Tôi còn nhớ chuyến công tác đầu tiên, khi được đi cùng các đồng chí Lãnh đạo VKSND tỉnh Lào Cai đến giúp đỡ xã Thanh Bình thuộc huyện Mường Khương và xã Liêm Phú thuộc huyện Văn Bàn, khi mới bắt đầu triển khai thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới (XDNTM) theo sự phân công của UBND tỉnh Lào Cai. Hai xã có địa hình khác nhau, xã Thanh Bình cách TP Lào Cai 40km, là xã vùng cao biên giới có xuất phát điểm thấp, địa bàn rộng, giao thông đi lại hết sức khó khăn, địa hình nhiều núi cao, chia cắt. So với xã Thanh Bình, xã Liêm Phú có phần thuận lợi hơn. Cách TP Lào Cai gần 100km, nơi đây được thiên nhiên ban tặng địa hình tương đối thuận lợi cho phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp. Dân cư sống tập trung, đoàn kết, có tính tự lực, tự cường. 

Điểm chung của 2 xã này là nhu cầu về nguồn lực đầu tư cho chương trình XDNTM là rất lớn, trong khi đó, tỉ lệ hộ nghèo tại 2 xã chiếm từ 56% - 67% trên tổng dân số trên địa bàn. Khí hậu khắc nghiệt, vào mùa mưa, bão, thường có tố lốc, mưa đá, gây sạt lở đất và ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, phát triển kinh tế và quá trình thực hiện XDNTM tại 2 xã. Nhân dân nơi đây chủ yếu sống bằng nghề nông, lâm nghiệp và chăn nuôi, dịch vụ. Đây là một trong những khó khăn đặt ra cho Ban chỉ đạo 2 xã cũng như các cấp, các ngành để đưa 2 xã về đích nông thôn mới theo đúng mục tiêu Đề án. 

leftcenterrightdel
Tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật. 

Để triển khai các hoạt động giúp đỡ 2 xã, trong gần 10 năm qua, Đảng ủy, Lãnh đạo VKSND tỉnh Lào Cai đã đưa Chương trình giúp đỡ các xã XDNTM vào Nghị quyết để lãnh đạo, chỉ đạo. Đồng thời, chỉ đạo VKSND cấp huyện phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng và chính quyền địa phương nắm bắt, giải quyết kịp thời tin báo, tố giác về tội phạm và kiến nghị khởi tố. Cùng với các cơ quan tiến hành tố tụng điều tra, truy tố, xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Giải quyết kịp thời các đơn thư, khiếu nại, tố cáo trong nhân dân có liên quan đến hoạt động tư pháp và những vấn đề bức xúc nổi cộm xảy ra tại địa phương. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, giúp cho kinh tế phát triển và đẩy nhanh tiến độ thực hiện các tiêu chí về XDNTM. Bên cạnh đó, vận động cán bộ, công chức ủng hộ ngày lương để mua thiết bị, tặng máy trộn bê tông, xi măng, cát, sỏi làm đường giao thông nông thôn, tổ chức Lễ phát động vệ sinh môi trường, phối hợp khám, cấp thuốc miễn phí cho nhân dân; là cầu nối cho 2 xã giao lưu, học tập kinh nghiệm XDNTM và kiến nghị với chính quyền và các ngành chức năng tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc cho 2 xã, giúp đỡ nhân đạo tại 2 địa chỉ đối với 2 cháu học sinh nghèo. Tổng số tiền ủng hộ của VKSND tỉnh Lào Cai từ năm 2012 đến tháng 6/2019 là trên 400.000.000 đồng và hàng trăm ngày công lao động.

leftcenterrightdel
Cán bộ, công chức VKSND tỉnh Lào Cai tham gia làm đường giao thông nông thôn tại xã Thanh Bình, huyện Mường Khương.  

Năm 2019, 2 xã Thanh Bình và Liêm Phú đã tổng kết 10 năm thực hiện Chương trình XDNTM và giảm nghèo bền vững. Một xã do VKSND tỉnh được phân công giúp đỡ đã đạt xã nông thôn mới; một xã hiện đang tích cực đẩy nhanh tiến độ và tập trung mọi nguồn lực để đạt chuẩn xã nông thôn mới, về đích sớm trước 1 năm so với mục tiêu Đề án. Qua việc vận động nhân dân học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, tại 2 xã đã xuất hiện những tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến, gương mẫu đi đầu tham gia đóng góp công sức, vật chất để XDNTM, tổng trị giá lên đến gần 20 tỉ đồng thông qua các hoạt động: làm đường giao thông, xây dựng nhà văn hóa, trường học và đóng góp ngày công lao động, hiến đất để xây dựng các công trình phúc lợi. Trên địa bàn 2 xã đã xuất hiện các mô hình cá thể sản xuất kinh doanh giỏi: mô hình quýt lai, mô hình chè sạch, mô hình ngô lai, mô hình trồng nấm, nuôi cá, trồng rừng.

leftcenterrightdel
Tham gia đổ sân Nhà văn hóa thôn. 

