"Chất làm chín trái cây Ethephon an toàn với sức khỏe con người," là khẳng định của các nhà khoa học tại buổi Tọa đàm Đánh giá đúng chất làm chín trái cây Ethephon và vấn đề công nghệ sinh học đối với ngành nông sản chế biến, do Hiệp hội Doanh nghiệp nông nghiệp trang trại nông thôn Việt Nam và Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh ngày 28/12.
Xuất khẩu giảm vì tin đồn
Theo Hiệp hội Doanh nghiệp nông nghiệp trang trại nông thôn Việt Nam, gần đây, một số phương tiện thông tin đại chúng đưa tin nhiều nông dân và thương lái buôn bán hoa quả ở miền Đông Nam bộ, Đắk Lắc sử dụng một loại hóa chất có tên là Ethephon để thúc chín các loại hoa quả như chuối, mít, đu đủ, sầu riêng... và cho rằng chất này chỉ được dùng để kích thích mủ cây cao su, có độc với sức khỏe con người.
Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, đây là thông tin hoàn toàn sai lầm, ảnh hưởng lớn đến uy tín nông sản Việt Nam trên thị trường trong và ngoài nước.
Dưới góc độ của một doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu nông sản, ông Nguyễn Lâm Viên, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Vinamit chia sẻ rõ hơn những ảnh hưởng của tác động này đến tình hình chế biến, xuất khẩu nông sản Việt Nam trong thời gian gần đây.
Theo ông Viên, trong năm 2012-2013, tình hình xuất khẩu nông sản chế biến của Việt Nam khá tốt. Tuy nhiên, từ năm 2014 đến nay, đã có nhiều cảnh báo về tình trạng nhúng trái cây trong hoá chất, gây ung thư và kết quả của tình trạng này là ngay từ đầu năm 2015 tình hình xuất khẩu từ gạo, khoai lang, các loại trái cây đến nông sản đều sụt giảm; giá khoai lang, khoai môn đang ở mức giá 20.000-30.000 đồng/kg đã giảm còn 4.000-5.000 đồng/kg.
Trước thông tin này, nhiều thị trường nhập khẩu đã bắt đầu dè dặt, đánh giá chất lượng nông sản Việt có chất lượng kém chỉ sau Trung Quốc. Người tiêu dùng kể cả thị trường châu Á, Bắc Mỹ dè dặt hơn khi đặt hàng sản phẩm của Việt Nam.
Nếu xuất khẩu trực tiếp vào Bắc Mỹ, các doanh nghiệp nhập khẩu của nước này phải mua bảo hiểm cho người tiêu dùng lên đến 50%. Trong khi sản phẩm Thái Lan, Đài Loan và một số nước khác trong khu vực chỉ mua trong bảo hiểm từ 5-15%.
“Điều này doanh nghiệp xuất khẩu tìm đường lách qua khi phải bán qua thị trường khác như Đài Loan, Thái Lan hoặc bị ép phải bán với mức giá rẻ. Ngay cả Vinamit cũng được các nhà phân phối Hoa Kỳ, khuyến cáo nên bán tốt nhất hàng qua nước khác rồi hãy bán hàng cho họ để người tiêu dùng nước họ cảm thấy yên tâm hơn,” ông Viên nói.
Hiểu đúng về chất làm chín Ethephon
Trong thời gian qua, hình ảnh nhiều loại nông sản được nhúng vào nước được cho là hoá chất và chữ “nhúng” đã trở thành nỗi ám ảnh đối với người tiêu dùng. Tuy nhiên, theo khẳng định giáo sư, tiến sỹ Nguyễn Quang Thạch, Chủ tịch Hội đồng Khoa học của Viện Sinh học Nông nghiệp, từ lâu các nước trên thế giới đã sử dụng rộng rãi Ethephon trong ngành trồng trọt cả trong và sau thu hoạch để kích thích sự chín đều và đồng loạt của các loại quả, tạo điều kiện cho công nghệ sau thu hoạch.
Cách đây 20 năm, Nhà nước cũng đã cho tiến hành dự án “Chuyển giao sản xuất thử nghiệm và ứng dụng chế phẩm Ethephon từ Cộng hòa Liên bang Nga vào Việt Nam.”
Tiến sỹ khoa học Trần Hạnh Phúc, Viện sinh học nhiệt đới, chủ nhiệm dự án cấp Nhà nước “Sản xuất thử nghiệm Ethephon” cũng khẳng định, tất cả những sản phẩm trái vụ, dài vụ hiện nay đều do Ethephon mang lại. Kết quả xuất khẩu các loại trái cây như xoài, mít... cũng là nhờ có Ethephon. Ethephon cũng được sử dụng trong ngành chế biến của tất cả các nước và đã mang lại giá trị lớn cho nền công nghiệp hàng hóa.
Ông Nguyễn Lâm Viên cho rằng, việc phát triển nông nghiệp hiện đại không thể thiếu những ứng dụng của công nghệ sinh học. Trong ngành chế biến nông sản, không ai có thể chờ từng trái cây chín rồi mới đưa vào sản xuất, nhất là các loại trái rất khó chín đều như mít, sầu riêng, chuối.
Tiến sỹ Nguyễn Đăng Nghĩa, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn nông nghiệp nhiệt đới cũng khẳng định, Ethephon không gây độc hại nếu sử dụng đúng liều lượng, đúng giai đoạn, sử dụng sản phẩm có thương hiệu, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
Theo đó, không nên dùng Ethephon ép chín trái cây quá nhanh. Cụ thể, thay vì ép chín trong 1 ngày, nông dân nên sử dụng liều lượng cho quá trình chín trong 3-4 ngày. Đồng thời, chế phẩm này cũng có thể loại bỏ dễ dàng bằng cách rửa sạch, nên người tiêu dùng có thể hoàn toàn yên tâm.
Theo tiến sỹ Nguyễn Văn Phong, Viện cây ăn quả miền Nam, nguyên nhân chất Ethephon bị hiểu sai là do hóa chất trôi nổi nhập lậu từ Trung Quốc với nhãn mác tự dán cũng ghi chất thúc chín trái cây.
Mặt khác, một số doanh nghiệp kinh doanh không lành mạnh, không ghi đúng chức năng phù hợp của chất Ethephon, họ trộn với nhiều loại hóa chất khác quảng cáo có thể dùng trong nhiều mục đích từ phân bón, đển giấm chín trái cây... với mục đích chỉ để bán được sản phẩm của mình.
Do đó, tiến sỹ Nguyễn Văn Phong đề nghị cơ quan chức năng cần quản lý chặt các sản phẩm cho chứa chất Ethephon trong các hóa chất sinh học dùng trong nông nghiệp…/.
Theo TTXVN/Vietnam+