Cáo trạng của VKSND TP Hà Nội xác định, giá trị thực tế của khu đất hơn 16.000 m2 ở phía Đông Nam thôn Cổ Dương (thuộc Dự án Xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đấu giá quyền sử dụng đất phía Đông Nam thôn Cổ Dương, xã Tiên Dương Đông Anh, Hà Nội) được đưa ra đấu giá tại thời điểm tháng 10/2020 là hơn 28,5 triệu đồng/m2, tương đương hơn 462 tỉ đồng. Tuy nhiên, Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể TP Hà Nội lại thống nhất đơn giá là 18,2 triệu đồng/m2, dẫn tới việc để Nguyễn Thị Loan sử dụng “quân xanh, quân đỏ” để đấu giá và trúng đấu giá chỉ gần 20,2 triệu đồng/m2, tương đương hơn 326 tỉ đồng. Việc xác định giá khởi điểm thấp hơn giá trị thực tế là nguyên nhân chính dẫn tới thiệt hại cho ngân sách hơn 135 tỉ đồng.

leftcenterrightdel
 Quang cảnh phiên tòa. Ảnh: H.Nguyên.

Trong vụ án này, ngoài 11 bị cáo bị truy tố, đưa ra xét xử thì còn nhiều cá nhân là cán bộ của Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Hà Nội và UBND huyện Đông Anh có liên quan đến vụ án nhưng không bị xem xét xử lý hình sự do những người này thực hiện công việc theo chức trách, nhiệm vụ được giao và không được hưởng lợi, không biết bị cáo đã thông đồng, gian dối.

Căn cứ tài liệu, chứng cứ thu thập được, VKSND TP Hà Nội có cơ sở xác định trách nhiệm cán bộ Sở TN&MT Hà Nội, cán bộ UBND huyện Đông Anh như sau:

Đối với ông Lê Tuấn Định - Phó Giám đốc Sở Tài nguyên môi trường Hà Nội (nay là Chủ tịch UBND quận Đống Đa):

Cơ quan tố tụng xác định, ông Lê Tuấn Định là người ký tờ trình gửi Hội đồng định giá đất cụ thể TP Hà Nội để họp hội đồng định giá đất xem xét phương án giá dựa trên tờ trình, kết quả kiểm tra chứng thư thẩm định giá của Nguyễn Thị Cẩm Lê (SN 1984, cán bộ Chi cục quản lý đất đai - Sở TN&MT Hà Nội).

Quá trình kiểm tra, không có căn cứ xác định, ông Định được đơn vị tư vấn hay các cá nhân tham gia đấu giá nhờ tạo điều kiện hạ giá khởi điểm, không biết phiếu khảo sát của Công ty VVAI bị lập khống nên Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội không có căn cứ để xử lý trong vụ án này.

leftcenterrightdel
 Đại diện VKSND TP Hà Nội thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử tại phiên tòa. Ảnh: H.Nguyên.

Đối với ông Nguyễn Trọng Đông – Giám đốc Sở TN&MT Hà Nội (nay là Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội):

Viện kiểm sát xác định, ông Đông là người ký tờ trình gửi UBND TP Hà Nội phê duyệt giá khởi điểm để tổ chức đấu giá đối với khu đất phía Đông Nam thôn Cổ Dương, xã Tiên Dương, huyện Đông Anh, sau khi được ông Mai Xuân Vinh – Phó giám đốc Sở Tài chính (nay là Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội – Handico) ký văn bản thông báo kết quả họp hội đồng thẩm định giá đất cụ thể.

Quá trình kiểm tra, không có căn cứ xác định, ông Đông được đơn vị tư vấn hay các cá nhân tham gia đấu giá nhờ tạo điều kiện hạ giá khởi điểm, không biết phiếu khảo sát của Công ty VVAI lập khống nên Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội không có căn cứ để xử lý trong vụ án này.

Đối với Vũ Xuân Tùng – Chi cục trưởng Chi cục quản lý đất đai, Sở TN&MT Hà Nội:

 Cơ quan tố tụng xác định, ông Vũ Xuân Tùng là người đứng đầu Chi cục quản lý đất đai. Sau khi về nhận chức vụ Chi cục trưởng, Tùng biết các đơn vị ký hợp đồng tư vấn thẩm định giá với Sở TN&MT Hà Nội có trích lại 35% giá trị hợp đồng cho Chi cục quản lý đất đai, nhưng không chấn chỉnh, ngăn chặn mà đồng ý cho cán bộ nhận số tiền trích lại theo giá trị hợp đồng, để sử dụng vào mục đích chung của Chi cục.

Tuy nhiên, kết quả điều tra không có tài liệu, chứng cứ chứng minh việc Tùng chỉ đạo các nhân viên yêu cầu các đơn vị tư vấn thẩm định giá phải trích lại 35% giá trị hợp đồng, cũng như tài liệu, chứng cứ xác định Vũ Xuân Tùng bàn bạc thống nhất với Công ty thẩm định giá và cá nhân, đơn vị khác hạ thấp giá trị lô đất nêu trên. Do vậy, Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội không có căn cứ xử lý Vũ Xuân Tùng trong vụ án này.

leftcenterrightdel
 Bị cáo Nguyễn Thị Diệu (Linh đứng) khai báo trước tòa. Ảnh: H.Nguyên.

