Tình trạng khai thác cát trái phép, lộng hành trên sông Đồng Nai, khu vực phường Long Phước, Q.9, TP.HCM đã và đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng về nhiều mặt. Báo Người tiêu dùng xin trích dẫn bài phân tích của Tiến sĩ, chuyên gia giao thông Phạm Sanh về vấn nạn này.
Xói lở lòng sông và bờ sông
Khi lấy cát vượt quá lượng cát từ thượng nguồn đưa về, sẽ xuất hiện xói lòng sông hoặc lở bờ. Nếu bờ sông tương đối ổn định, được kè giữ hoặc thảm thực vật che phủ tốt, lòng sông bị xói và hạ thấp trước; lòng sông hạ thấp đến mức nào đó, mái bờ bị mất chân sẽ sụp đổ. Thường khai thác cát lại không rải đều mà tập trung vào một số vị trí thuận tiện, lại càng gây sạt lở mạnh bờ sông. Khi khai thác bừa bãi, để cân bằng động năng các hố xói sẽ gây xói lỡ cả thượng lưu và hạ lưu. Hiện tượng hàng chục hộ dân mất nhà mất đất ở Long Phước, Q.9, TP.HCM đã minh chứng hậu quả này. Lâu dài, xói lở mố trụ cầu trên đường cao tốc Sài Gòn- Long Thành- Dầu Giây và Bến Lức- Long Thành là khó tránh được.
Bồi đọng bùn cát
Khi lòng sông, bờ sông bị xói, dòng chảy được bổ sung một lượng bùn cát nhất định. Các hạt nhỏ, mịn được chuyển khá xa về hạ lưu và lắng đọng lại ở vùng dòng chảy yếu. Hiện tượng này có thể ảnh hưởng đến giao thông thủy, và trong một số trường hợp có thể làm mức nước lũ nâng cao ở vùng đó. Sông Đồng Nai là hệ thống giao thông đường thủy quan trọng khu vực phía Nam, nối kết các hệ thống cảng và các đầu mối giao thông của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, không thể vì lợi ích sai trái một số người mà ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội cả vùng và quy hoạch nhiều ngành.
Cung cấp nước
Lòng sông bị hạ thấp, mức nước sông mùa kiệt bị hạ thấp theo, các công trình thủy nông dẫn tưới ven sông sẽ thiếu nước. Lượng nước ngầm và độ ẩm của đất ven sông giảm, ảnh hưởng đến năng suất cây trồng, đặc biệt cấp nước sinh hoạt các khu dân cư và cấp nước sản xuất các công nghiệp vùng hạ lưu của tỉnh Đồng Nai, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.
Điều kiện sinh tồn động thực vật
Khai thác cát ảnh hưởng trực tiếp đến tồn tại và phát triển của các loại động vật, thực vật thủy sinh, phá hoại ngành nuôi trồng thủy hải sản dọc hệ thống sông Đồng Nai. Hạ lưu vùng khai thác cát lậu lại chịu ảnh hưởng thủy triều, khai thác vượt lượng cát ở thượng lưu về hàng năm, nước mặn sẽ tiến sâu vào hơn so với trước, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái môi trường rừng ngập mặn tự nhiên của huyện Cần Giờ, TP.HCM.
Ngoài những hệ lụy hậu quả rất nguy hiểm về môi trường sinh thái và thủy lực sông ngòi, việc khai thác cát lậu tại Q.9, TP.HCM đã kéo dài quá lâu, người dân bị mất đất mất nhà oan nhưng không được sự bảo vệ của chính quyền địa phương trước sự hăm dọa của nhóm người ngang nhiên sai phạm. Trước tình trang này, người dân thành phố có quyền hỏi, lãnh đạo quận ở đâu, lãnh đạo thành phố ở đâu? Nếu không giải quyết sớm và triệt để, lòng tin người dân vào các cấp chính quyền TP.HCM khó bền vững, giống như sự bền vững của chính con sông Đồng Nai.
Theo Người tiêu dùng