Theo VKSND tối cao (Cục 2), giải pháp trước hết là về thu thập và xử lý số liệu. Trong bối cảnh hiện nay, công tác thu thập và xử lý số liệu thống kê hình sự liên ngành gặp nhiều khó khăn do đang thực hiện theo quy trình, phương pháp thủ công truyền thống và thiếu đồng bộ giữa các cơ quan, đơn vị, bộ, ngành. Điều này dẫn đến tình trạng sai sót, chậm trễ và không nhất quán trong số liệu, gây ảnh hưởng đến chất lượng báo cáo. Do đó, cần có những giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả của việc thu thập và xử lý số liệu, bảo đảm tính chính xác, kịp thời và đồng bộ giữa các cơ quan tư pháp.
Cụ thể, một trong những giải pháp tiên quyết là tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào toàn bộ quá trình thu thập, tổng hợp, kiểm tra, đối chiếu, lập Báo cáo thống kê hình sự liên ngành. Việc xây dựng, triển khai phần mềm thống kê liên ngành sẽ giúp đồng bộ hóa quy trình giữa các cơ quan Viện kiểm sát, Tòa án, Công an và Bộ Quốc phòng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi, đối chiếu, tiếp ký số liệu một cách nhanh chóng và chính xác. Phần mềm này cần được thiết kế để liên kết dữ liệu giữa các đơn vị, cho phép cán bộ ở từng cơ quan có thể nhập liệu và đối chiếu số liệu trực tiếp trên hệ thống. Các chỉ tiêu thống kê sẽ được cấu hình sẵn theo đúng quy định, bảo đảm các biểu mẫu và số liệu giữa các ngành khớp nhau. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu sai sót do nhập liệu thủ công mà còn bảo đảm tính chính xác và thống nhất của số liệu từ cấp cơ sở đến Trung ương.
Bên cạnh việc triển khai phần mềm, một yếu tố không thể thiếu là đào tạo cán bộ chuyên trách trong việc sử dụng các công cụ công nghệ thông tin. Các cán bộ thống kê ở các cơ quan liên ngành cần được đào tạo bài bản, hiểu rõ quy trình vận hành phần mềm và biết cách sử dụng các công cụ hỗ trợ để tối ưu hóa công việc. Việc đào tạo cần được tổ chức dưới nhiều hình thức như các lớp tập huấn trực tiếp, khóa học đào tạo trực tuyến và có các tài liệu hướng dẫn chi tiết về cách sử dụng phần mềm. Cán bộ được đào tạo không chỉ cần nắm vững kỹ năng vận hành phần mềm mà còn phải hiểu rõ cách thức quản lý, thu thập, tổng hợp, kiểm tra, đối chiếu... bảo đảm tính chính xác của thông tin, số liệu thống kê trong quá trình thực hiện.
    |
 |
| Quang cảnh Hội nghị tổng kết 5 năm thực hiện Thông tư liên tịch số 05/2018 về quy định phối hợp giữa các cơ quan trong thực hiện thống kê hình sự. (Ảnh minh hoạ) |
Để bảo đảm số liệu thống kê được xử lý và đối chiếu đồng bộ, cần xây dựng quy trình thống nhất giữa các cơ quan tư pháp về việc thu thập và báo cáo số liệu. Các cơ quan cần có Biểu mẫu chung, tiêu chí và thời điểm thống kê thống nhất, tránh tình trạng mỗi đơn vị có phương thức thống kê và thời gian thống kê khác nhau, dẫn đến sai lệch số liệu.
Bên cạnh đó cần triển khai thực hiện một giải pháp khác đó là hoàn thiện Biểu mẫu, hướng dẫn Biểu mẫu thống kê hình sự liên ngành và cơ chế phối hợp (thống nhất về thời gian, thời điểm thống kê; tăng cường giám sát và hỗ trợ từ Trung ương đối với địa phương…).
Đối với giải pháp về nhân sự và tổ chức, cần bố trí đủ cán bộ chuyên trách có năng lực cho công tác thống kê tại các cấp; xây dựng kế hoạch đào tạo nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác thống kê; đồng thời đề xuất tăng cường cơ sở vật chất, ứng dụng công nghệ thông tin (Xây dựng Hệ thống phần mềm thống kê hình sự liên ngành dùng chung; nâng cấp cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin và trang thiết bị; tối ưu hóa quy trình thu thập và xử lý số liệu bằng công nghệ).
Ngoài ra, một giải pháp khác là đề xuất tăng cường hợp tác trong và ngoài nước về công tác thống kê hình sự liên ngành. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc thống kê và đánh giá tình hình tội phạm không chỉ giới hạn trong một quốc gia mà cần có sự hợp tác quốc tế để trao đổi thông tin và kinh nghiệm. Các cơ quan thống kê hình sự Việt Nam cần thiết lập mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với tổ chức quốc tế về tội phạm học để chia sẻ kinh nghiệm về thống kê hình sự.
Đồng thời, tham gia các diễn đàn, hội thảo quốc tế về thống kê hình sự giúp Việt Nam học hỏi được nhiều kinh nghiệm từ các quốc gia phát triển. Các mô hình thống kê tiên tiến của các nước phát triển có thể được nghiên cứu và điều chỉnh để áp dụng phù hợp với bối cảnh Việt Nam. Ngoài ra, việc hợp tác này còn giúp các cơ quan liên ngành của Việt Nam nắm bắt được các tiêu chuẩn quốc tế, từ đó cải thiện phương pháp thu thập, xử lý và báo cáo số liệu hình sự.