Xét xử vụ tranh chấp đất thuộc quyền quản lý của … nhà nước

Theo nội dung bản án phúc thẩm, thửa đất 86, 88, 90 Hàng Trống có diện tích  428,95 m2,  nguồn gốc là nhà vắng chủ thuộc quyền quản lý của Nhà nước. Khu đất này trước đây thuộc quyền quản lý của Nhà nước, sau đó đã được các hộ dân thuê lại. Các hộ dân thuê nhà tại đây đã mua và được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở theo Nghị định 61/CP và 99/CP.

Trong quá trình sử dụng, các gia đình đã tiến hành cải tạo, xây dựng và phân chia lại diện tích nhằm phù hợp với nhu cầu sinh hoạt. Các chủ sử dụng cũng thực hiện việc mua bán chuyển nhượng cho những chủ sở hữu khác và hiện nay những người mua lại đã được đứng tên trong giấy chứng nhận.

Tuy nhiên, khu đất có phần diện tích 209,8m2 được xác định là phần diện tích đất sử dụng chung làm sân, công trình phụ…. Phần diện tích này vẫn thuộc quyền quản lý của Nhà nước và phục vụ lợi ích chung của các hộ dân.

Phiên toà xét xử vụ án dân sự tại TAND TP Hà Nội.

Vụ án phát sinh tranh chấp khi bà Nguyễn Thị Oanh (SN 1966, trú tại số 86 Hàng Trống) bán phần diện tích mà bà Oanh đang sử dụng cho bà L.P.H. Bà Bùi Thị Minh (SN 1958, chị chồng bà Oanh) làm đơn gửi các cơ quan chức năng đề nghị ngăn chặn việc chuyển nhượng quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất giữa bà Nguyễn Thị Oanh và chị L.P.H. Sau đó, bà Oanh đã nộp đơn khởi kiện lên TAND quận Hoàn Kiếm (xét xử sơ thẩm) yêu cầu bà Minh chấm dứt hành vi cản trở trái pháp luật, yêu cầu tuyên bố hợp đồng chuyển nhượng sở hữu nhà và quyền sử dụng đất ở tại số 86 Hàng Trống (Hoàn Kiếm, Hà Nội) của bà Oanh với bà L.P.H.

Kết quả đo đạc và xác minh tại UBND phường Hàng Trống, UBND quận Hoàn Kiếm, Thanh tra xây dựng quận Hoàn Kiếm và Xí nghiệp quản lý và phát triển nhà Hoàn Kiếm xác định rằng, diện tích đất 10m² mà bà Minh làm đơn ngăn chặn là phần diện tích đất sử dụng chung của ba biển số nhà 86, 88, 90 Hàng Trống. Phần diện tích này đã được các hộ dân tự ý cơi nới, cải tạo thành nhà ở và chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc giấy tờ giá trị pháp lý nào khác theo quy định của Luật Đất đai.

Hội đồng xét xử cấp phúc thẩm nhận định, diện tích nhà đất bà Nguyễn Thị Oanh đã bán cho chị L.P.H nằm trong phần diện tích chung của các hộ dân, vẫn thuộc quyền quản lý của Nhà nước. Do đó, tuyên vô hiệu hợp đồng chuyển nhượng 10m² vô hiệu, do không hợp lệ và vi phạm các quy định về quyền sở hữu chung. Chỉ công nhận giao dịch về việc chuyển nhượng giá trị xây dựng nhà 3 tầng giữa bà Oanh và chị L.P.H có hiệu lực.

Vì vậy, HĐXX cấp phúc thẩm đưa ra phán quyết, chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, tuyên bà Bùi Thị Minh phải chấm dứt hành vi cản trở trái pháp luật việc chuyển nhượng giá trị xây dựng nhà 3 tầng giữa bà Nguyễn Thị Oanh và chị L.P.H.

Toàn cảnh xây dựng, sửa chữa tại thửa đất 86, 88, 90 Hàng Trống, trong đó có nhiều diện tích đất là khu vực chung, đang thuộc quản lý của Nhà nước.

Đồng thời, xác định diện tích 10m² đất tranh chấp là tài sản công, thuộc quyền quản lý của Nhà nước, không được công nhận là đất tư nhân. Giao quyền quản lý tạm thời cho chị L.P.H. Trong quá trình quản lý và sử dụng diện tích 10m² đất, chị L.P.H có nghĩa vụ chấp hành các quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với diện tích nhà 3 tầng trên diện tích đất 10m².

Những ngày gần đây, trên mặt tiền của số nhà 86, 88, 90 Hàng Trống có các hoạt động tháo dỡ, sửa chữa, trong đó có cả phần diện tích 10m² là diện tích đất của Nhà nước đang tạm giao sử dụng cho chị L.H.P. Nhiều hộ dân đặt ra thắc mắc, việc xây dựng trên phần diện tích này có được cấp hợp pháp và quy hoạch có tuân thủ đúng quy định không. Bởi ở khu đất này có tới 209,8m²  đất chung vẫn đang thuộc quyền quản lý của Nhà nước.

Theo thông tin từ địa chính phường Hàng Trống, khu vực này có 4 sổ đỏ của 4 chủ, 2 chủ tầng 1, 2 chủ tầng 2. Nhà này trước đây vốn là nhà mái ngói, vỉa gạch, sàn gỗ, vừa rồi do ảnh hưởng của cơn bão số 3 nên bị sập hết một góc nên đã có đơn trình báo lên phường và phường cũng đã có thông báo yêu cầu sửa chữa.Theo quy định, việc xây dựng trên phần đất có diện tích sử dụng chung hoặc có giá trị công cộng phải đảm bảo tuân thủ các quy định chặt chẽ về cấp phép xây dựng.

Vụ tranh chấp tại số nhà 86-88-90 Hàng Trống là một ví dụ điển hình cho những thách thức trong việc bảo vệ không gian công cộng tại các khu vực đô thị lớn.