Đổi mới phương thức kiểm sát việc giam, giữ, cải tạo phạm nhân

Quan hệ phối hợp ngày càng thực chất

Trại giam Kênh 5 (thuộc Cục C10, Bộ Công an) đóng trên địa bàn tỉnh Hậu Giang. Thực hiện Quy chế phối hợp liên ngành giữa VKSND tỉnh Hậu Giang và Trại giam Kênh 5 (năm 2014), thời gian qua, việc cung cấp, trao đổi thông tin trong công tác quản lý, giáo dục đối với người chấp hành án phạt tù được Trại giam thực hiện bằng nhiều hình thức phù hợp; việc cập nhật sổ sách, quản lý số lượng phạm nhân tăng giảm, tình hình diễn biến xảy ra trong trại,… được hai đơn vị trao đổi hàng tuần, từ đó tạo điều kiện tốt hơn để VKSND tỉnh quản lý chặt chẽ tình hình chấp hành án của phạm nhân. Việc ký kết các biểu mẫu thống kê hình sự liên ngành về số liệu và tình hình phạm nhân ở Trại giam được kịp thời, chặt chẽ, góp phần thực hiện tốt hơn chức năng, nhiệm vụ của từng đơn vị.

Quang cảnh buổi Lễ ký kết Quy chế phối hợp liên ngành (sửa đổi, bổ sung) giữa VKSND tỉnh Hậu Giang và Trại giam Kênh 5.

Nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người chấp hành án theo quy định của pháp luật, VKSND tỉnh Hậu Giang đã chú trọng, tăng cường kiểm sát việc thực hiện các chế độ, chính sách của Trại giam đối với phạm nhân, việc lao động, học tập của phạm nhân; kịp thời trao đổi với Trại giam tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong việc đánh giá, phân loại để kịp thời xem xét đề nghị xét giảm án đối với các phạm nhân có quá trình cải tạo, học tập tốt. Hàng tuần, Kiểm sát viên được phân công cập nhật số liệu phạm nhân tăng, giảm trong kỳ, nghiên cứu hồ sơ thủ tục phạm nhân mới nhập trại; nắm chắc tình hình phạm nhân chết, phạm tội mới, số lượng phạm nhân đề nghị xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù, tha tù trước thời hạn có điều kiện nhân kỷ niệm các ngày lễ lớn trong năm…

Qua 5 năm, Trại giam Kênh 5 đã đề nghị xét giảm án cho 4.198 phạm nhân (trong đó, có 4.180 phạm nhân đã được xét giảm); đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện cho 64 phạm nhân (đã được Hội đồng xét giảm thống nhất 53 trường hợp).

Trong 5 năm qua, VKSND tỉnh Hậu Giang đã tiến hành 9 cuộc kiểm sát trực tiếp định kỳ về công tác thi hành án hình sự (THAHS) và nhiều lượt kiểm sát theo chuyên đề tại Trại giam Kênh 5. Các cuộc kiểm sát trực tiếp đều được sự phối hợp chặt chẽ của Trại giam, tạo điều kiện để VKSND tỉnh thực hiện tốt nhiệm vụ kiểm sát hoạt động THAHS theo quy định của pháp luật. Qua kiểm sát, VKS đã ban hành các kiến nghị, kháng nghị và các kiến nghị, kháng nghị của VKSND đều được Ban Giám thị Trại chỉ đạo thực hiện nghiêm túc. Vì vậy, mặc dù số lượng phạm nhân chuyển đến chấp hành án tăng nhiều hơn so với những năm trước đây, nhưng Trại giam đã hạn chế đến mức thấp nhất các trường hợp vi phạm chế độ, chính sách đối với phạm nhân, số phạm nhân vi phạm nội quy trại giảm qua từng năm; số phạm nhân phạm tội mới không nhiều (1 phạm nhân) không để xảy ra trường hợp phạm nhân trốn trại,…

Cán bộ, Kiểm sát viên VKSND tỉnh Hậu Giang kiểm tra hồ sơ đề nghị xét giảm án cho phạm nhân nhân dịp Lễ 2/9.

