Tiếng thở dài nơi cuối sông Hàn

Tiếng thở dài...

Trong cuộc họp báo KT-XH hội thường kỳ do UBND TP Đà Nẵng tổ chức, một số nhà báo đặt câu hỏi cho chính quyền Đà Nẵng rằng: Các dự án bất động sản lấn ra con sông Hàn ngay gần cửa biển có xâm phạm đến con sông mà người dân Đà Nẵng coi là niềm tự hào của họ hay không?

Tất nhiên, lãnh đạo TP Đà Nẵng ngay lúc đó tỏ ra thận trọng nên không thể trả lời ngay câu hỏi trước mặt cả gần cả trăm phóng viên báo chí dự họp. Sẽ có một hội nghị, và vấn đề về các dự án lấn sông Hàn sẽ được trả lời sau khi hội nghị có sự tham gia của các chuyên gia đầu ngành được tổ chức. Đại ý của ông Đặng Việt Dũng – Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Đà Nẵng nói tại cuộc họp báo như vậy.

Tất nhiên là sau đó không lâu, cuộc hội nghị như ông Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Đà Nẵng nói đã diễn ra. Hội nghị mang tên “Hội nghị Phản biện dự án bất động sản và bến du thuyền Đà Nẵng” do Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Đà Nẵng tổ chức. Đúng như lời ông Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Đà Nẵng đã nói, Hội nghị này có sự tham gia của nhiều chuyên gia đầu ngành về các lĩnh vực thủy lợi, quy hoạch, kiến trúc, GTVT, xây dựng, môi trường…

Hội trường của Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Đà Nẵng chật kín người với đại diện chính quyền, các sở ban, ngành Đà Nẵng, giáo sư, tiến sĩ, kỹ sư, đại diện chủ đầu tư và các phóng viên báo đài từ trung ương đến địa phương.

Toàn cảnh hội nghị phản biện

Hội nghị mở ra bằng tiếng thổn thức của bà Nguyễn Thị Như Loan – Giám đốc Công ty TNHH Bến du thuyền Đà Nẵng. Bà Loan nói rằng, dự án của công ty bà đã đầy đủ các thủ tục pháp lý theo quy định, không vi phạm gì. Rằng chủ đầu tư đang rất lo lắng, bất an về môi trường đầu tư, và lo lắng về sự đối xử không bình đẳng không công bằng đối với công ty.

Sau tiếng lòng của chủ đầu tư, những tham luận đối nhau có, đồng ý với nhau có cứ thế diễn ra. Một số tham luận thì lấy cơ sở phân tích dữ liệu lũ lụt để đánh giá, một số tham luận được “trình bày bằng tấm lòng”. Một số vị thì gay gắt yêu cầu dừng ngay dự án nhưng cũng có vị lại có quan điểm khác, không thể dừng dự án theo cảm tính bởi ảnh hưởng đến doanh nghiệp, ảnh hưởng đến lòng tin và gây thiệt hại cho doanh nghiệp.

Thậm chí có vị còn đòi “đấu cho đến cùng để làm sáng tỏ vấn đề” khi mà hội nghị đã kéo dài quá gần 1 giờ đồng hồ so với dự kiến chương trình. Gần 12 giờ trưa, vẫn còn nhiều vị giáo sư, tiến sĩ muốn tiếp tục trình bày ý kiến của mình, muốn cãi tay đôi với vị giáo sư tiến sĩ khác để rõ vấn nếu được phép.

Nhưng rồi thời gian không cho phép, rồi cũng đến lượt sở ban ngành TP Đà Nẵng phát biểu. Đại diện sở Xây dựng Đà Nẵng phát biểu gọn gàng trong khoảng chưa đầy 5 phút với đại ý là các dự án này đã được phê duyệt đánh giá tác động môi trường đầy đủ.

Chủ đầu tư dự án bất động sản Bến Du thuyền Đà Nẵng bà Nguyễn Thị Như Loan

Khi đại diện sở Xây dựng đang kéo ghế ngồi xuống, bà Đặng Thị Kim Liên – Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Đà Nẵng lập tức đưa ra một thông tin bất ngờ: Ngày 28/8/2017, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Đà Nẵng đã có văn bản đề nghị sở Xây dựng Đà Nẵng và UBND TP Đà Nẵng cung cấp hồ sơ để tổ chức phản biện xã hội đối với các dự án này. Tuy nhiên, sau đó các cơ quan này không cung cấp hồ sơ nên không thể tổ chức phản biện xã hội đối với các dự án này.

“Lý do việc phản biện xã hội không được tổ chức năm 2017 là do không được cung cấp hồ sơ”, bà Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Đà Nẵng kết như vậy sau khi tiếp tục mời ông Đặng Việt Dũng - Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Đà Nẵng lên bục phát biểu ý kiến đại diện cho thành phố.

