Theo cáo trạng của VKSND tối cao: Khoảng 22h ngày 23/2/2018, tại Km13, quốc lộ 3, hướng Bắc Kạn đi Cao Bằng thuộc địa phận xóm Nà Roắc, xã Bạch Đằng, huyện Hòa An, tỉnh Cao Bằng, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Bộ Công an phối hợp với các cơ quan chức năng bắt quả tang Trần Văn Bằng đang tàng trữ trái phép 1,1 gam heroin và 14 gam Methamphetamine cất giấu dưới tấm lót sàn xe ô tô nhãn hiệu Ford Ranger, BKS: 29C-852.61 do Trần Văn Bằng điều khiển.

Ngay sau đó, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã thu giữ 288 bánh heroin đựng trong 3 túi du lịch và 1 bao tải dứa màu vàng do Trần Văn Thành đang cùng Trần Văn Bằng vận chuyển lên Cao Bằng bán cho Nông Tài Kinh và Nông Văn Khởi, khi Thành thấy Bằng bị bắt đã vứt số heroin này xuống ven đường tại khu vực xóm Nà Roắc, xã Bạch Đằng, để “phi tang”.

leftcenterrightdel
 Kiểm tra tang vật bị thu giữ trong vụ án.

Mở rộng vụ án, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã khởi tố bị can, tạm giam đối với các bị can: Trần Văn Bằng, Trần Văn Thành, Phan Văn Hiển, Nông Tài Kinh, Phương Thị Ly, Nguyễn Văn Quyến, Trần Văn Thu, Nông Tài Tưởng, Phương Ích Đậu, Nông Văn Khởi, Triệu Văn Tình, Đoàn Trọng Duy; đồng thời khám xét khẩn cấp nơi ở của các bị can, thu giữ nhiều loại ma túy, súng, đạn quân dụng và làm rõ ngoài lần mua bán trái phép 288 bánh heroin trên, các bị can còn nhiều lần phạm tội.

Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 09/2020/HS-ST ngày 9/3/2020, TAND tỉnh Cao Bằng đã áp dụng các Điều 249, Điều 251 và Điều 304 BLHS, xử phạt các bị cáo: Trần Văn Bằng, Nông Văn Khởi, Nông Tài Kinh, Trần Văn Thành, Trần Văn Thu và Nông Tài Tưởng hình phạt tử hình; xử phạt các bị cáo: Phan Văn Hiển, Phương Thị Ly, Triệu Văn Tình, Phương Ích Đậu và Đoàn Trọng Duy  hình phạt tù chung thân; xử phạt Nguyễn Văn Quyến 20 năm tù, cùng về tội Mua bán trái phép chất ma túy. Ngoài việc truy tố, xét xử các bị cáo về tội Mua bán trái phép chất ma túy, các bị cáo còn bị truy tố, xét xử về các tội: Tàng trữ trái phép chất ma túy và Tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng. Tòa cũng tuyên xử lý vật chứng là xe ô tô mà các bị cáo đã sử dụng làm phương tiện thực hiện tội phạm.

Từ đề xuất của Vụ Kiểm sát điều tra tội phạm về ma túy (Vụ 4) VKSND tối cao và trực tiếp kiểm sát Bản án sơ thẩm số 09/2020/HSST ngày 9/3/2020 của TAND tỉnh Cao Bằng, VKSND cấp cao tại Hà Nội thấy, việc quyết định hình phạt của Tòa án cấp sơ thẩm đối với một số bị cáo trong vụ án còn nhẹ, chưa tương xứng với tính chất hành vi phạm tội; việc tịch thu xe ô tô các bị cáo đã sử dụng làm phương tiện phạm tội còn chưa đúng pháp luật. Cụ thể: Bị cáo Phan Văn Hiển giúp sức cho Trần Văn Bằng thực hiện hành vi mua bán trái phép 288 bánh heroin (có tổng khối lượng 100.731,0 gam).

