayagtiwari

Tuyên bố dỡ bỏ lệnh trừng phạt của ông Trump được xem là bước ngoặt lớn đối với quốc gia hàng thập kỷ bất ổn chính trị và an ninh, đang mong muốn nhanh chóng hội nhập với thế giới và tái thiết đất nước, cũng như tìm kiếm tính hợp pháp hơn trên trường quốc tế của chính quyền mới.

Quyết định của chính quyền Mỹ sẽ mở đường cho GCC cam kết viện trợ tài chính nhiều hơn cho chính quyền Syria.

Trước đó ngày 12/5, tờ Times đưa tin, Tổng thống Mỹ Donald Trump đang cân nhắc nới lỏng lệnh trừng phạt đối với Syria khi nhà lãnh đạo nước này, Ahmed al-Sharaa, đề xuất ký một thỏa thuận khoáng sản và xây dựng công trình Tháp Trump tại thủ đô Damascus.

leftcenterrightdel
 Cuộc gặp lịch sử của ông Trump với Tổng thống Syria al-Sharaa. Nguồn: PTI.

Thỏa thuận sẽ cho phép các công ty Mỹ tiếp cận nguồn tài nguyên của Syria, sau khi Washington ký một thỏa thuận khoáng sản với Kyiv.

Ngày 21/12/2024, Mỹ đã hủy bỏ phần thưởng 10 triệu USD cho việc bắt giữ thủ lĩnh HTS Abu Muhammad al Jawlani (tên thật là Sharaa), người khi đó lã lãnh đạo mới ở Syria, sau cuộc gặp giữa Trợ lý Ngoại trưởng phụ trách các vấn đề Cận Đông Barbara Leaf và ông Sharaa ở Damascus.

Văn Phong/Aljazeera, Dailysabah