Bài phát biểu dài khoảng hơn 2 trang giấy của ông Đặng Việt Dũng Dũng xoay quanh vấn đề: Đà Nẵng luôn tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tư nhưng chính quyền đang gặp những cái khó riêng, kêu gọi sự chia sẻ của doanh nghiệp và người dân Đà Nẵng. Chính quyền Đà Nẵng sẽ tiếp thu các ý kiến tại hội nghị để có những điều chỉnh cho phù hợp…

Dự án được cho là đang lấn sông Hàn

Sau bài phát biểu của ông Dũng, Hội nghị kết thúc mà không có một kết luận đúng sai nào được đưa ra. Các đại biểu ra về khi đồng hồ đã chỉ hơn 12 giờ trưa. Bản thân tác giả bài viết này trước khi rời hội nghị còn nghe một vị đại biểu khua tay vẻ mặt cau có, tức giận pha lẫn chút thất vọng lầm bầm với đại ý: Hội nghị chả được gì!?. Bắt gặp ánh mắt của một số người đang nhìn, vị đại biểu này nhíu mày buông một tiếng thở dài.

Chính quyền đang im lặng, tranh cãi vẫn diễn ra

Sau hội nghị, TP Đà Nẵng vẫn chưa có kết luận nào chính thức xung quanh dự án lấn sông Hàn được đưa ra. Tuy nhiên, KTS. Hồ Duy Diệm – Chủ tịch Hội bảo vệ lưu vực và dải biển Việt Nam đã có “Đơn kiến nghị khẩn cấp ngăn chặn việc lấp sông Hàn” gửi Tổng bí thư, Chủ tịch nước – Nguyễn Phú Trọng. Đơn này đề ngày 8/5/2019, tức là sau ngày Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Đà Nẵng tổ chức hội nghị một ngày.

Đơn này cho rằng, các dự án đang triển khai thi công đang chèn ép sông Hàn, can thiệp thô bạo vào dòng chảy của dòng sông này. Bên cạnh đó, đơn này còn cho rằng Đà Nẵng đang đứng trước nguy cơ bị tàn phá do thiên nhiên, do lũ lụt và do con người lấn chiếm 2.000ha diện tích chứa nước, diện tích dòng chày ven sông Hàn cho phân lô bán nền.

Từ nhận định nói trên KTS. Hồ Duy Diệm thay mặt người dân Đà Nẵng, những người phản đối việc lấp sông gửi Đơn nghị khẩn cấp đến Tổng Bí thư, Chủ tịch nước để có sự chỉ đạo kịp thời đình chỉ, thu hồi toàn bộ các dự án lấn sông trả lại nguyên vẹn sông Hàn, sông Cổ Cò…

KTS. Hồ Duy Diệm

Trái với quan điểm của KTS. Hồ Duy Diệm, PGS.TS Trần Đình Thiên - nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam lại có ý kiến khác. PGS.TS Trần Đình Thiên cho rằng cần hết sức thận trọng khi tính đến phương án dừng hay thu hồi dự án lấn sông Hàn. “với doanh nghiệp chậm là chết, chậm là đồng nghĩa với thiệt hại kinh tế lớn” PGS.TS Trần Đình Thiên nói vậy ngay tại hội nghị phản biện.

“Tôi nghĩ dứt khoát việc thu hồi dự án sẽ có yếu tố tác động tới môi trường đầu tư của Đà Nẵng. Nếu xu hướng này không được giải thích rõ ràng thì nó sẽ gây ra tác động tiêu cực. Bởi như chúng ta thấy, một dự án đã triển khai với đầy đủ văn bản, quy trình pháp lý rồi, nhưng sau bao nhiêu năm tự dưng lật lại đúng các vấn đề vốn đã được giải quyết khi xét duyệt dự án.

Bản thân nhà đầu tư gặp rủi ro rất lớn. Đó là đã vay nợ hàng mấy trăm tỉ mà dừng như vậy, hiệu quả dự án sẽ suy giảm. Còn môi trường đầu tư, sau những trục trặc vừa rồi trên địa bàn Đà Nẵng, người ta trông chờ rất lớn một sự cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư. Nhưng với cách làm như thế này sẽ chỉ khiến cho các nhà đầu tư phân vân, đặc biệt các nhà đầu tư lớn” PGS.TS Trần Đình Thiên trả lời phóng viên như vậy ngay bên lề Hội nghị phản biện lấn sông Hàn.

PGS.TS Trần Đình Thiên

Mặc cho con người tranh cãi, sông Hàn vẫn chảy. Có lẽ chính quyền TP Đà Nẵng cũng đang nỗ lực tìm kiếm những giải pháp tốt nhất cho số phận những dự án ven sông Hàn. Lãnh đạo UBND TP Đà Nẵng thận trọng lựa chọn những giải pháp để có những điều chỉnh cho phù hợp là rất cần thiết, nhưng xin đừng để người dân, doanh nghiệp phải nén tiếng thở dài quá lâu.