Bị cáo Triệu Văn Tình có hành vi giúp sức tích cực cho Nông Văn Khởi thực hiện hành vi mua bán trái phép 57 bánh heroin, tổng khối lượng là 19.936,32 gam. Nguyễn Văn Quyến tham gia mua bán 52 bánh heroin, tổng khối lượng 18.187,52 gam. Căn cứ quy định của Bộ luật hình sự và hướng dẫn tại Nghị quyết số 01/2001/NQ-HĐTP ngày 15/3/2001 của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao thì hành vi mua bán trái phép từ 2.500 gam ma túy ở thể rắn trở lên đã có thể bị áp dụng hình phạt tử hình. 

leftcenterrightdel
Quang cảnh phiên tòa sơ thẩm xét xử vào các ngày 4 - 9/3/2020. 

Xét số lượng ma túy mà các bị cáo Phan Văn Hiển, Triệu Văn Tình và Nguyễn Văn Quyến đã phạm tội là đặc biệt lớn, bị cáo Quyến trên 18 kg, bị cáo Tình trên 19 kg, bị cáo Hiển trên 100 kg heroin. Nhưng Tòa án cấp sơ thẩm chỉ xử phạt bị cáo Phan Văn Hiển và Triệu Văn Tình tù chung thân, bị cáo Nguyễn Văn Quyến 20 năm tù, về tội Mua bán trái phép chất ma túy là nhẹ, chưa tương xứng với tính chất, mức độ, hậu quả của vụ án, chưa tương xứng vai trò của các bị cáo trong vụ án, không đúng quy định pháp luật, hạn chế tác dụng răn đe, giáo dục và phòng ngừa chung. 

Về xử lý vật chứng, khi thực hiện tội phạm, Trần Văn Thành đã sử dụng xe ô tô Huyndai, loại Grand i10, BKS 88A-109.79 để vận chuyển heroin. Xe ô tô này, Trần Văn Thành mua trả góp của Công ty TNHH Dịch vụ và Thương mại Hoa Ngọc Lan (Công ty Hoa Ngọc Lan). Đến thời điểm bị bắt, bị cáo Thành đã trả cho Công ty 154.615.000 đồng. Chiếc xe ô tô này chưa thuộc quyền sở hữu của bị cáo Thành nhưng Thành có quyền sử dụng mà không cần có sự cho phép của Công ty Hoa Ngọc Lan.

Hiện nay, Công ty Hoa Ngọc Lan đã đối chiếu tiền còn nợ của Thành và đã trả cho vợ Thành, chiếc xe ô tô không còn tranh chấp. Trần Văn Thành đã sử dụng làm phương tiện để thực hiện tội phạm, pháp luật quy định phải tịch thu. Việc cấp sơ thẩm quyết định trả chiếc xe ô tô này cho Công ty Hoa Ngọc Lan là chưa đúng quy định tại điểm a khoản 2 Điều 106 của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Từ nhận định trên, ngày 6/4/2020, Viện trưởng VKSND cấp cao tại Hà Nội đã có Quyết định kháng nghị phúc thẩm số 14/QĐ-VC1-HS đối với Bản án số 09/2020/HS-ST ngày 9/3/2020 của TAND tỉnh Cao Bằng; đề nghị TAND cùng cấp xét xử phúc thẩm theo hướng tăng hình phạt lên tử hình đối với các bị cáo Phan Văn Hiển và Triệu Văn Tình, tăng hình phạt lên tù chung thân đối với bị cáo Nguyễn Văn Quyến; tịch thu phát mại lấy tiền nộp ngân sách Nhà nước phần giá trị chiếc xe ô tô nhãn hiệu Huyndai, loại Grand i10, biển kiểm soát 88A-109.79 mà Trần Văn Thành đã trả cho Công ty TNHH Dịch vụ và Thương mại Hoa Ngọc Lan số tiền 154.615.000 đồng.

Đinh Trung Quy