Kết luận chỉ ra một loạt điểm sai phạm trong 9 dự án của Lã Vọng: Dự án cải tạo môi trường hồ Đầu Băng (quận Long Biên), dự án BT cống nối hồ Vục - hồ Đầu Băng - hồ Tư Đình, dự án xây dựng hạ tầng và kỹ thuật tại khu đô thị phía Tây Nam đường 70 (quận Nam Từ Liêm), dự án chung cư tại Xa La (quận Hà Đông), dự án khu đô thị Đông Nam đường Trần Duy Hưng (quận Cầu Giấy)…
Nhiều lô đất được … chỉ định thầu
Kết luận cho thấy Lã Vọng sở hữu nhiều lô đất đẹp, giá trị cao thông qua các hợp đồng BT (xây dựng - chuyển giao), cổ phần hóa, thậm chí là chuyển đổi sai mục đích sử dụng. Nhiều dự án BT được chỉ ra với những điểm bất hợp lý.
Điển hình như sau khi thực hiện dự án cống nối hồ Vục - hồ Đầu Bằng - hồ Tư Đình, Lã Vọng được Hà Nội đối ứng bằng một dự án khác là xây dựng hạ tầng kỹ thuật và nhà ở tại khu đô thị chức năng Tây Nam đường 70 (Đại Mỗ, Nam Từ Liêm). Theo đó, doanh nghiệp này nhận được 14,5 ha đất thanh toán.
Thanh tra Chính phủ cho rằng việc thanh toán dự án BT này, trong đó có xác định lãi suất để đối trừ tiền sử dụng đất phải nộp khi chưa có khối lượng hợp đồng BT, thời gian thực hiện kéo dài, tiếp tục được điều chỉnh là chưa có cơ sở.
    |
 |
| Nhiều lô đất được chỉ định thầu cho Cty Lã Vọng |
Đáng chú ý, để đổi lấy số đất này, Lã Vọng chỉ cần bỏ ra khoảng 400 tỷ đồng (so với dự toán ban đầu là 610 tỷ đồng) để xây dựng công trình cho Hà Nội. Thanh tra Chính phủ kiến nghị doanh nghiệp này phải nộp thêm 125 tỷ đồng vào ngân sách.
Cơ quan thanh tra cũng phát hiện Lã Vọng được giao 27,5 ha đất tại khu đô thị Quốc Oai không thông qua đấu thầu. Điều này vi phạm quy định về lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án nhà ở thương mại.
Lã Vọng cũng tham gia vào dự án đầu tư, cải tạo nâng cấp 20,9 km quốc lộ 6 đoạn Ba La - Xuân Mai với tổng số vốn 8.800 tỷ đồng, theo hình thức BT. Đổi lại, doanh nghiệp đề xuất được thanh toán 43 ô đất, diện tích 454,67 ha. Sau đó được cấp 41 ô với diện tích 441,26 ha. Đây cũng là một trong những dự án Lã Vọng được Hà Nội chỉ định thầu.
Giao dự án không thông qua đấu giá
Theo nội dung Kết luận thanh tra, đối với dự án tại ô đất DX1, DX2, DX3, DX4 và CX2 Khu đô thị Đông Nam đường Trần Duy Hưng, kết luận thanh tra chỉ rõ: Việc lựa chọn nhà đầu tư không thực hiện thông báo công khai trên phương tiện thông tin đại chúng; giao dự án không thông qua đấu giá vi phạm quy định của Chính phủ hướng dẫn thực hiện Luật Đất đai 2003 đối với thuê đất đã giải phóng mặt bằng có Quy hoạch chi tiết 1/500.
UBND TP Hà Nội cũng không tính lại đơn giá thuê đất phần xây dựng sai quy hoạch làm tăng hệ số sử dụng đất. Ngoài ra, Sở Tài chính Hà Nội căn cứ vào kết quả kiểm toán giá trị đầu tư hạ tầng toàn bộ khu đô thị năm 2012 là 102,33 tỷ đồng để phân bổ chi phí hạ tầng cho tổng diện tích 29,73 ha các ô đất, đơn giá chi phí hạ tầng là 344.226 đồng/m2, để tính tiền suất đầu tư hạ tầng phải nộp năm 2016 là không có cơ sở.
UBND TP Hà Nội phê duyệt điều chỉnh quy hoạch bổ sung chức năng dịch vụ công cộng là không đúng với quy hoạch đã được phê duyệt năm 2005 làm thay đổi mục đích sử dụng đất, vi phạm Luật quy hoạch đô thị năm 2009.
Trong khi đó, Dự án khu nhà ở cao cấp tại Khu đô thị Quốc Oai được UBND tỉnh Hà Tây (nay là Hà Nội) giao không thông qua đấu thầu dự án là vi phạm quy định của Chính phủ về lựa chọn nhà đẩu tư phát triển nhà ở thương mại.
|
 |
| Nhiều dự án được giao không thông qua đấu giá |
UBND TP Hà Nội thiếu kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện phần hạ tầng khu đất dịch vụ để trả cho các hộ dân bị thu hồi đất nông nghiệp 3,1 ha chậm tiến độ, đến thời điểm thanh tra mới bàn giao đưa vào sử dụng.
Dự án cải tạo, nâng cấp khu vui chơi giải trí bán đảo hồ Đống Đa, Công ty cổ phần Đồng Lực ký hợp đồng giao khoán cho Công ty cổ phần Thương mại và Dịch vụ Lã Vọng thuê lại, thực hiện đầu tư kinh doanh dịch vụ thương mại là không đúng hợp đồng hợp tác đầu tư đã ký.
