    |
 |
| Giai đoạn 2021-2025, cả nước đã có 475 dự án nhà ở xã hội dành cho đối tượng thu nhập thấp và công nhân khu công nghiệp. |
1. Quyết liệt, sáng tạo trong chỉ đạo điều hành, hoàn thành tốt các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra
Trong năm 2023, Bộ Xây dựng đã ban hành đầy đủ, kịp thời 22 Chương trình hành động, kế hoạch, 04 Chỉ thị để thực hiện các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và các Quyết định, Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ. Với trách nhiệm Thành viên Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã cùng Chính phủ thực hiện giải trình chất vấn trước Quốc hội về các vấn đề trọng tâm, được xã hội quan tâm và các vấn đề “nóng” trong các lĩnh vực của ngành Xây dựng.
Bộ Xây dựng đã vượt và đạt 10/12 chỉ tiêu đề ra, trong đó hoàn thành 5/5 chỉ tiêu được Chính phủ giao. Cụ thể, một số chỉ tiêu chính như: Tăng trưởng Ngành xây dựng tăng 7,06%, đóng góp 0,51 điểm phần trăm trong GDP chung, tuy mức độ thấp hơn các năm trước nhưng vẫn là mức đóng góp chiếm tỷ trọng lớn trong GDP cả nước; Tỷ lệ đô thị hóa đạt 42,7%; Diện tích nhà ở bình quân cả nước đạt 26 m2 sàn/người; Tỷ lệ dân cư khu vực thành thị được cung cấp nước sạch qua hệ thống cấp nước tập trung ước đạt 96%; Tỷ lệ thất thoát, thất thu nước sạch đạt 16%; Tỷ lệ thu gom xử lý nước thải đạt 17%.
2. Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản được Quốc hội thông qua với nhiều nội dung đổi mới
Tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV đã đồng thời thông qua 2 dự án luật quan trọng do Bộ Xây dựng là cơ quan chủ trì soạn thảo, gồm: Luật Nhà ở số 27/2023/QH15 ngày 27/11/2023, Luật Kinh doanh bất động sản số 29/2023/QH15 ngày 28/11/2023.
Hai Luật này đã thể chế hóa đầy đủ, kịp thời quan điểm, chủ trương của Đảng, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, kế thừa, ổn định của hệ thống pháp luật; sửa đổi, bổ sung các quy định nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế trong chính sách, pháp luật đã được chỉ ra trong quá trình tổng kết thi hành Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản 2014; giải quyết tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn trong các chính sách, pháp luật có liên quan đến nhà ở như: đất đai, đầu tư, xây dựng, tài chính, tín dụng…
3. Triển khai nghiêm túc Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24/01/2022 của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045
Nhằm cụ thể hóa và triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24/01/2022 của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Nghị quyết số 148/NQ-CP của Chính phủ triển khai Nghị quyết số 06-NQ/TW, ngay từ đầu năm, Bộ Xây dựng đã ban hành Kế hoạch thực hiện nhiều nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm. Một trong những điểm nổi bật để thực hiện Nghị quyết là việc đề xuất “luật hóa” việc quản lý và phát triển đô thị, quy hoạch đô thị và nông thôn và quản lý cấp, thoát nước.
Bộ Xây dựng đang tích cực xây dựng, hoàn thiện Luật Quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn, dự kiến trình Quốc hội XV cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 7, thông qua tại Kỳ họp thứ 8; hoàn thiện hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Quản lý phát triển đô thị và Luật Cấp, thoát nước trình Chính phủ, đề xuất đưa vào Chương trình xây dựng pháp luật, pháp lệnh năm 2025. Việc xây dựng đồng bộ 03 Luật này sẽ giúp hệ thống hóa, gắn kết các quy định pháp luật liên quan trong các chính sách hiện nay về quản lý phát triển đô thị, hạ tầng kỹ thuật đô thị, cấp, thoát nước.
4. Chính sách phát triển nhà ở xã hội tiếp tục được đặt ở vị trí trung tâm, góp phần thực hiện mục tiêu của Chính phủ “không để ai bị bỏ lại phía sau”
Để giải quyết nhu cầu cấp bách về nguồn cung nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân khu công nghiệp, Bộ Xây dựng đã đề xuất, trình và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 01 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030”; phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho chủ đầu tư và người mua nhà tại các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân và cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ vay.
