Nhiều vụ án được nhân dân, dư luận đặc biệt quan tâm, điểm lại một số vụ án như: Liên quan tới dự án Hạc Thành Tower (TP Thanh Hóa), vụ “Vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất” (huyện Yên Định) khiến nhiều lãnh đạo cấp huyện, sở, tỉnh vướng vào vòng lao lý, gây thất thoát nhiều tỉ đồng cho ngân sách Nhà nước.

Xử lý sai phạm không có “vùng cấm, ngoại lệ” 

Cuối năm 2021, người dân Thanh Hóa rất quan tâm tới thông tin ông Lưu Vũ Lâm, nguyên Chủ tịch UBND huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hoá (giai đoạn 2015-2020) bị khởi tố và áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú về tội “Vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất” quy định tại Điều 230 Bộ luật Hình sự. Bước sang năm 2022, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Thanh Hoá tiếp tục thực hiện quyết định khởi tố bị can đối với ông Hà Duyên Lục, Phó Trưởng Ban Tổ chức Huyện ủy Yên Định (nguyên Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Yên Định) và ông Hoàng Văn Phúc, Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Định để phục vụ điều tra về các sai phạm liên quan đến vụ án trên.

Theo đó, giai đoạn 2017 - 2018, UBND huyện Yên Định thực hiện dự án Công viên Quảng trường trung tâm huyện Yên Định (có tổng diện tích hơn 84.000m2) và dự án Hạ tầng khu dân cư số 1, thị trấn Quán Lào, huyện Yên Định (có diện tích hơn 78.000m2), thu hồi chủ yếu là đất nông nghiệp của người dân.

leftcenterrightdel
 Dự án Công viên Quảng trường trung tâm huyện Yên Định.

Tại thời điểm trên, ông Lưu Vũ Lâm đang giữ chức Chủ tịch UBND huyện Yên Định; ông Hoàng Văn Phúc giữ chức vụ Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Định; ông Hà Duyên Lục giữ chức vụ Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện. Trong quá trình thực hiện dự án, người dân không đồng tình để bàn giao đất. Do đó, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện đã tham mưu, sau đó, ông Lưu Vũ Lâm ký văn bản xin ý kiến của UBND tỉnh Thanh Hóa về việc tăng mức hỗ trợ ổn định đời sống, sản xuất, đào tạo và chuyển đổi nghề, tìm kiếm việc làm cho người dân từ 1,5 lần lên 3,0 lần để giải phóng mặt bằng thực hiện dự án.

Mặc dù UBND tỉnh Thanh Hóa cùng các sở, ngành liên quan đã có văn bản không đồng ý với phương án của huyện Yên Định. Tuy nhiên, dưới sự chỉ đạo của ông Lưu Vũ Lâm, ông Hoàng Văn Phúc, Hà Duyên Lục và một số phòng, ban liên quan đã lập hồ sơ, thủ tục nâng mức hỗ trợ thêm 1,5 lần và đã chi trả cho người dân, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước hơn 8,8 tỉ đồng.

Việc khởi tố cùng lúc 3 cán bộ là lãnh đạo chủ chốt của huyện Yên Định, trong đó có nguyên Chủ tịch UBND huyện đã về hưu là chưa có trong tiền lệ tại tỉnh Thanh Hóa, "điều này thật là đau xót, nhưng không thể không làm". Tuy nhiên cái được lớn hơn là tiếng chuông cảnh tỉnh, "đập tan" tư duy nhiệm kỳ, "hạ cánh án toàn" của nhiều cán bộ, lãnh đạo đương chức.

Gần đây nhất, ngày 21/10, người dân và dư luận càng ngỡ ngàng hơn khi Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Thanh Hoá đã ra Quyết định khởi tố 3 bị can và áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú đối với các ông: Nguyễn Đình Xứng, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa cùng hai thuộc cấp là Cù Đình Hiền, cựu Phó Chánh Văn phòng UBND tỉnh Thanh Hóa; Bùi Văn Nam, cựu Phó Trưởng phòng Kinh tế Tài chính thuộc Văn phòng UBND tỉnh Thanh Hóa về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước, gây thất thoát lãng phí".

