Đất đai phải có quy định đồng bộ trong một bộ luật
Phát biểu chất vấn, ĐBQH Nguyễn Hữu Thông (Đoàn Bình Thuận) đặt vấn đề xác định giá khởi điểm đấu giá còn bất cập, có hiện tượng trục lợi. Đồng quan điểm trên, ĐBQH Đỗ Thị Việt Hà (Bắc Giang) chất vấn thực trạng đấu giá quyền sử dụng đất thời gian qua cho thấy có sự đầu cơ, “găm” hàng, trục lợi, dẫn đến sau đấu giá có nhiều khu đất bỏ hoang; đấu giá xong bỏ cọc. Cử tri cho rằng, cần xác định giá khởi điểm đấu giá đất và quy định chặt chẽ hơn về năng lực tài chính của người tham gia; chế tài mạnh mẽ với người đấu giá xong đất thì bỏ.
    |
 |
| Đại biểu Quốc hội Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận) chất vấn (ảnh: Báo Đại biểu nhân dân). |
Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho hay, về chính sách, cần ngồi lại nghiên cứu, để quy định điều kiện, có thêm chế tài, tiền đặt cọc phù hợp, bổ sung thời gian thẩm tra, kiểm tra doanh nghiệp có tiền thật hay không... Vấn đề liên quan đến đấu giá, dìm giá, tạo ra thế lực ngầm trong đấu giá đất, cần có các lực lượng tham gia, trong đó có lực lượng Công an.
|
 |
| Bộ trưởng Trần Hồng Hà trả lời chất vấn (ảnh: Báo Đại biểu nhân dân). |
Bên cạnh đó, Bộ trưởng cho rằng, cần tăng cường năng lực các tổ chức đấu giá. Quan trọng hơn là hoàn thiện phương pháp định giá, đấu giá. "Đất đai là tài nguyên đặc biệt, nhưng lại được quy định bởi 4-5 luật, thì sẽ theo luật nào? Vấn đề quan trọng như đất đai phải có quy định đồng bộ trong một bộ luật, bởi đất đai là kinh tế, chính trị, xã hội, lịch sử" - Bộ trưởng Trần Hồng Hà nói.
Phải công khai quy hoạch tất cả các dự án bất động sản
Trả lời chất vấn của ĐBQH Trần Hồng Nguyên (Bình Thuận) về giải pháp khắc phục hiện tượng các dự án trong lĩnh vực bất động sản chưa được phép mở bán theo luật định nhưng một số doanh nghiệp đã tiến hành huy động vốn thông qua ký kết các loại hợp đồng như là hợp đồng hứa mua, hứa bán, hợp đồng góp vốn, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, các hợp đồng hứa mua, hứa bán chính là đang lách Luật Đất đai. Luật đất đai quy định chỉ khi nào đưa sản phẩm bất động sản ra thị trường, tức là khi đã có quy hoạch, có hạ tầng hay đầu tư xong nền móng… và dự án đó phải trả xong nghĩa vụ tài chính. Việc này được áp dụng bởi Luật Dân sự bởi vì Bộ luật dân sự không cấm những giao dịch hợp đồng.
Vấn đề rủi ro ở đây là sẽ có những nhà đầu tư không thật, làm những dự án ma không có quy hoạch, không có phê duyệt, đất chưa chuyển mục đích, chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính, chưa hoàn thành các nghĩa vụ khác thì đã muốn đưa ra thị trường để thu hút nguồn vốn. Trong Luật Đất đai không quy định về vấn đề hứa bán, hứa mua và hợp đồng. Trong Luật dân sự không cấm, mà đã không cấm thì để hạn chế rủi ro thì phải tìm căn cứ để giải quyết.
Theo Bộ trưởng, để giải quyết căn cơ vấn đề này phải công khai tất cả quy hoạch. Còn việc thu hút đầu tư sau khi người ta biết chắc chắn là sẽ không có rủi ro, dự án là có thật thì những thỏa thuận mang tính chất thỏa thuận dân sự thì hoàn toàn có thể. Nghiên cứu trong bộ luật Dân sự để quy định khi có những loại giao dịch thế này thì cơ quan nhà nước, doanh nghiệp cần phải công khai và công bố những gì, trách nhiệm đến đâu.