Đến nay, trong giai đoạn 2021-2025, cả nước đã có 475 dự án nhà ở xã hội dành cho đối tượng thu nhập thấp và công nhân khu công nghiệp với quy mô 432.698 căn đã hoàn thành và đang triển khai đầu tư xây dựng; đã có 23 tỉnh công bố danh mục 54 dự án đủ điều kiện vay theo Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng với nhu cầu vay vốn hơn 25.884 tỷ đồng…
5. Linh hoạt giải pháp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững
Trong bối cảnh thị trường bất động sản gặp nhiều khó khăn, Bộ Xây dựng đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững. Thủ tướng Chính phủ trực tiếp chủ trì 02 Hội nghị: “Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững” tháng 2/2023 và “Hội nghị trực tuyến đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 của Chính phủ và đề xuất các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho thị trường bất động sản” tháng 8/2023. Tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành nhiều công điện, chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương thực hiện nhiều nhiệm vụ, giải pháp trong ngắn hạn cũng như lâu dài để tháo gỡ, thúc đẩy thị trường bất động sản và các vấn đề về thể chế.
6. Công tác quản lý quy hoạch, kiến trúc đạt nhiều kết quả tích cực; Lần đầu tiên tổ chức Triển lãm quốc tế EXPO Kiến trúc tại Việt Nam
Hoàn thành 2 Quy hoạch quốc gia: được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản làm vật liệu xây dựng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; đã thẩm định và đang trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt 14 nhiệm vụ và 15 đồ án quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng khu chức năng; Tham gia ý kiến đối với 5 quy hoạch vùng: Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Hồng, Trung du miền núi phía Bắc, Bắc Trung Bộ và duyên Hải miền Trung, Tây Nguyên và 55 quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Có ý kiến đối với 135 nhiệm vụ, đồ án quy hoạch thuộc thẩm quyền phê duyệt của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
Lần đầu tiên Triển lãm quốc tế EXPO Kiến trúc 2023 với chủ đề “Kiến trúc - Tạo lập không gian bền vững cho cộng đồng” do Bộ Xây dựng phối hợp với Hội Kiến trúc sư Việt Nam và UBND tỉnh Kiên Giang tổ chức tháng 9/2023 tại thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang nhằm tiếp tục nghiên cứu, tìm kiếm các định hướng mới, giải pháp mới trên cả phương diện lý luận, sáng tác, đào tạo và quản lý cho sự phát triển của kiến trúc Việt Nam; tận dụng cơ hội, giải quyết các thách thức thực tiễn và đáp ứng yêu cầu phục vụ người dân, phục vụ sự phát triển bền vững của đất nước.
7. Tăng cường cải cách, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh gắn với đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, kiểm tra, giám sát, cải thiện chỉ số cấp phép xây dựng
Bộ Xây dựng đã tham mưu, trình Chính phủ ban hành Nghị định số 35/2023/NĐ-CP ngày 20/6/2023 về sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định thuộc lĩnh vực nhà nước của Bộ Xây dựng trọng tâm là tiếp tục phân cấp thẩm quyền thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở, kiểm tra công tác nghiệm thu công trình xây dựng; quyết định các khu vực phát triển đô thị, khu vực được chuyển quyền sử dụng đất đã được đầu tư hạ tầng cho người dân tự xây dựng nhà ở; cấp giấy phép hoạt động xây dựng cho nhà thầu nước ngoài; cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động thí nghiệm chuyên ngành xây dựng…; giảm một số loại tài liệu, văn bản pháp lý mà có thể khai thác được từ Cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu ngành, lĩnh vực; bổ sung quy định về kiểm tra việc thực hiện pháp luật nhằm bảo đảm cơ chế giám sát, kiểm tra khi phân cấp, ủy quyền.
