Lắt léo cung đường vận chuyển ma túy
Từ các vụ án bị cơ quan chức năng phát hiện bắt giữ sau đó tiến hành khởi tố, điều tra, truy tố và xét xử cho thấy các loại chất ma túy là heroin, ma túy tổng hợp như ketamine, methamphetamine,... nguồn gốc chủ yếu được vận chuyển từ Lào, Campuchia và Trung Quốc vào Việt Nam bằng đường bộ qua các khu vực biên giới thuộc các tỉnh như: Sơn La, Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai, Lạng Sơn và có chiều hướng gia tăng ở các tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Tây Ninh, Long An… Các đối tượng phạm tội về ma túy trong và ngoài nước luôn tìm mọi cách câu kết với nhau thực hiện hành vi tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy qua biên giới, hình thành đường dây tội phạm xuyên quốc gia.
Trong các vụ án lớn, có tổ chức, hoạt động mua bán ma túy thực hiện liên tỉnh, xuyên quốc gia, với lượng ma túy lớn, đối tượng phạm tội ma túy với nhiều thành phần khác nhau, đặc biệt tội phạm ma túy còn tìm cách lợi dụng, lôi kéo, mua chuộc một số cán bộ thoái hóa, biến chất hoặc người dân ở các xã, bản vùng giáp biên có nhận thức pháp luật còn hạn chế, lại hám lợi tham gia vào đường dây hoặc “bảo kê” cho các đối tượng hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy. Phương thức, thủ đoạn phạm tội về ma túy rất đa dạng, mỗi nhóm tội phạm có một phương thức, thủ đoạn thực hiện hành vi phạm tội khác nhau. Tuy nhiên, các đối tượng phạm tội về ma túy đều có những điểm chung, đó là sự manh động, liều lĩnh, trang bị các loại vũ khí “nóng”, phương tiện hiện đại để sẵn sàng chống trả lực lượng chức năng khi bị phát hiện, bắt giữ.
    |
 |
| Kiểm sát viên kiểm sát điều tra án ma túy ngay từ giai đoạn đầu. Ảnh: VKS cung cấp |
Điểm qua những vụ mua bán, vận chuyển ma túy bị các cơ quan chức năng phát hiện, bắt giữ trong năm 2018, càng thấy rõ sự liều lĩnh của loại tội phạm này.
Vụ vận chuyển trái phép 131 bánh heroin và 2.280 túi hồng phiến của các đối tượng Vừ A Nhìa (trú tại bản Cồ Dề B, xã Phì Nhừ, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên) và Giàng Nhìa Cấu (trú tại xã Na Bổm, huyện Vang Do, tỉnh Tạ, Thái Lan) xảy ra ngày 27/3/2018, tại tổ 7, phường Na Lay, thị xã Mường Lay, Điện Biên. Vụ mua bán trái phép 21 bánh heroin của đối tượng Khăm Phụt Thăm Mạ Vông (trú tại huyện Phôn Hông, tỉnh Viêng Chăn, Lào) và Lò Văn Sinh (tỉnh Điện Biên) xảy ra ngày 08/01/2018, tại tổ 21 phường Him Lam, TP. Điện Biên, tỉnh Điện Biên. Vụ vận chuyển, mua bán trái phép 198 bánh heroin của đối tượng Giàng A Di (cư trú tại bản Tin Lán, xã Núa Ngam, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên) và Vàng A Minh (trú tại bản Pú Hồng B, xã Pú Hồng, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên) xảy ra ngày 16/10/2018 tại xã Tú Trĩ, huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn…
|
 |
| Lực lượng chức năng thu giữ số lượng tang vật ma túy trong vụ vận chuyển, mua bán 288 bánh heroin ở Cao Bằng. Ảnh: ANTĐ |
