Hãy cắt đứt đường lan truyền dịch COVID-19 bằng “vắc xin ý thức”

Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Lương Tâm, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Tĩnh.

Nếu có ai đó hỏi tôi có sợ COVID-19 không? Tôi sẽ trả lời thẳng là không. Vì sao? Vì tôi đã từng có những nhận định loại vi rút này biến chủng nguy hiểm như thế nào? thay đổi vật liệu di truyền ra sao? Nhưng tựu chung, bản chất nó vẫn là con vi rút có tên: SARS, không thay đổi.

Tôi cũng đã biết rõ đường lây truyền của nó - qua giọt bắn của người đối diện và qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp bề mặt nhiễm mầm bệnh, qua môi trường lý tưởng về nhiệt độ phòng điều hoà kín dưới 22 độ C và tiếp xúc dưới 2m. Tôi cũng đã biết được, tôi sẽ làm gì để có thể cắt đứt đường lan truyền của nó. Vì vậy,  nếu bạn lắng nghe và thực hiện nghiêm túc, tôi tin bạn cũng sẽ nghĩ như tôi: Không hề lo sợ.

Gần một năm rưỡi qua, dịch vẫn bùng phát ở nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ, Việt Nam cũng không là đất nước ngoại lệ với 4 làn sóng dịch và hiện tại, vẫn tiếp tục đang đối mặt với những ổ dịch phức tạp lây lan trong cộng đồng 22 tỉnh, thành phố. Nhưng tại sao tôi vẫn nói tôi không sợ COVID-19? Hãy lắng nghe tôi nhé:

Nếu nói về tỷ lệ mắc chết: Việt Nam đang nằm trong những nước thấp nhất thế giới, xếp thứ 216/223 Quốc gia.
Nếu nói về chiến lược chặn nguồn: Triều Tiên là số 1, Việt Nam đứng số 2, Trung Quốc xếp vị trí thứ 3, dù đại dịch này bắt nguồn từ Vũ Hán.

Nếu nói về hệ thống y tế nói chung, ta có thể thua nhiều nước phát triển nhưng với hệ thống y tế dự phòng nói riêng, chúng ta không thua kém bất cứ một Quốc gia nào. Nếu nói về kích hoạt cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến tỉnh, huyện, thị, xã, phường, thôn, tổ dân phố, chắc chắn ta là số 1. Và nếu nói về lòng dân, tôi tin ta cũng đứng vị trí hàng đầu. Vậy chúng ta còn sợ gì?

Thú thực, điều làm tôi sợ nhất chính là những người thiếu vắng hoặc vô ý thức. Đó là những trường hợp nhập cảnh trái phép, là những người phớt lờ cảnh báo của cơ quan chức năng, đó là những cá nhân cố tình không thực hiện tốt “5k”, đó là sự lơ là, chủ quan của nhiều người quên mất nguồn bệnh và đường lan truyền.

Tôi vẫn cho rằng, con COVID -19 quái đản này chẳng khác con Cúm là bao, Cúm cũng là con biến đổi vật liệu di truyền kinh khủng, nhưng sao ta lại không sợ con Cúm bằng COVID-19? Vì ta đã quá quen con Cúm, quen với tỷ lệ mắc, chết trong hàng chục năm đã qua. Trái lại, con COVID-19 này nó mới quá, tỷ lệ chết người ở một số nước cao quá. Và một lý do khác là vì chúng ta chưa hiểu hết biến chủng liên tục của nó, chưa thể sản xuất ra một thứ vắc xin đặc hiệu để có thể chiến thắng hoàn toàn nó trong hiện tại.

Nhưng có một thứ tôi đặt niềm tin là, để khống chế và quy phục nó được cần phải cắt đứt đường lây truyền bằng sử dụng “5k” liên tục. Nếu bạn tin tôi, hãy thực hiện nó một cách thường xuyên, liên tục. Không gì bằng vắc xin tự bản thân mình trong bối cảnh hiện nay đâu bạn. “Vắc xin ý thức” tốt thì chẳng bao giờ cần giãn cách, vẫn phát triển kinh tế như bình thường.

Thống kê cho thấy, có khoảng 80% người mắc COVID -19 tự khỏi, 16-18% nặng phải điều trị, 1-2% tử vong tập trung phần lớn người cao tuổi, bệnh nền. Một tỷ lệ rất, rất nhỏ là người trẻ tuổi bị nặng nhưng nhiều khả năng những ca này liên quan đến hệ thống miễn dịch trong cơ thể của họ?! Vậy thì hỏi lại lần nữa, chúng ta có nên sợ nó không? Tôi vẫn trả lời là đừng sợ.

Đừng hi vọng con SARS này biến khỏi trái đất, nó vẫn sẽ luôn tồn tại và chúng ta khó có thể tiêu diệt hoàn toàn được nó. Với tôi, mọi người ý thức cao sẽ quy phục được con COVID- 19 quỷ quyệt này. Nhưng trước hết, mỗi người trong 97 triệu người dân phải nhớ “5k”, cùng “vắc xin ý thức” để cắt đứt đường lây truyền của nó đã.

Hiện nay, nhiều loại vắc xin trên thế giới như: Moderna, PfizeBiontech, johnson and johnson, AstraZeneca... đã được nghiên cứu và sản xuất và tiêm nhưng thời điểm hiện tại vẫn hiệu quả chưa thật sự vững bền, cần đánh giá thêm về độ nhạy và độ đặc hiệu. Và trước khi có một vắc xin đặc hiệu để tiêm phòng, tôi mong muốn người dân luôn tạo ra một năng lượng tích cực, một thứ “vắc xin ý thức” cùng nắm tay nhau để cắt đứt đường lây lan dịch bệnh bằng thông điệp “5k”.