Bộ Xây dựng đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định thí điểm phân cấp và trình tự, thủ tục phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung xây dựng khu chức năng, điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung đô thị, điều chỉnh cục bộ quy hoạch chuyên ngành hạ tầng kỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk... Kết quả, tỷ lệ cắt giảm, đơn giản hóa quy định, chi phí tuân thủ liên quan đến hoạt động kinh doanh của Bộ Xây dựng đạt 50%, vượt chỉ tiêu chung của Chính phủ là 10%.
8. Chuyển đổi số là điểm sáng
Trong năm 2023, Bộ Xây dựng đã hoàn thành triển khai xây dựng nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu dùng chung (LGSP) phục vụ công tác quản lý, kết nối, chia sẻ thông tin, dữ liệu giữa các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu của Bộ Xây dựng với các cơ sở dữ liệu quốc gia và các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu khác có liên quan.
Trình và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Lộ trình áp dụng Mô hình thông tin công trình (BIM) trong hoạt động xây dựng; Hoàn thành dự thảo và trình Chính phủ Nghị định quy định Cơ sở dữ liệu quốc gia về Hoạt động xây dựng; vận hành hệ thống Cơ sở dữ liệu về định mức xây dựng, giá xây dựng công trình và chỉ số giá xây dựng; triển khai thí điểm ứng dụng nền tảng GIS trong công khai quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị; Hoàn thành nâng cấp Hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản; Phối hợp với các địa phương số hóa và cập nhật thông tin 545 đồ án quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị lên Cổng thông tin quy hoạch xây dựng và quy hoạch đô thị Việt Nam. Tổng số đồ án đã cập nhật hiện nay là 2.693 đồ án.
9. Tăng cường và nâng cao hiệu quả phối hợp với các Bộ quản lý công trình chuyên ngành và các chủ đầu tư, góp phần hoàn thành đúng tiến độ và đảm bảo chất lượng các công trình trọng điểm quốc gia
Thực hiện nhiệm vụ năm 2023, Hội đồng kiểm tra nhà nước về công tác nghiệm thu công trình xây dựng đã tổ chức 105 đợt kiểm tra đối với 35 công trình quan trọng quốc gia, công trình quy mô lớn, kỹ thuật phức tạp do Thủ tướng Chính phủ giao, tổ chức nhiều đợt làm việc, nghiên cứu, góp ý hồ sơ thiết kế, xử lý và giải quyết các vấn đề kỹ thuật phát sinh trong quá trình triển khai các dự án; hướng dẫn công tác quản lý chất lượng và chất lượng thi công xây dựng công trình,... Đặc biệt là đối với tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020, giai đoạn 2021-2025 và Dự án Cảng hàng không Quốc tế Long Thành, Hội đồng đã tổ chức nghiên cứu, trao đổi, góp ý trực tiếp với Bộ Giao thông vận tải, các chủ đầu tư về thiết kế, việc áp dụng quy chuẩn, tiêu chuẩn; đề nghị làm rõ, tổ chức khắc phục các vấn đề tồn tại trong thiết kế, thi công công trình và quy định của pháp luật có liên quan.
10. Tái cơ cấu, sắp xếp lại doanh nghiệp được chú trọng, đạt được kết quả đáng ghi nhận
Hoàn thành thoái toàn bộ vốn nhà nước tại Tổng công ty cổ phần Sông Hồng, thu về ngân sách nhà nước hơn 139 tỷ đồng, với giá bán thành công cao gấp gần 03 lần giá giao dịch trên sàn Upcom. Cũng trong năm 2023, Bộ Xây dựng đã hoàn thành phê duyệt Đề án cơ cấu lại và Kế hoạch sản xuất kinh doanh 5 năm của Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị HUD; có ý kiến để Người đại diện phần vốn nhà nước thông qua Đại hội đồng cổ đông đối với Đề án cơ cấu lại Tổng công ty cơ khí Việt Nam và Tổng công ty Lắp máy Việt Nam. Hiện đang thẩm định Đề án tái cơ cấu và kế hoạch sản xuất kinh doanh 5 năm của Tổng công ty Xi măng Việt Nam; triển khai thẩm định giá xác định giá cổ phần để thoái vốn nhà nước tại Tổng công ty Viglacera.