Một số lượng ma túy rất lớn đã được vận chuyển trót lọt từ nước ngoài vào Việt Nam, sau đó vận chuyển sang nước thứ ba tiêu thụ như: vụ vận chuyển, mua bán trái phép 100.731,1 gam heroin (tương đương 288 bánh), 39,9 gam ma túy tổng hợp (tương đương 438 viên) của các đối tượng: Trần Văn Bằng, Trần Văn Thành, Phan Văn Hiển, đều trú tại huyện Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc; Nông Tài Kinh (trú tại huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng) xảy ra ngày 23/2/2018, tại Km13 quốc lộ 3 thuộc địa phận xóm Nà Koắc, xã Bạch Đằng, huyện Hòa An, tỉnh Cao Bằng; Vụ vận chuyển trái phép 329 bánh heroin được bọc kín qua nhiều lớp nylon giấu ở bình xăng, ốp sau của gương và hai bên thành xe ô tô của các đối tượng: Nguyễn Văn Đài, Nguyễn Văn Lý (trú huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An) xảy ra ngày 11/5/2018, trên tuyến đường cao tốc Hà Nội - Lào Cai thuộc thôn Nậm Pàn, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai. Vụ vận chuyển trái phép 308,6 kg ma túy tổng hợp của đối tượng Xệ Vàng (quốc tịch Lào) xảy ra ngày 12/10/2018 tại Km 705+700 Quốc lộ 1A, thuộc địa phận xã Hưng Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình...
Núp bóng để tạm nhập tái xuất… ma túy
Các loại cây tự nhiên có chứa chất ma túy như: nấm “thần thức”, lá khat, cần sa, lá cô ca hoặc loại thảo mộc sấy khô tẩm chất ma túy tổng hợp được vận chuyển vào Việt Nam qua đường hàng không, hàng hải, nguồn gốc chủ yếu từ các nước châu Phi, châu Mỹ; tội phạm thường núp dưới danh nghĩa các pháp nhân là công ty, doanh nghiệp thực hiện nhập khẩu hàng hóa thông thường, trong đó có giấu ma túy theo hình thức ủy thác, tạm nhập, tái xuất hoặc chuyển phát nhanh. Điển hình như vụ phát hiện bắt giữ container chứa 2,5 tấn lá khát (được khai báo là lá chè thuộc hàng tạm nhập tái xuất tại cảng Nam Hải, Đình Vũ, Hải Phòng; vụ bắt giữ container cất giấu 115 kg cocain cảng Cái Mép, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu xảy ra ngày 24/7/2018.
|
 |
| Công an Lào Cai đã bắt giữ 2 đối tượng trú ở Nghệ An thu 329 bánh heroin khi đang vận chuyển trên đường cao tốc Hà Nội - Lào Cai. |
Đáng lưu ý là các cơ quan chức năng tiếp tục phát hiện và bắt giữ nhiều vụ sản xuất ma túy tổng hợp ở trong nước. Vụ bắt giữ đối tượng Lưu Trường San (trú phường Vĩnh Trại, TP. Lạng Sơn) cầm đầu nhóm 4 đối tượng chuyên mua bán, thu gom thuốc thú y loại Ket-A-100 được nhập khẩu từ Úc về Việt rồi dùng các phương pháp tách chiết loại thuốc này để điều chế trái phép chất ma túy ketamine vào ngày 5/4/2018. Vụ sản xuất, mua bán trái phép chất ma túy do các đối tượng Nguyễn Hoài Nam (cầm đầu), Lưu Thị Phương Yến, Phạm Quốc Thắng, Trương Thanh Tâm, Trần Đình Huy, Lê Hữu Thịnh, Mai Bảo Châu, Nguyễn Thanh Bình sản xuất thuốc lắc từ các loại dược phẩm như: thuốc Destrol, Paracetamol, hạt cau khô, cà phê, Methyl, bồ đà... xảy ra ngày 24/5/2018 trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh…
Thách thức trong “cuộc chiến” chống ma túy
Theo báo cáo tổng kết hoạt động năm 2018 được Vụ thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra án ma túy (Vụ 4), VKSND tối cao cho biết, năm 2018, số vụ phạm tội về ma túy bị cơ quan chức năng phát hiện và bắt giữ vẫn tăng. Dự báo tình hình tội phạm về ma túy trong thời gian tiếp theo vẫn diễn biến phức tạp, dự báo tiếp tục gia tăng cả về số vụ và tính chất, mức độ nguy hiểm cũng như thủ đoạn và phương thức phạm tội, đối tượng phạm tội sẵn sàng sử dụng các loại vũ khí “nóng”, phương tiện hiện đại để chống đối quyết liệt các lực lượng chức năng.