Trao đổi với chúng tôi, Đại tá Nguyễn Phước Hưng, Giám thị Trại giam Kênh 5 cho biết: Kể từ khi thực hiện Quy chế phối hợp giữa hai đơn vị, Đảng ủy, Ban Giám thị Trại giam Kênh 5 đã quán triệt đến toàn thể cán bộ, chiến sĩ để nhận thức và thực hiện đầy đủ quyền hạn, trách nhiệm trong công tác quản lý, giáo dục phạm nhân; việc lập hồ sơ đề nghị xét giảm án được thực hiện chặt chẽ, đúng quy định; công tác quản giáo đã đi vào nề nếp hơn; tinh thần, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ có nhiều chuyển biến tích cực. Đơn vị đã kịp thời thông báo với VKSND tỉnh để phối hợp giải quyết những vụ việc thuộc thẩm quyền nhằm bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người đang chấp hành án. Do đó, trong những năm qua, đơn vị không phát sinh các đơn khiếu nại, tố cáo liên quan đến lĩnh vực xét đề nghị giảm án, tha tù trước thời hạn, cũng như việc thực hiện các chế độ, chính sách đối với phạm nhân,…

Đổi mới phương thức trực tiếp kiểm sát

Còn theo ông Trần Quang Khải, Viện trưởng VKSND tỉnh Hậu Giang: Thực hiện Quy chế phối hợp liên ngành, trong những năm qua, Ban cán sự đảng, Lãnh đạo VKSND tỉnh đã chỉ đạo Phòng Kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự (Phòng 8) tập trung đề ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phối hợp liên ngành với Trại giam Kênh 5 trong công tác kiểm sát thi hành án phạt tù; đổi mới phương thức trực tiếp kiểm sát và công tác kiểm tra hồ sơ đề nghị xét giảm án, tha tù trước thời hạn có điều kiện theo từng thời điểm và yêu cầu của VKSND tối cao; chú trọng kiểm sát việc thực hiện chế độ lao động, học tập, học nghề và quyền được thông tin của phạm nhân; việc chấp hành nội quy trại; việc đánh giá, xếp loại thi đua chấp hành án phạt tù; các chế độ ăn, mặc, ở, sinh hoạt, chăm sóc y tế đối với phạm nhân,... Qua công tác kiểm sát, VKSND tỉnh đã kịp thời ban hành kiến nghị, kháng nghị nhằm chấn chỉnh, yêu cầu khắc phục vi phạm, các kiến nghị, kháng nghị của VKSND tỉnh đều được Trại giam tiếp thu, khắc phục vi phạm. Qua đó, tinh thần, trách nhiệm của cán bộ được nâng lên; mối quan hệ phối hợp giữa hai đơn vị trong những năm qua đã thực chất hơn, hiệu quả hơn, góp phần hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ của từng Ngành theo quy định của pháp luật.

Cán bộ, Kiểm sát viên VKSND tỉnh Hậu Giang kiểm tra việc lao động của phạm nhân tại Trại giam Kênh 5.

Tuy nhiên, do Quy chế phối hợp được hai đơn vị ký kết từ năm 2014, đến nay đã có nhiều đạo luật được sửa đổi, bổ sung có hiệu lực thi hành, trong đó có nhiều quy định mới liên quan trực tiếp đến công tác THAHS và công tác kiểm sát THAHS. Do đó, hai đơn vị đã bàn thảo việc sửa đổi, bổ sung Quy chế phối hợp nhằm bảo đảm thực hiện đúng, đầy đủ các quy định mới của pháp luật, nhất là Luật Thi hành án hình sự năm 2019. Ngày 16/10/2020, VKSND tỉnh Hậu Giang và Trại giam Kênh 5 đã tổ chức sơ kết 5 năm thực hiện Quy chế phối hợp trong công tác kiểm sát việc quản lý, giáo dục, cải tạo phạm nhân và ký kết sửa đổi, bổ sung Quy chế phối hợp liên ngành. Song song với đó, về phía VKSND tỉnh, lãnh đạo Viện luôn quán triệt các cán bộ, Kiểm sát viên Phòng Kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự phát huy tinh thần trách nhiệm, tự đổi mới mạnh mẽ, trau dồi bản lĩnh nghề nghiệp để vượt khó, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao - Viện trưởng Trần Quang Khải cho biết.

Viện trưởng Trần Quang Khải chia sẻ thêm: Cùng với việc triển khai thực hiện Quy chế phối hợp, thời gian qua, hai đơn vị đã tăng cường giao lưu, thông qua các buổi giao lưu văn nghệ, thể thao,... qua đó tạo điều kiện để cán bộ, chiến sĩ Trại giam Kênh 5 và cán bộ, Kiểm sát viên VKSND tỉnh giao lưu học tập, chia sẻ kinh nghiệm; nhiều hoạt động có ý nghĩa nhân các ngày lễ, các sự kiện quan trọng của đất nước, của Ngành và địa phương được hai đơn vị tổ chức, nhằm tăng thêm tình đoàn kết, gắn bó, thực hiện tốt hơn nhiệm vụ của mỗi đơn vị, góp phần đưa mối quan hệ phối hợp liên ngành giữa hai đơn vị lên một tầm cao mới.