Người dân "dài cổ "chờ bồi thường giải phóng mặt bằng từ dự án Núi Pháo

 

Vừa qua, Báo Bảo vệ pháp luật nhận được phản ánh của một số hộ dân sinh sống lân cận, sung quanh khu vực Công ty TNHH khai thác, chế biến khoáng sản Núi Pháo phản ánh về việc họ phải chung sống với môi trường ô nhiễm nặng do công ty này gây ra trong thời gian vừa qua... Đồng thời, cũng qua phản ánh hầu hết người dân nơi đây, đặc biệt là những người dân đang sinh sống trực tiếp ở xóm 2 xã Hà Thượng còn tố cáo đơn vị này đã lừa họ trong suốt thời gian vừa qua về vấn đề có liên quan đến công tác đền bù giải phóng mặt bằng... Sau khi tiếp nhận thông tin phản ánh nêu trên, ngày 25/10/2016 nhóm phóng viên của báo Bảo vệ pháp luật đã đến xóm 2, xã Hà Thượng, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên để tìm hiểu thực hư sự việc. Tại đây, qua tiếp xúc, trao đổi, rất nhiều người dân tỏ ra vô cùng bức xúc, ông Phùng Xuân Thi, ông Vũ Xuân Thơm ở xóm 2 xã Hà Thượng chia sẻ: Nhà ông nằm ở sát khu vực sản xuất của Công ty TNHH Khai thác chế biến khoáng sản Núi Pháo. Người dân ở đây bị ảnh hưởng nặng nề về môi trường, khói bụi, tiếng ồn và các loại hóa chất độc hại của mỏ, nhất là sức khỏe của con người nhiều loại bệnh tật gia tăng, thường xuyên khó thở, không khí ô nhiễm, nguồn nước cạn kiệt nhiễm hóa chất... Khu vực này năm 2014, công ty Núi Pháo và ban giải phóng mặt bằng huyện Đại Từ đã kiểm đếm đất và tài sản trên đất của 26 hộ dân nằm sát Quốc lộ 37 ở xóm 2, xã Hà Thượng. Thế nhưng, trong suốt thời gian từ năm 2014 đến nay, công ty không giải quyết thu hồi và bồi thường, nhân dân đã nhiều lần làm đơn đề nghị không chỉ có riêng đối với công ty Núi Pháo mà còn làm đơn gửi đến hầu hết các cơ quan, ban ngành chức năng của tỉnh Thái Nguyên nhưng vẫn không được giải quyết. Phải sống trong cảnh môi trường ô nhiễm, nguy cơ bệnh tật cao, điều này khiến hầu hết bà con vô cùng bức xúc... Ngoài ra, cũng về vấn đề này, theo tìm hiểu của phóng viên, sau khi được đề nghị của Công ty TNHH khai thác chế biến khoáng sản Núi Pháo, ngày 23/04/2012 UBND tỉnh Thái Nguyên đã có công văn số 648/ UBND - TH gửi (chỉ đạo) Thường trực BCĐ một cửa liên thông tỉnh Thái Nguyên, Sở kế hoaạch và đầu tư tỉnh Thái Nguyên, UBND huyện Đại Từ tỉnh Thái Nguyên... “Chấp thuận chủ trương cho Công ty TNHH khai thác, chế biến được đầu tư xây dựng các công trình phụ trợ để xử lý tác động môi trường và cung cấp nước sinh hoạt, sản xuất và bồi thường hành lang an toàn giao thông Quốc lộ 37 của dự án tại xã Hà Thượng, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên”. Ngày 07/03/2014, Công ty TNHH khai thác, chế biến khoáng sản Núi Pháo có công văn số 81 - 2014/ CV - NPM gửi UBND xã Hà Thượng và cơ sở các xóm 2,3,4 về Kế hoạch thực hiện bồi thường do tiếng ồn nhà máy, đồng thời kèm theo bản kế hoạch thực hiện công tác bồi thường hỗ trợ tái định cư có danh sách cụ thể kèm theo. Qua đó, tổng số hộ dân bị ảnh hưởng buộc phải di rời đợt 1 là 35 hộ, trong đó cụ thể xóm 2 Hà Thượng buộc phải di rời 26 hộ, xóm 3 xã Hà Thượng 8 hộ và xóm 4 xã Hà Thượng 1 hộ. Kế hoạch tổ chức thực hiện là vậy, thế nhưng hiện nay dự án đã được triển khai, một số hạng mục công trình thuộc dự án đã