Sai phạm của các bị can trên diễn ra trong quá trình thực hiện nhiệm vụ phê duyệt tiền sử dụng đất nộp ngân sách nhà nước của Công ty TNHH MTV Sông Mã (nay là Công ty CP Sông Mã) tại dự án Hạc Thành Tower. Cụ thể, ngày 29/01/2013, UBND tỉnh Thanh Hóa ban hành Quyết định số 389/QĐ-UBND giao cho Công ty TNHH MTV Sông Mã 2.958,7m2 đất tại địa chỉ số 3 đường Phan Chu Trinh, phường Điện Biên, TP. Thanh Hóa để thực hiện dự án Hạc Thành Tower. Đến ngày 23/12/2013, ông Nguyễn Đình Xứng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa ký Quyết định số 4562/QĐ-UBND phê duyệt tiền sử dụng đất nộp ngân sách nhà nước của Công ty cổ phần Sông Mã tại dự án với đơn giá 21.000.000đ/m2 (mức giá này được xác định từ năm 2009), gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước số tiền 55.870.162.500 đồng. 

leftcenterrightdel
 Dự án Hạc Thành Tower là khu "đất vàng' ở TP Thanh Hóa khiến nhiều "quan chức" tỉnh này vướng vòng lao lý.

Đặc biệt, liên quan tới những sai phạm nghiêm trọng tại dự án này, trước đó còn có 5 bị can bị khởi tố để phục vụ điều tra, bao gồm: Ông Văn Xuân Hùng (63 tuổi), nguyên Trưởng phòng Quản lý công sản - Giá cả Sở Tài chính Thanh Hóa; ông Nguyễn Bá Hùng - nguyên Phó Giám đốc Sở Tài chính Thanh Hóa (khi ông Nguyễn Bá Hùng đang giữ chức Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Như Xuân, Thanh Hóa thì bị bắt); bà Đinh Thị Cẩm Vân, thời điểm đó là Giám đốc Sở Tài chính; ông Nguyễn Mạnh Sơn, nguyên Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH MTV Sông Mã; ông Đinh Xuân Hướng, nguyên Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Sông Mã (thời điểm bị bắt giữ, ông Hướng đang là Bí thư Huyện ủy huyện Như Thanh).

Như vậy, tính đến thời điểm này, đã có 8 bị can liên quan tới vụ án Hạc Thành Tower bị khởi tố để phục vụ điều tra. Dự án gây thất thoát số tiền ngân sách lớn nên khi vụ án được khởi tố, nhiều lãnh đạo từ sở và tỉnh vướng vòng lao lý đã tạo sự quan tâm đặc biệt đối với người dân trong tỉnh. Điều đáng nói, hiện dự án vướng nhiều tai tiếng này vẫn chưa khép lại. 

Không đùn đẩy, né tránh, bỏ sót nhiệm vụ được giao

Đối với vụ án tại huyện Yên Định, sau khi xảy ra vụ việc, các bị cáo và những người có liên quan đã nộp hơn 8,8 tỉ đồng để khắc phục hậu quả. Đồng thời, bị cáo Lưu Vũ Lâm và Hoàng Văn Phúc bị tuyên phạt mức án 3 năm tù giam; bị cáo Hà Duyên Lục 36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.

Nhận định về nguyên nhân xảy ra sai phạm tại vụ án này, ông Vũ Ngọc Thưởng, Phó Bí thư thường trực, Chủ tịch HĐND huyện Yên Định cho rằng: "Trong quá trình thực hiện dự án, cán bộ UBND huyện nhận thấy, việc hỗ trợ cho người dân khá thấp so với vị trí đất khu vực này thuộc địa bàn thị trấn, trung tâm của huyện. Anh em nghĩ đơn giản là mức hỗ trợ này vẫn thấp hơn của Chính phủ, và việc hỗ trợ cũng vì muốn có lợi cho dân nên đã làm. Khi thực hiện, UBND huyện cũng đưa ra bàn bạc và xin ý kiến Thường vụ Huyện uỷ; Thường vụ cũng đã đề nghị xin ý kiến tỉnh. Tuy nhiên, sai lầm là khi tỉnh không đồng ý; nhưng các cán bộ uỷ ban không báo cáo lại, có thể do sơ suất trong quá trình tham mưu; đồng thời do muốn đẩy nhanh tiến độ nên đã thực hiện luôn. Tôi cho rằng, đây là vụ việc rất đáng tiếc, thực chất cán bộ làm vì lợi ích chung, muốn có lợi cho dân và thúc đẩy triển khai dự án đúng tiến độ. Tuy nhiên, đã làm sai quy định thì phải chịu trách nhiệm, đây là bài học, cần rút kinh nghiệm sâu sắc cho chính quyền và  Đảng bộ huyện Yên Định.”

leftcenterrightdel
 Ông Vũ Ngọc Thưởng, Phó Bí thư Thường trực, Chủ tịch HĐND huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hoá.

