Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán nhà nước (Pháp lệnh) gồm 5 chương, 21 điều, đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV, phiên họp thứ 20, thông qua ngày 28/2/2023
Cụ thể, Chương I: Những quy định chung, gồm 7 điều. Chương II: Hành vi vi phạm, hình thức, mức xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả trong lĩnh vực kiểm toán nhà nước (KTNN), gồm 7 điều. Chương III: Thẩm quyền lập biên bản, thẩm quyền xử phạt và áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả trong lĩnh vực KTNN, gồm 2 điều. Chương IV: Thủ tục xử phạt, thi hành quyết định xử phạt và cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt, gồm 3 điều. Chương V: Điều khoản thi hành, gồm 2 điều.
Trong đó, đáng chú ý, Điều 5 của Pháp lệnh quy định, hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực KTNN được xác định căn cứ vào các quy định của Luật Kiểm toán nhà nước và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến hoạt động KTNN. Các hành vi bao gồm, vi phạm quy định về các hành vi bị nghiêm cấm (khoản 2 và khoản 3 Điều 8); vi phạm quy định về nghĩa vụ, trách nhiệm của đơn vị được kiểm toán (Điều 57 và Điều 58); vi phạm quy định về trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động KTNN (Điều 68 của Luật Kiểm toán nhà nước).
Về hình thức xử phạt, đối với mỗi hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực KTNN, cá nhân, tổ chức vi phạm phải chịu một trong các hình thức xử phạt hành chính, bao gồm: Phạt cảnh cáo; phạt tiền.
Căn cứ quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính và để phù hợp với đặc thù hoạt động kiểm toán nhà nước, Pháp lệnh quy định 2 biện pháp khắc phục hậu quả gồm: Buộc cải chính thông tin, tài liệu, dữ liệu có nội dung sai lệch, không chính xác hoặc không trung thực; buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp (nếu có) do thực hiện hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực KTNN.
Về mức phạt tiền và thẩm quyền phạt tiền (Điều 7): Mức phạt tiền tối đa đối với mỗi hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực KTNN của cá nhân là 50 triệu đồng. Mức phạt tiền tối đa đối với mỗi hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực KTNN của tổ chức là 100 triệu đồng.
Mặt khác, Pháp lệnh quy định 7 điều, tương ứng với 7 nhóm loại hành vi vi phạm (là các hành vi phổ biến, xảy ra thường xuyên trên thực tế) tương ứng với đó là hình thức, mức phạt tiền và các biện pháp khắc phục hậu quả.
Cụ thể, đó là các hành vi vi phạm: Các quy định về gửi báo cáo định kỳ; quy định về cung cấp thông tin, tài liệu cần thiết để thực hiện việc kiểm toán; quy định về trả lời và giải trình liên quan đến nội dung kiểm toán; hành vi không ký biên bản kiểm toán, không chấp hành quyết định kiểm toán; hành vi mua chuộc, hối lộ thành viên Đoàn kiểm toán, cản trở công việc của kiểm toán nhà nước; hành vi che giấu hành vi vi phạm pháp luật về tài chính công, tài sản công, can thiệp trái pháp luật vào hoạt động kiểm toán, kết quả kiểm toán; hành vi vi phạm quy định về thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán của kiểm toán nhà nước.
Pháp lệnh có hiệu lực thi hành từ ngày 1/5/2023.