Khi những cơn mưa đầu mùa trút xuống là mùa nấm mối bắt đầu. Nhận điện thoại đứa cháu rủ rê, tôi dong xe về Bến Tre “săn” sản vật trời cho này. “Săn” nấm mối cũng hết sức ly kỳ, người "nặng vía" dù có giẫm lên cũng chẳng thể nào phát hiện...
Tờ mờ sáng, cả ba chúng tôi quay về nhà, trút ra cả rổ hơn nửa ký lô. Hai "sư phụ nhí" cho biết: Những năm gần đây thời tiết bất thường, vườn tược bị đào xới nhiều nên không còn nhiều tổ mối. Những năm trước giữa tháng sáu, không cần đi đâu xa chỉ những “chỗ quen” bên nhà, bờ ao, nhiều khi thu hoạch được vài ký là bình thường.
Nhìn chiến lợi phẩm ba đứa mang về, dì Sáu mẹ của Hòa cười giòn tan xoa đầu tôi khen: “Thằng này vậy mà có duyên với nấm mối. Chút dì sẽ đãi tụi mày các món bằng nấm mối nhé!”. Dì cho biết: Nấm mối không thể trồng được và cũng chỉ mọc trong hai tháng đầu hè, nên được xem là đặc sản quý hiếm của bà con quê. Nhiều người giàu có tiền, nhiều khi muốn mua cũng chẳng có. Năm nay, theo nhiều nông dân, giá tại nhà vườn ngay đầu mùa đã rất cao, lên tới trên 500.000 đồng/kg, còn đưa lên TP.HCM giá từ 600.000 đến gần 1 triệu đồng/kg. Tăng gần gấp rưỡi so với năm ngoái. Nhưng số lượng không đủ cung cấp cho những khách sành ăn. Lý do nấm năm nay mọc ít bởi nắng nóng và mưa ít, không thuận lợi cho nấm phát triển. Tuy nhiên, chỉ mới là đầu mùa mưa, có thể vào cuối tháng sáu rất có thể nấm sẽ rộ lên....
Nấm mối dai, ngon ngọt hơn cả thịt gà lại rất bổ dưỡng có thể làm được vô số món như xào mỡ, kho, làm bánh xèo, nấu canh rau mà ngon nhất là với lá cách - một loại cây mọc ven bờ ao. Trong khi chờ dì Sáu đổ món bánh xèo, hai đứa cháu lấy lá cách gói các tai nấm búp tròn rồi nướng trên lửa đãi tôi. Vị ngọt dịu tự nhiên của nấm nướng và mùi lá cách chan chát thơm thơm hòa quyện vào nhau thấm sâu trên đầu lưỡi ngon không thể tả. Thật yêu làm sao vùng đất cù lao này. Nhất định tháng này năm sau tôi sẽ ghé lại cùng “săn” nấm mối với hai “sư phụ nhí” vùng cù lao Bến Tre này...
Tên gọi nấm mối vì nấm chỉ xuất hiện ở nơi có nhiều mối sinh sống, là loại mối đất chứ không phải mối sống trên cây. Nấm mối xuất hiện vào đầu mùa mưa, khoảng từ tháng 4 đến tháng 6 hàng năm. Thường nấm mối xuất hiện ở nơi đất cao vì mối không thể làm ổ ở nơi đất quá ẩm ướt. Nấm mối màu trắng, gốc hơi ngả vàng. Muốn biết chắc chắn đó có phải nấm mối hay không thì chỉ cần đào khoảng đất nhỏ xung quanh, nếu thấy có mối đất sinh sống thì chắc chắn đó là nấm mối.
Hiện chưa có một công trình nghiên cứu khoa học nào khẳng định nấm mối là do ổ mối tạo ra. Nhưng theo dân gian thì nấm mối xuất hiện hằng năm là do các ổ mối nằm sâu dưới đất tiết ra một chất meo (khoa học gọi là men vi sinh), khi gặp thời tiết thích hợp, meo sẽ phát triển và cấu tạo thành nấm. Do đó mới gọi là nấm mối, nấm trời cho, có giá trị dinh dưỡng rất cao.
Theo NTD