Phê duyệt bổ sung 154 dự án điện mặt trời không có cơ sở pháp lý về quy hoạch!
Thanh tra Chính phủ vừa có thông báo kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong quản lý, thực hiện quy hoạch và đầu tư xây dựng các công trình điện theo quy hoạch Điện VII và quy hoạch Điện VII điều chỉnh.
Với việc chỉ ra nhiều sai phạm trong quá trình triển khai, đầu tư xây dựng các dự án điện gió, điện mặt trời (ĐMT), thông báo kết luận thanh tra cho biết, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công an tiếp nhận hồ sơ, tài liệu vụ việc để xem xét điều tra xử lý các vụ việc, bao gồm:
Việc Bộ Công thương phê duyệt bổ sung và tham mưu Thủ tướng Chính phủ phê duyệt bổ sung 154 dự án ĐMT với tổng công suất 13.837 MW không có căn cứ, cơ sở pháp lý về quy hoạch.
    |
 |
| Nhà máy ĐMT Hồng Liêm 3 được xây dựng trên đất quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng quặng titan tại tỉnh Bình Thuận. Nguồn: T&Tgroup. |
Đáng lưu ý trong số này có 123 dự án với tổng công suất 8.496 MW có tiến độ vận hành trong giai đoạn 2016-2020, là nguyên nhân chính dẫn đến mất cân đối giữa nguồn và lưới, mất cân đối về cơ cấu nguồn điện, vùng miền, gây khó khăn cho công tác quản lý, vận hành hệ thống điện, gây lãng phí nguồn lực xã hội… thể hiện sự buông lỏng quản lý, có dấu hiệu của tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, quy định tại Điều 360 Bộ luật hình sự.
Việc Bộ Công thương tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành các nội dung khoản 1 và khoản 3 Điều 5, quyết định số 13/2020/QĐ-TTg trái với nội dung Nghị quyết số 115/NQ-CP, ngày 31/8/2018 của Chính phủ và không đúng với nội dung kết luận, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại thông báo số 402/TB-VPCP, ngày 22/11/2019 của Văn phòng Chính phủ, làm tăng chi phí mua điện, giảm lợi nhuận của doanh nghiệp nhà nước (EVN).
Hàng loạt dự án chồng lấn quy hoạch
Theo thông báo kết luận thanh tra, Thanh tra Chính phủ đã chuyển Cơ quan An ninh điều tra- Bộ Công an hồ sơ vụ việc vi phạm quy định của pháp luật trong quản lý, sử dụng đất đai thực hiện đầu tư xây dựng đối với hàng loạt dự án, liên quan đến trách nhiệm của UBND các tỉnh.
Trong số này có 14 dự án điện gió, ĐMT tại tỉnh Bình Thuận được thực hiện trên đất quy hoạch dự trữ khoáng sản quốc gia/quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng quặng titan; 4 dự án ĐMT chồng lấn lên quy hoạch thủy lợi thuộc dự án Hệ thống thủy lợi Tân Mỹ, tỉnh Ninh Thuận, đã được Bộ Nông nghiệp& PTNT phê duyệt, đang triển khai thi công; vụ UBND tỉnh Đắk Lắk cho Công ty TNHH Đầu tư Long Thành 1 thuê 60 ha đất tại xã Ia Lốp, huyện Ea Súp, để xây dựng dự án Nhà máy ĐMT Long Thành 1, chồng lấn lên quy hoạch vùng tưới Hồ chứa nước Ia Mơr.
|
 |
| Nhà máy Phong điện I, xã Bình Thạnh, huyện Tuy Phong, Bình Thuận. Ảnh: NH. |
Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công an tiếp nhận hồ sơ, tài liệu để xem xét, điều tra xử lý việc quản lý, sử dụng đất thực hiện đầu tư xây dựng 6 dự án tại tỉnh Đắk Nông, bao gồm 5 dự án điện gió chồng lấn lên quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng quặng bau xít và dự án Nhà máy thủy điện Đắk Glun 2, 3, tại xã Quảng Tâm, huyện Tuy Đức, trong đó có hơn 25/208 ha rừng tự nhiên chưa được chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang xây dựng công trình năng lượng.
Tự ý chuyển đổi quy hoạch đất thủy lợi!
Liên quan đến việc UBND tỉnh Ninh Thuận cho thuê đất đối với 4 dự án ĐMT chồng lấn lên quy hoạch thủy lợi thuộc dự án Hệ thống thủy lợi Tân Mỹ, thông báo kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ nêu rõ: UBND tỉnh Ninh Thuận đã không thực hiện đúng trách nhiệm bảo vệ công trình thủy lợi theo quy định, đồng thời chuyển đổi quy hoạch sử dụng đất thủy lợi sang quy hoạch đất công trình năng lượng, phê duyệt các dự án ĐMT chồng lấn lên quy hoạch thủy lợi mà không có ý kiến của Bộ Nông nghiệp& PTNT, sử dụng đất trái phép trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi là vị phạm quy định tại Điều 8 và Điều 42 Luật Thủy lợi.
UBND tỉnh Ninh Thuận điều chỉnh quy hoạch đất thuộc dự án thủy lợi nhưng không có ý kiến của Bộ Nông nghiệp& PTNT là vi phạm Điều 43 Luật Đất đai 2013; điều chỉnh quy hoạch đất cấp tỉnh chưa thực hiện đúng yêu cầu của Bộ TN&MT, cung cấp thông tin về đất không chính xác, vi phạm các Điều 35, Điều 12 Luật Đất đai 2013.
Sở Nông nghiệp& PTNT đã có ý kiến về sự không phù hợp trong việc sử dụng đất của các công trình ĐMT và đề nghị UBND tỉnh xem xét không thực hiện đối với khu vực của dự án đã quy hoạch thủy lợi và khu vực tưới, tuy nhiên, UBND tỉnh Ninh Thuận vẫn thực hiện chuyển đổi quy hoạch sử dụng đất và giao đất, cho thuê đất đối với các dự án ĐMT.
|
 |
| Nhà máy điện mặt trời Thiên Tân 1.2, Ninh Thuận. Nguồn: T&Tgroup |
Trong việc báo cáo UBND tỉnh Ninh Thuận, Sở KH&ĐT đã báo cáo không đầy đủ các ý kiến của Sở Nông nghiệp&PTNT, trong đó có ý kiến về sự chồng lấn về diện tích đất của dự án ĐMT trên đất Dự án Hệ thống thủy lợi Tân Mỹ đã được Bộ Nông nghiệp&PTNT phê duyệt và đang triển khai thi công.
UBND tỉnh Ninh Thuận phản ánh không đúng về nội dung dự án chồng lấn khi nêu các dự án ĐMT có kết hợp trồng cây. Một phần kênh chính đã bị các dự án ĐMT chồng lấn với diện tích khu tưới và kênh bị lấn chiếm là 3,85 ha, không có cây trồng; một số vị trí kênh chưa thi công bị đứt gẫy không thể tiến hành thi công tiếp do đã bị chồng lấn, buộc phải nắn tuyến làm tăng chi phí ngân sách, trong đó chi phí xây lắp tăng thêm 10 tỉ đồng, chưa kể phần diện tích kênh chồng lấn.
Trong khi đó, trong quá trình thẩm định về đất đai và đề nghị UBND tỉnh cho thuê đất, Sở TN&MT đã không nêu rõ hiện trạng về nguồn đất có quy hoạch bị chồng lấn.
Thanh tra Chính phủ kết luận, trách nhiệm đối với vi phạm, khuyết điểm nêu trên thuộc về UBND tỉnh Ninh Thuận và các sở, ngành tham mưu có liên quan.