Có hiện tượng “dìm” giá và “đẩy” giá
Trả lời chất vấn của ĐBQH Nguyễn Thị Xuân (Đắk Lắk) về dấu hiệu của "bong bóng" bất động sản và vấn đề trốn thuế trong các giao dịch đất đai, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, với đấu giá đất, có cả hiện tượng dìm giá và dìm giá cũng nguy hiểm như đẩy giá. Đẩy giá thì làm biến động thị trường, tạo ra giá ảo và làm cho chỉ số đầu vào kinh tế tăng cao, không hiệu quả. Đẩy giá có thể rút ruột tiền của ngân hàng nếu như tài sản đó là đặt cọc với cái giá không thật như vậy.
|
 |
| ĐBQH Nguyễn Thị Xuân (Đắk Lắk) chất vấn (ảnh: Báo Đại biểu nhân dân). |
Đẩy giá còn liên quan đến việc nếu một nền kinh tế mà đất đai đang là đầu vào của mọi dự án đầu tư thì sẽ không còn hiệu quả. Đây là điều chúng ta không mong muốn, bởi chúng ta cần giá chuẩn để lại mang hiệu quả xã hội trên đất chứ không phải có đất đai để bán, để chi tiêu, để sử dụng.
Liên quan đến vấn đề xác định các điều kiện tham gia, trình tự thủ tục đấu giá, trình tự thủ tục đấu giá đất không phải bình thường như đấu giá một cái đồng hồ, một cái máy hay là một vật dụng có giá trị… mà đất đai thì phải nhìn nhận ở khía cạnh khác, ảnh hưởng của đất đai đến kinh tế - xã hội rất khác nên cần xem xét để quy trình thủ tục đấu giá chặt chẽ hơn. Tiếp nữa, phải bảo vệ những người tham gia đấu giá, vì hiện nay có chuyện gây sức ép, đe dọa và các nơi đấu giá hết sức lộn xộn mất trật tự, có cả chuyện vướng mắc giữa người tham gia với người quản lý đấu giá.
Về đề xuất thêm chế tài mạnh mẽ hơn cả hình sự lẫn chế tài về kinh tế, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho rằng chế tài về kinh tế quan trọng hơn. Phải làm thế nào để thấy rằng nếu có động tác này, động tác kia thì sẽ không còn hiệu quả kinh tế. Làm sao để khi người ta dám nâng giá lên 10 lần thì phải minh bạch nguồn tiền đấy ở đâu ra, nguồn gốc như thế nào?
Bên cạnh đó, thời gian thẩm định hồ sơ đất chỉ 15 ngày thì không ổn, khâu này cần phải đi trước một bước so với đấu giá. Khâu thẩm định cũng phải làm rất căn cơ, tức là thông qua ngân hàng, thông qua các hồ sơ đất đai, thông qua lý lịch của các nhà đấu giá.
|
 |
| Quang cảnh phiên chất vấn tại Hội trường Diên Hồng, Nhà Quốc hội (ảnh: Báo Đại biểu nhân dân). |
Về vấn đề thổi giá, đầu cơ đất đai, đây là hiện tượng rõ ràng có thật. Trong điều kiện dịch bệnh COVID-19, người dân và doanh nghiệp đã gửi tài sản của mình vào đất, và khi đất lên giá phi mã ai cũng nghĩ là thành công. Nhưng ở góc độ vĩ mô, khi người dân đầu tư vào đất đai thì xu hướng đó không mang lại hiệu quả và đấy là điều rất không tốt với nền kinh tế.
Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, nhà nước phải điều tiết để ngăn chặn vấn đề thổi giá. Đất chưa sử dụng mà đã tham gia đấu giá để giữ đất, găm đất và đất không sử dụng để càng lâu, không đầu tư nhưng vẫn lên giá như vậy là về chính sách chúng ta phải làm sao để kiểm soát được các dự án đầu tư phải khả thi và chúng ta phải xác định được lộ trình dự án này để đưa vào phục vụ cho phát triển kinh tế.
Tham gia giải trình, làm rõ những vấn đề liên quan đến thuế chuyển nhượng dự án bất động sản, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc khẳng định sẽ tiếp tục thanh tra những hồ sơ còn nghi vấn về việc chuyển nhượng…