Năm 2004, UBND TP Hà Nội đồng ý đưa 2.000 m2 đất vào mục đích sản xuất kinh doanh, tiếp đến năm 2010 TP Hà Nội có quyết định chấp thuận cho Công ty cổ phần Đầu tư phát triển Hà Thuỷ thuê diện tích 5.644 m2 đất tại bán đảo hồ Đống Đa có mục đích kinh doanh là không đúng với quy hoạch chi tiết 1/2000 là đất cây xanh, công viên đã được Hà Nội phê duyệt.
Khi xác định lại giá đất ở thời điểm 2013 để làm căn cứ tính tiền thuê đất, Sở Tài chính Hà Nội không thuê tư vấn thẩm định là chưa đúng quy định của Bộ Tài chính.
Nguy cơ thất thoát ngân sách nhà nước
Kết luận Thanh tra chỉ rõ, Dự án Cải tạo nâng cấp Quốc lộ 6, Tổng công ty Sông Đà là đơn vị được giao Chủ đầu tư nhưng không đề xuất được dự án để triển khai dự án.
Sau khi có ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội không tiếp thu ý kiến của các bộ, ngành để tham mưu cho UBND TP Hà Nội việc lựa chọn hình thức đầu tư theo quy định.
Ngoài ra, Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội căn cứ vào danh mục ô đất theo đề xuất của nhà đầu tư để trình quỹ đất giao đối ứng thanh toán BT, đề xuất giao đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất là vi phạm Luật Đất đai.
“Mặc dù Chủ tịch UBND TP Hà Nội đã có văn bản chỉ đạo về việc tuân thủ quy hoạch chi tiết xây dựng, đảm bảo đồng bộ, không trùng lấn với các dự án đã giao chủ đầu tư khác, nhưng Sở Kế hoạch và Đầu tư vẫn trình để giao cho nhà đầu tư 39 ô đất làm đối ứng thanh toán BT. Việc tham mưu không đúng quy định pháp luật của Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội nguy cơ thất thoát ngân sách nhà nước”- kết luận thanh tra chỉ rõ.
Đáng chú ý, danh mục 39 ô đất được Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội trình phần lớn trùng khớp với danh mục đề xuất của Công ty cổ phần đầu tư Louis Group, trong khi công ty này chưa được lựa chọn là nhà đầu tư, nên chưa có quyền đàm phán hợp đồng BT của dự án.
“Các đề xuất này chưa được UBND TP Hà Nội chấp thuận và tổ chức thực hiện nên chưa xảy ra thiệt hại cho ngân sách nhà nước nhưng là nguyên nhân dẫn đến sự bất bình trong quần chúng nhân dân và như báo chí phản ánh, ảnh hưởng xấu đến uy tín của chính quyền thành phố Hà Nội”.
|
 |
| Biến đất cây xanh, bãi đỗ xe thành ...nhà hàng |
Đối với dự án khu đô thị mới Hoàng Văn Thụ, Thanh tra Chính phủ phát hiện năm 2011 TP Hà Nội giao Tổng công ty UDIC làm chủ đầu tư dự án không thông qua đấu thầu. Năm 2017, UBND TP Hà Nội tiếp tục phê duyệt điều chỉnh quy hoạch, điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án xác định phần diện tích đất ở cao tầng là 7,044 ha, trong đó có trên 2ha đất đã quy hoạch nhà ở cao tầng khu di dân, đấu giá thực hiện dự án riêng, việc giao lại quỹ đất 20% của dự án để làm dự án đối ứng BT, không xem xét đến mục tiêu, chủ trương của thành phố về phát triển quỹ nhà dành cho tái định cư và phát triển nhà ở xã hội là chưa đúng quy định của Chính phủ.
Kiến nghị xử lý trách nhiệm cán bộ
Thanh tra Chính phủ cho rằng để xảy ra những tồn tại, vi phạm nêu trên là trách nhiệm thuộc về Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Quy hoạch - Kiến trúc, Sở Tài chính và UBND TP. Hà Nội.
Với dự án cải tạo Quốc lộ 6, thanh tra đề nghị rà soát lại quỹ đất đối ứng, đưa vào đấu giá quyền sử dụng đất, tránh thất thoát ngân sách.
Với dự án tại phường Đại Mỗ, thanh tra đề xuất Hà Nội yêu cầu nhà đầu tư nộp bổ sung ngân sách khoản tiền 44,3 tỷ tiền giải phóng mặt bằng chưa tách khỏi dự án. Ngoài ra, cần điều chỉnh dự án BT để xác định nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư.
Với lô đất ở Trần Duy Hưng, Thanh tra Chính phủ đề xuất cần xử lý các vi phạm về khai thác, vận hành, đảm bảo phục vụ cộng đồng. Cần xử lý trách nhiệm cán bộ trong kết luận thanh tra năm 2014 của Hà Nội.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND TP. Hà Nội yêu cầu Sở Tài chính, Cục Thuế Hà Nội kiểm tra, rà soát tiền thuê đất và thu bổ sung số tiền sử dụng đất tránh thất thoát ngân sách nhà nước, do không thực hiện tính lại giá đất phần diện tích tăng thêm xây dựng sai quy hoạch, phần giá nộp suất đầu tư hạ tầng theo đúng quy định.