hoàn thành và đưa vào sử dụng...., nhưng công tác đền bù gải phóng mặt bằng vẫn chưa được triển khai, điều này được khẳng định trong báo cáo số 63 của UBND xã Hà Thượng gửi đoàn Thanh tra của của bộ Tài Nguyên & Môi trường ngày 10/10/2016. Cụ thể: Thứ nhất về Bồi thường giải phóng mặt bằng: “Nhân dân xóm 2 đề nghị bồi thường giải phóng mặt bằng cho 28 hộ dân ảnh hưởng hành lang đường quốc lộ 37 cải dịch do chênh cao, chênh thấp, khoảng cách, tiếng ồn, mùi hóa chất công ty TNHH Khai thác chế biến khoáng sản Núi Pháo. Các hộ dân đã được học tập chính sách bồi thường GPMB và tổ chức kiểm đếm đất đai, tài sản, vật kiến trúc lập phương án bồi thường GPMB từ năm 2013 đến nay chưa được bồi thường GPMB, ảnh hưởng đến đời sống kinh tế xã hội của nhân dân”. Thứ hai về ảnh hưởng ô nhiễm môi trường: “Việc chi trả tạm cư cho nhân dân đã có thoả thuận với công ty Núi Pháo, song đến nay công ty mới chi trả được một số hộ, còn lại từ tháng 1/2016 đến nay vẫn chưa được chi trả... Khu vực hang Hùm, xóm 6 do thi công xây đập ngăn nước trên cao, cho nên áp lực nén đã làm cho mực nước ngầm dâng cao hơn bình thường, nước chảy tràn trên bề mặt đã ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt và cây cối hoa màu, công trình vật kiến trúc của nhân dân, nguồn nước xả thải của công ty chảy trực tiếp qua khu dân cư, nhiều lúc có mùi hóa chất nồng nặc, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của nhân dân...Thứ ba là, ảnh hưởng khu vực đồng 7 mẫu, 9 mẫu do thi công các hạng mục dự án Núi Pháo làm mất mương không có nước sản xuất nhiều năm, nhân dân đề nghị hỗ trợ sản lượng cánh đồng 7 mẫu, nhưng vẫn chưa được xem xét. Đối với đồng 9 mẫu, từ vụ mùa năm 2015 đến nay, công ty Núi Pháo không tiếp tục chi trả sản lượng cho dân... Việc xả thải của công ty Núi Pháo ảnh hưởng trực tiếp đến cánh đồng Bà Chiểu xóm 3, làm ảnh hưởng đến việc canh tác sản xuất của nhân dân...”. Báo cáo gửi lên là vậy, nhưng những người dân ở đây đặc biệt là những người dân ở xóm 2, xã Hà Thượng hầu hết cho biết: Đoàn thanh tra toàn diện về Núi Pháo của Bộ tài nguyên và môi trường trong quá trình làm việc với Núi Pháo đã không đả động gì đến việc ảnh hưởng của dự án Núi Pháo đối với người dân ở xóm này... Điều này, đã khiến ngươi dân đang vô cùng bức xúc nay lại càng trở nên bức xúc hơn. Hiện nay dư luận đang cho rằng, phải chăng do công ty Núi Pháo đem lại nhiều nguồn lợi cho ngân sách nhà nước, cho nên các ngành chức năng có liên quan mới cố tình bỏ qua các sai phạm mà ban lãnh đạo của Núi Pháo gây ra, đồng thời để những người có chức có quyền của Núi Pháo thỏa sức trà đạp lên quyền lợi, tài sản và sức khỏe, thận chí là bất chấp tính mạng của nhiều hộ nhân dân...?

 

Người dân tụ tập ở xã để đồi quyền lợi

 

Báo Bảo vệ pháp luật đề nghị các cơ quan ban ngành của tỉnh Thái Nguyên cũng như Bộ Tài Nguyên & Môi trường vào cuộc làm rõ đối với các vấn đề của Núi Pháo hiện nay, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến công tác bồi thường giải phóng mặt bằng và di dân tái định cư ở xóm 2 xã Hà Thượng nói riêng và các xóm chịu ảnh hưởng nói chung. Nếu phát hiện sai phạm thì kiên quyết xử lý để bảo vệ sức khỏe và quyền lợi hợp pháp của nhân dân.