Cùng với những kết quả đạt được, Thanh tra Chính phủ đã chỉ rõ những vi phạm, hạn chế trong từng lĩnh vực công tác. Theo đó, đối với việc quản lý sử dụng đất đai, theo Thanh tra Chính phủ, chất lượng của công tác lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch còn thấp, trong kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, triển khai một số công trình, dự án phát sinh năm ngoài quy hoạch dẫn đến một số chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất không phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được phê duyệt.
Bên cạnh đó, một số dự án, công trình có trong quy hoạch nhưng không có nhà đầu tư hoặc có nhà đầu tư, nhưng thực hiện chậm do khó khăn về tài chính, giải phóng mặt bằng nên ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Tình trạng sử dụng đất sai với quy hoạch, kế hoạch được duyệt vẫn còn xảy ra.
Việc giao đất thực hiện một số dự án khu dân cư, khu đô thị - thương mại - dịch vụ không qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất diễn ra thời gian dài nhưng chậm được phát hiện để khắc phục, sửa sai.
Về nội dung này, Thanh tra Chính phủ chỉ rõ, trách nhiệm thuộc UBND tỉnh Thái Nguyên và các sở, ngành, UBND huyện và thành phố có liên quan.
Trong lĩnh vực khai thác tài nguyên khoáng sản, UBND tỉnh Thái Nguyên chưa kịp thời điều chỉnh khu vực cấm hoạt động khoáng sản, khu vực tạm thời cấm hoạt động khoáng sản cho phù hợp với kế hoạch sử dụng đất 5 năm kỳ cuối 2016 – 2020 theo văn bản ủy quyền số 534/VPCP-KTN ngày 23/1/2014 của Thủ tướng Chính phủ.
    |
 |
| Thanh tra Chính phủ chỉ ra nhiều sai phạm trong khai thác khoáng sản tại Thái Nguyên. (Ảnh minh họa: Một moong khai thác vàng tại huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên) |
Công tác lập, thẩm định, phê duyệt Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản giai đoạn từ năm 2010-2020 không xác định diện tích, tọa độ và không lập phê duyệt bản đồ Quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản trên địa bàn tỉnh các giai đoạn (Quy hoạch khoáng sản ngành) là không thực hiện đúng quy định.
Công tác lập, thẩm định, phê duyệt Quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn tỉnh đến năm 2020, định hướng đến 2030 không lập và phê duyệt Bản đồ quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản làm vật liệu thông thường trên địa bàn tỉnh các giai đoạn (Quy hoạch khoáng sản ngành) là không đúng quy định.
Trong giai đoạn từ năm 2010-2018 trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên có 38 dự án do UBND tỉnh cấp giấy phép đã hết thời hạn nhưng còn 15/38 mỏ chưa làm thủ tục đóng cửa mỏ là chưa đúng quy định tại khoản 2 Điều 73 Luật Khoáng sản năm 2010.
Giai đoạn 2009-2013, UBND tỉnh Thái Nguyên chưa kịp thời ban hành quyết định tính hệ số quy định khối lượng từ quặng thành phẩm hoặc quặng tuyển ra quặng nguyên khai để tính phí bảo vệ môi trường là chưa thực hiện đúng Thông tư số 67/2008/TT-BTC ngày 21/7/2008 và Thông tư số 158/2011/TT-BTC ngày 16/11/2011 của Bộ Tài chính.
Đối với đầu tư xây dựng, Thanh tra Chính phủ cho biết, việc lập, thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư một số dự án đầu tư công vẫn còn sơ sài về nội dung, báo cáo thẩm định chưa phân tích và làm rõ được nguồn vốn và khả năng cân đối vốn.
Việc lập, thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi, chất lượng hồ sơ thiết kế cơ sở còn sơ sài, chưa phù hợp với yêu cầu của dự án. Việc áp dụng hình thức đấu thầu qua mạng còn hạn chế, mặt khác tỉ lệ tiết kiệm qua đấu thầu còn thấp (chỉ đạt 3,88%).
Một số gói thầu tư vấn khảo sát khi lựa chọn nhà thầu (chỉ định thầu) chưa phù hợp với kế hoạch đấu thầu. Việc đánh giá và thẩm định hồ sơ yêu cầu, hồ sơ đề xuất trong việc lựa chọn Nhà đầu tư dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư - PPP còn mang tính hình thức, không đủ thời gian để thẩm định các nội dung của báo cáo nghiên cứu khả thi dẫn tới việc phê duyệt báo cáo còn nhiều tồn tại, nhất là các dự án BT và dự án khác, vốn vay của Nhà đầu tư chưa chính xác.
Kết luận thanh tra cũng điểm 15 dự án vi phạm trong công tác quản lý, sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng và khai thác tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh, như: Dự án Xây dựng Khu công nghiệp Điềm Thụy - Khu A (diện tích 180 ha); dự án xây dựng hạ tầng Khu công nghiệp Sông Công II; dự án Cụm công nghiệp An Khánh số 1, huyện Đại Từ; dự án xây dựng Khu đô thị Hồ điều hoà Xương Rồng.
Dự án Khu dân cư sinh thái kiểu mẫu, phường Túc Duyên, TP Thái Nguyên; dự án Khu đô thị Kosy Sông Công, TP Sông Công; dự án khu dân cư Havico; dự án đầu tư khai thác Mỏ than Suối Huyền thuộc xã An Khánh và xã Cù Vân, huyện Đại Từ; dự án khai thác mỏ chì kẽm Bó Tòong - Lũng Áp, xã Sảng Mộc, huyện Võ Nhai…
Từ các vi phạm trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị UBND tỉnh giao Thanh tra tỉnh Thái Nguyên kiểm tra, rà soát để thu hồi về ngân sách tỉnh hơn 51 tỉ đồng tiền thuế, phí doanh nghiệp nợ đọng và tiền sai phạm phát hiện qua thanh tra tại 13 dự án.
Tổng thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân lãnh đạo UBND tỉnh, các sở, ngành, UBND các huyện, thành phố… qua các thời kỳ đối với các vi phạm được nêu trong kết luận thanh tra để có hình thức xử lý phù hợp, hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định.
Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm minh đối với tập thể, cá nhân có liên quan trong việc tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản được nêu tại Kết luận thanh tra.
UBND tỉnh Thái Nguyên chỉ đạo Giám đốc Công an tỉnh làm rõ dấu hiệu vi phạm pháp luật của Công ty cổ phần Đầu tư APEC Thái Nguyên và xử lý theo quy định của pháp luật.