Riêng xã Liêm Phú, tính đến tháng 6/2019 đã đạt 13/19 tiêu chí, qua đánh giá tổng kết cho thấy, một số chỉ tiêu luôn tăng hàng năm như: Thu nhập bình quân đầu người năm 2010 chỉ đạt 7,5 triệu đồng, nhưng đến tháng 6/2019 đã đạt 28 triệu đồng, tăng gần gấp 4 lần so với năm 2010. Tỉ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 10,6%, giảm hơn 46% so với năm 2010, toàn xã đã bê tông hóa 32.79 km đường liên thôn, đây là những tuyến đường giao thông quan trọng để nhân dân trong xã đi lại, vận chuyển, thu hái nông sản, giao lưu với các xã lân cận; số hộ gia đình đã đào hố xử lý rác thải là 439/550 hộ, chiếm tỉ lệ 79,8%. Đối với xã Thanh Bình, tỉ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 11,7%, mục tiêu của xã đề ra phấn đấu đến năm 2025 sẽ giảm số hộ nghèo xuống còn 5%. Một số đường trục chính liên thôn đã được bê tông hóa, cơ bản không còn cảnh lầy lội, đường trơn vào mùa mưa như những năm trước. Đến với 2 xã nông thôn mới hôm nay, có thể dễ nhận ra một diện mạo mới ở xã thuộc huyện vùng cao biên giới. Tuy nhiên, không dừng lại ở việc hoàn thành các tiêu chí đạt xã nông thôn mới, xã xác định tiếp tục cố gắng hơn nữa để nâng cao chất lượng và duy trì các tiêu chí đã đạt được, nhất là những tiêu chí khó thực hiện như “tiêu chí về vệ sinh môi trường nông thôn”. Thực tế, do phong tục, tập quán đã có từ lâu, nên dù đã được tuyên truyền, vận động, song người dân ở đây vẫn chưa thay đổi được hoàn toàn nếp nghĩ, cách làm. Đây cũng là nguyên nhân khiến vấn đề vệ sinh môi trường, mỹ quan thôn, bản chưa được đảm bảo, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống và sức khỏe của nhân dân 2 xã. 

leftcenterrightdel
Phối hợp với Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai khám, cấp thuốc miễn phí cho nhân dân xã Thanh Bình, huyện Mường Khương. 

Để tháo gỡ những khó khăn này, Lãnh đạo VKSND tỉnh Lào Cai phối hợp với Ban Chỉ đạo 2 xã tổ chức các buổi lễ phát động vệ sinh môi trường nông thôn, vận động nhân dân tham gia đào hố xử lý rác thải hộ gia đình, vệ sinh môi trường tại một số thôn của xã và khu vực công cộng Chợ, bãi thu gom rác thải...

Xác định công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cũng là một trong những nhiệm vụ của VKS, nên khi thực hiện chương trình, đơn vị luôn cân nhắc làm sao để lựa chọn hình thức, nội dung tuyên truyền cho phù hợp, hiệu quả nhất đối với nhân dân 2 xã, tập trung vào vấn đề an ninh trật tự, an toàn xã hội như: nạn mua bán người qua biên giới, tệ nạn xã hội và mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy, thực trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết,… Nhờ đó, gần 10 năm qua, trên địa bàn 2 xã chỉ xảy ra một số vụ việc nhỏ, đã được các cơ quan chức năng xử lý kịp thời. Qua những buổi đi tham gia đổ bê tông làm đường giao thông liên thôn, xây dựng Nhà văn hóa thôn, cùng người dân 2 xã, các cán bộ, công chức ngành KSND tỉnh Lào Cai còn kết hợp giúp đỡ, tuyên truyền để nhân dân thấy được sự chung tay, góp sức của các cấp, các ngành, ủng hộ XDNTM. Chuẩn bị bước vào năm học mới, VKSND tỉnh Lào Cai cũng đã đến chia sẻ, động viên các thầy giáo, cô giáo và hỗ trợ, giúp đỡ bằng những hiện vật thiết thực tại một số trường học trên địa bàn 2 xã. 

Có thể nói, trong suốt gần 10 năm qua, VKSND tỉnh Lào Cai đã tổ chức nhiều hoạt động đến giúp đỡ 2 xã. Mỗi chuyến đi đều để lại những ấn tượng khó quên đối với Đoàn, nhớ nhất là những ngày mưa, nhiều đoạn đường ngập úng, bốn bánh xe ngập trong sình lầy; những ngày nắng nóng, mồ hôi lại thấm ướt màu áo thiên thanh khi các cán bộ, Kiểm sát viên tham gia cùng nhân dân làm đường, xây dựng Nhà văn hóa… Nhưng sau tất cả những vất vả ấy, lòng ai cũng cảm thấy vui và ấm áp vì mình đã góp sức tham gia vào những công việc có ý nghĩa cùng nhân dân.

(Bài tham dự cuộc thi viết  “Chân dung cán bộ kiểm sát & Bản lĩnh Kiểm sát viên”)

Trần Thúy Mai