Đối với Nguyễn Thế Hoàng Tùng - cán bộ Văn phòng Sở TN&MT Hà Nội:

Trước khi tổ chức bốc thăm lựa chọn đơn vị thẩm định giá khu đất phía Đông Nam thôn Cổ Dương, xã Tiên Dương, huyện Đông Anh, TP Hà Nội, Tùng được Nguyễn Thị Diệu Linh - Tổng giám đốc Công ty cổ phần thẩm định giá và đầu tư Hà Nội (VVIA) nhờ tạo điều kiện cho Công ty của Linh được bốc thăm trúng để có việc làm. Do nể nang nên Tùng đã hướng dẫn Nguyễn Mạnh Tiến – nhân viên Công ty VVAI cách thức bốc thăm để bốc được phiếu trúng.

Cơ quan tố tụng xác định, việc làm nêu trên của Tùng là không khách quan, không đúng quy định về việc tổ chức bốc thăm lựa chọn đơn vị tư vấn thẩm định giá. Tuy nhiên xét về động cơ, mục đích Tùng không có tư lợi cá nhân, không biết việc Công ty của Linh trong quá trình tư vấn thẩm định giá đã hạ giá trị lô đất trên, nên Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội không có cơ sở để xử lý hình sự đối với Nguyễn Thế Hoàng Tùng trong vụ án này.

Đối với Nguyễn Thị Quang và Nguyễn Thị Mai - Cán bộ Chi cục quản lý đất đai, Sở TN&MT Hà Nội:

Viện kiểm sát xác định, Nguyễn Thị Quang, Nguyễn Thị Mai không trực tiếp tham gia kiểm tra hồ sơ của Công ty thẩm định giá VVAI nhưng là người nhận, quản lý số tiền 35% do các Công ty tư vấn thẩm định giá tự nguyện trích lại, chi bồi dưỡng (trong đó có 28 triệu của hợp đồng tư vấn thẩm định giá đối với lô đất phía Đông Nam thôn Cổ Dương, xã Tiên Dương, huyện Đông Anh, Hà Nội).

Quá trình điều tra xác minh làm rõ, đến nay không có tài liệu, chứng cứ xác định số tiền nêu trên Công ty VVAI có thỏa thuận trước hoặc phải trả lại để được tạo điều kiện ký các hợp đồng thẩm định giá với Sở TN&MT. Số tiền này, Chi cục quản lý đất đai sử dụng chung cho các hoạt động công đoàn của đơn vị, không có hưởng lợi cá nhân. Do vậy, không có đủ căn cứ xác định có dấu hiệu tội phạm hình sự trong việc nhận tiền trên, nên Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội không có căn cứ để xử lý hình sự đối với Nguyễn Thị Quang và Nguyễn Thị Mai.

Đối với ông Lê Trung Kiên - Chủ tịch UBND huyện Đông Anh (nay là Bí thư huyện ủy Đông Anh) và ông Nguyễn Văn Linh - Phó Chủ tịch UBND huyện (nay là Bí thư quận ủy Hoàng Mai):

VKSND TP Hà Nội xác định, kết quả điều tra không có tài liệu, chứng cứ chứng minh lãnh đạo UBND huyện Đông Anh chỉ đạo hạ giá lô đất và tạo điều kiện cho Công ty Bắc Từ Liêm được trúng đấu giá khu đất trên. Vì vậy, Cơ quan điều tra không có căn cứ xem xét, xử lý.

leftcenterrightdel
  Bị cáo Nguyễn Thị Loan trước bục khai báo. Ảnh: H.Nguyên.

Đối với Phạm Minh Toàn - Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Đông Anh:

Theo hồ sơ vụ án, tại Cơ quan điều tra, Nguyễn Thị Loan - Chủ tịch Công ty CP tập đoàn dược phẩm Vimedimex khai có chỉ đạo Nguyễn Quang Hưng – Phó tổng Giám đốc Công ty đến gặp Toàn để lấy một số tài liệu liên quan đến Dự án Xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đấu giá quyền sử dụng đất phía Đông Nam thôn Cổ Dương, xã Tiên Dương, huyện Đông Anh, để về nghiên cứu (khám xét nơi làm việc của Loan có thu giữ được một số tài liệu dự thảo của Ban quản lý dự án).

Tuy nhiên, tại Cơ quan điều tra, Hưng không thừa nhận việc này và Phạm Minh Toàn khẳng định không gặp và cung cấp tài liệu gì cho Hưng. Do vậy, Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội không có đủ căn cứ để xem xét xử lý Phạm Minh Toàn trong vụ án này.

Đối với ông Chử Việt Anh - Phó giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Đông Anh:

Tại Cơ quan điều tra, Nguyễn Thị Diệu Linh - Tổng giám đốc Công ty VVAI khai là bạn học cùng phổ thông với Chử Việt Anh, nên Việt Anh có nhờ Linh xác định giá khởi điểm lô đất phía Đông Nam thôn Cổ Dương, xã Tiên Dương. Linh có trao đổi lại với Việt Anh là dự án trên 30 tỉ đồng thì thẩm quyền ký hợp đồng thuê Công ty thẩm định giá thuộc UBND TP Hà Nội, sợ Công ty của Linh không được ký hợp đồng. Nhưng Việt Anh nói Linh cứ làm, còn việc liên hệ để Công ty của Linh được ký hợp đồng thẩm định giá thì Việt Anh sẽ lo. Ngoài việc nhờ xác định giá khởi điểm, Linh khẳng định Việt Anh có không thỏa thuận gì khác.

Mặt khác, Việt Anh không thừa nhận việc sẽ lo cho Công ty của Linh được ký hợp đồng tư vấn thẩm định giá. Ngoài lời khai của Linh, không có tài liệu nào khác chứng minh việc này. Do vậy, Cơ quan điều tra không đủ căn cứ để xử lý hình sự đối với Chử Việt Anh trong vụ án này.

Hồng Nguyên - Vũ Phương