Gia tăng hoạt động của các đường dây mua bán, vận chuyển ma túy xuyên quốc gia, số lượng ma túy vi phạm lớn; tội phạm thực hiện vận chuyển ma túy qua đường biển, đường hàng không, đường bưu điện... xuất hiện nhiều nhưng chưa kiểm soát được; tình hình mua bán, sử dụng các loại ma túy tổng hợp có xu hướng gia tăng, nguồn cung cấp ma túy tổng hợp chủ yếu từ Trung Quốc vận chuyển về Việt Nam tiêu thụ, tiếp tục xuất hiện các trường hợp sản xuất ma túy tổng hợp ngay tại trong nước. Cảnh giác với sự xuất hiện của những chất hướng thần, chất gây ảo giác mới chưa có trong danh mục các chất ma túy, chất hướng thần ban hành kèm theo nghị định của Chính phủ.
|
 |
Năm 2018, cơ quan chức năng triệt phá thành công đường dây sản xuất ma túy từ thuốc thú y do Lưu Trường San (SN 1991) cầm đầu. Ảnh: ANTĐ
|
Đánh giá về nguyên nhân của việc gia tăng loại tội phạm về ma túy trong cả nước thời gian qua, lãnh đạo Vụ 4 VKSND tối cao cho rằng: Có rất nhiều nguyên nhân để hoạt động mua bán vận chuyển ma túy ngày càng gia tăng và manh động, điển hình nhất là các nguyên nhân: do siêu lợi nhuận thu được từ việc mua bán trái phép chất ma túy mang lại; do tệ nạn sử dụng trái phép chất ma túy: ma túy tổng hợp dạng đá, thuốc lắc trong thanh thiếu niên tại các nhà nghỉ, khách sạn, vũ trường, quán karaoke... chưa được kiểm soát; do Việt Nam nằm trong cung đường vận chuyển ma túy từ khu vực “tam giác vàng” ra thế giới.
Bên cạnh đó, do việc quản lý các hóa chất, tân dược và tiền chất sử dụng để sản xuất trái phép chất ma túy còn lỏng lẻo. Trong khi đó, công tác tuyên truyền, giáo dục còn nhiều bất cập, mang tính hình thức, chưa đi vào chiều sâu, do vậy, chưa huy động được sức mạnh của cả cộng đồng vào công cuộc đấu tranh phòng, chống ma túy hiện nay.
|
 |
Năm 2018, cơ quan chức năng đã tiêu diệt 2 trùm ma túy khét tiếng ở Lóng Luông, Sơn La (trong ảnh Kiểm sát viên khám nghiệm hiện trường vụ Nguyễn Văn Thuận và Nguyễn Thanh Tuân). Ảnh: VKS cung cấp
|
Bên cạnh đó, trong công tác đấu tranh phòng ngừa tội phạm mua bán, vận chuyển ma túy, lực lượng trực tiếp làm công tác đấu tranh phòng chống ma túy còn thiếu các trang thiết bị, phương tiện nghiệp vụ phục vụ cho lực lượng chuyên trách còn thiếu và lạc hậu, chế độ đãi ngộ đối với những người trực tiếp làm công tác trong các hoạt động trinh sát, điều tra, truy tố và xét xử chưa được quan tâm đúng mức và thỏa đáng... Trong khi phương thức, thủ đoạn của tội phạm ma tuý ngày càng tinh vi, xảo quyệt, liều lĩnh, manh động, sẵn sàng chống đối quyết liệt với lực lượng làm công tác đấu tranh phòng, chống ma túy.