(BVPL) - Trong câu chuyện về những ngày tháng chiến đấu khốc liệt của quân ta khi bảo vệ Thành cổ Quảng Trị năm 1972, Anh hùng lực lượng vũ trang Vũ Trung Thướng kể: “Mãi sau này tôi mới biết chiếc áo của tôi mặc trong 81 ngày đêm bảo vệ Thành Cổ Quảng Trị sau khi đi báo cáo thành tích tại mặt trận B5 được giữ lại và trưng bày tại Bảo tàng lịch sử quân sự Việt Nam. Chiếc áo đó vẫn còn có 1 vết rách trên vai do bị đạn địch bắn sượt qua”.
Dùng súng địch để bắn địch
Đôi tay xoa vào vết thương đã liền sẹo sần sùi dưới bắp chân phải, Đại tá - Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Vũ Trung Thướng, kể cho tôi nghe về sự khốc liệt, khó khăn, mất mát mà ông và đồng đội đã phải trải qua trong suốt 81 ngày đêm chiến đấu để giữ Thành cổ Quảng Trị năm 1972, cách đây đã 42 năm.
Sinh ra ở vùng quê nghèo thôn Tảo Khê, xã An Mỹ, huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây cũ (nay là Hà Nội), chàng thanh niên Vũ Trung Thướng nhập ngũ năm 1961 khi chưa đầy 18 tuổi. Trong thời gian đi bộ đội, ông được phân công đi học và được cử về làm Chính trị viên Đại đội 5 bộ binh, Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 48, Sư đoàn 320.
Ông Thướng nhớ lại, trong trận chiến đấu với địch để bảo vệ Thành cổ Quảng Trị năm 1972, sau ngày 1/5/1972 quân đội ta đã chiếm được Thành cổ Quảng Trị, địch điên cuồng, huy động lực lượng để chiếm lại Thành Cổ, lúc này Đại đội của ông nhận được nhiệm vụ chốt ở ngã ba Long Hưng, phía Nam Thành cổ Quảng Trị để đánh địch từ xa, đóng chốt không cho địch bước qua ngã ba này vào Thành cổ. Với cương vị là Chính trị viên Đại đội 5, ông đã ra lệnh cho đồng đội: “Chúng ta còn người còn đánh địch đến cùng, không để địch tiến vào Thành cổ”.
“Khi đó, việc bảo vệ được Thành cổ Quảng Trị có ý nghĩa rất lớn đối với việc tạo ra thế mạnh trên bàn đàm phán của ta tại Hội nghị Paris. Trận chiến đấu đã diễn ra trong 81 ngày đêm từ ngày 28/6 đến ngày 16/9/1972, Đại đội 5 của tôi từ 120 quân, nhưng sau đó chỉ còn 17 người sống sót, chúng tôi đã chiến đấu anh dũng, kiên cường để giữ Thành cổ”, ông Thướng nhớ lại.
 |
| Đại tá, Anh hùng lực lượng vũ trang Vũ Trung Thướng. |
Ông kể tiếp, trong trận chiến đấu bảo vệ Thành cổ của Đại đội từ ngày 7/7 đến ngày 19/7/1972 rất ác liệt nên việc vệ sinh đối với bộ đội rất vất vả, cứ mỗi khi ngớt tiếng súng, nhìn ai cũng dính đầy bụi đất, khói súng, quần áo thì nhàu nát, rách te tua. Để chiến sỹ được tắm rửa, tranh thủ khi ngớt tiếng súng, ông đã cho anh em đi tìm các sợi dây rồi buộc lại chắc chắn, tìm những chiếc giếng bỏ hoang gần trận địa rồi bố trí từng người theo dây xuống tắm.
Ông nhớ lại, trong trận chiến đấu khốc liệt bảo vệ Thành cổ, chúng tôi thực hiện phương châm bám sát địch để đánh, nên sau mỗi đợt chống trả sự tiến công của địch, chiến sỹ trong đơn vị lại bò lên để thu súng ống AR15, kèm theo đồ hộp của quân địch. Do ngày càng có nhiều đồng đội hy sinh nên ông ra lệnh cho anh em trước khi vào trận phải nạp sẵn đạn vào tất cả các khẩu súng, mỗi người có khoảng 5-6 khẩu súng vừa AK và AR15, chính sáng kiến này đã khiến cho quân ta không mất nhiều thời gian thay đạn mà lại chiến đấu rất hiệu quả.
Mặc áo rách đi báo cáo thành tích
Trong trận đánh bảo vệ Thành Cổ từ ngày 7/7 đến 19/7/1972, Đại đội của ông đã tiêu diệt được hơn 400 tên địch cùng 5 xe tăng... Tuy nhiên, để giữ được Thành cổ không ít chiến sỹ của đơn vị ông đã phải hy sinh.
Để tuyên dương những cán bộ, chiến sỹ có thành tích xuất sắc trong trận chiến đấu bảo vệ Thành cổ tại mặt trận B5, Trung đoàn 48 đã cử 5 người trong đó có: Vũ Trung Thướng, Mai Ngọc Thoảng, Nguyễn Đức Khả, Nguyễn Văn Mạnh, Nguyễn Xuất Hiện đi báo cáo thành tích vào tháng 8/1972.
“Khi đi báo cáo thành tích, do trận chiến đấu bảo vệ Thành cổ trong suốt 81 ngày đêm quá khốc liệt, hậu cần chưa chuẩn bị kịp, nên cả 5 anh em chúng tôi vẫn mặc bộ quần áo rách te tua ấy đi báo cáo. Thấy vậy, Tư lệnh Lê Trọng Tấn hỏi chúng tôi: “Quần áo của các anh đâu hết rồi”, tôi vội trả lời: “Thưa Tư lệnh, quần áo của anh em bộ đội bị bom đạn xé rách hết rồi”. Nghe vậy, Tư lệnh đã ra lệnh cho bộ phận hậu cần cấp mới toàn bộ quân tư trang cho cả 5 anh em chúng tôi ngay tại buổi báo cáo thành tích. Sau đó, Tư lệnh còn thưởng cho mỗi người 2 cân gạo Hải Châu, 10 bao thuốc lá Điện Biên và Tam Đảo, 2 chai rượu cùng một ít sâm để đem về làm quà cho anh em trong đơn vị”, ông Thướng nhớ lại.
Cũng trong trận chiến đấu 81 ngày đêm bảo vệ Thành cổ Quảng Trị, ông Thướng bị thương hạng 3/4, trong đó có 3 mảnh đạn M79 của địch hiện giờ vẫn ở trong người, 1 mảnh ở chân phải, 1 mảnh ở nách, 1 mảnh ở lưng. Ngày 23/9/1973, ông Vũ Văn Thướng vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân khi mới 29 tuổi. Sau năm 1972, ông Thướng tiếp tục công tác trong Sư đoàn 320 tại Thanh Hóa và đón vợ con vào lập nghiệp tại đây, sinh sống tại phường Bắc Sơn, thị xã Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Ông về nghỉ hưu năm 1989 với quân hàm Đại tá.
Đức Thắng