“Để ổn định tình hình công tác trong cơ quan cũng như người dân, trước hết lãnh đạo huyện đã nhanh chóng định hướng dư luận; giúp người dân thấy được đâu là nguyên nhân khách quan, đâu là chủ quan dẫn đến sai phạm. Cũng từ vụ việc này, huyện đã rút ra bài học trong công tác tham mưu, công tác chuyên môn; có vấn đề gì vướng mắc trong quá trình thực hiện nhiệm vụ phải báo cáo cấp trên. Nếu như tham mưu chắc chắn, sẽ không xảy ra sai phạm đáng tiếc như vậy. Cũng từ bài học này, những gì liên quan đến luật, đến quy định thì cán bộ đều thận trọng, nghiên cứu kĩ; cán bộ phải thực thi đúng pháp luật; thực hiện đúng tinh thần tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, nhất là người đứng đầu phải xác định được vai trò, trách nhiệm, nêu gương của mình.", ông Thưởng nhấn mạnh.

Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Yên Định còn cho biết thêm, bài học nhãn tiền từ vụ án này, chính là việc huyện Yên Định đã áp dụng ngay sau đó đối dự án Hạ tầng kỹ thuật khu dân cư khu 3, thị trấn Quán Lào. Dự án này cũng được thực hiện cùng thời điểm với dự án Hạ tầng khu dân cư số 1, thị trấn Quán Lào (dự án xảy ra sai phạm). Sau khi rút kinh nghiệm, huyện đã triển khai việc hỗ trợ cho dân theo đúng mức quy định của tỉnh. Đồng thời tiến hành tuyên truyền, vận động, đối thoại, nếu hộ dân nào không đồng tình thì kiên quyết cưỡng chế. Hiện mặt bằng này đang triển khai thực hiện.

Được biết, từ việc chấn chỉnh lề lối làm việc, đã mang lại sự chuyển biến tích cực trong tổ chức đảng cũng như công tác chuyên môn tại Huyện uỷ, UBND huyện Yên Định. Khi mới xảy ra vụ việc, các cán bộ cũng rất hoang mang; thậm chí có biểu hiện ngại va chạm, sợ sai, thiếu quyết đoán, làm việc mang tính cầm chừng. Tuy nhiên, sau khi được ổn định về công tác tư tưởng, cán bộ, đảng viên đã có bài học kinh nghiệm về công tác tham mưu, chuyên môn; đồng thời thận trọng hơn, nghiên cứu kĩ hơn khi thực hiện nhiệm vụ để tránh xảy ra sai phạm và đi vào ổn định.

Để tăng cường việc lãnh đạo, chỉ đạo, chấp hành kỷ luật, kỷ cương hành chính trên địa bàn toàn huyện, mới đây, Đảng bộ huyện Yên Định đã có công văn gửi UBND huyện cũng như Đảng ủy các xã, thị trấn về việc tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành và quản lý nhà nước trên các lĩnh vực; đảm bảo sự nghiêm minh của pháp luật và phòng ngừa việc phát sinh vụ việc tương tự. Ban Thường vụ Huyện ủy yêu cầu Đảng ủy các xã, thị trấn; các ban, phòng, ngành, đơn vị cấp huyện tập trung thực hiện tăng cường phổ biến, quán triệt và chấp hành nghiêm quy chế làm việc, nội quy, quy định của địa phương, cơ quan, đơn vị. Thực hiện đầy đủ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao; không đùn đẩy, né tránh, bỏ sót nhiệm vụ được giao.

Đồng thời, yêu cầu cán bộ, công chức, viên chức phải thượng tôn pháp luật, nâng cao đạo đức công vụ; Ý thức trách nhiệm, tinh thần phục vụ nhân dân, thực hiện đúng và đầy đủ chức trách, nhiệm vụ được giao; tuân thủ nghiêm kỷ luật, kỷ cương hành chính trong thực thi công vụ; chấp hành sự lãnh đạo, chỉ đạo điều hành và phân công của cấp trên. Tập trung nghiên cứu tham mưu giải quyết công việc đảm bảo chất lượng và thời gian quy định, không để chậm trễ quá hạn. Tập trung đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc giải quyết hồ sơ công việc của cán bộ, công chức, viên chức... 

Trở lại vụ án Hạc Thành Tower, nhiều lãnh đạo, nguyên lãnh đạo chủ chốt của 3 đơn vị đã bị khởi tố, hiện vụ án vẫn đang trong quá trình điều tra. Được biết, liên quan đến dự án này còn nhiều vị lãnh đạo tỉnh có liên quan. Tại phiên họp lần thứ 4 của Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tỉnh Thanh Hóa, Thường trực Ban Chỉ đạo đã yêu cầu các cơ quan tố tụng tiến hành điều tra một cách thận trọng, bài bản và chặt chẽ đối với vụ án này. Điều này khẳng định mạnh mẽ, nhất quán quan điểm của lãnh đạo tỉnh là không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai...

Nói về công tác chấn chỉnh và chuyển biến của tổ chức Đảng, sau khi xảy ra vụ việc 3 cán bộ chủ chốt của Sở Tài chính bị khởi tố (liên quan dự án Hạc Thành Tower), ông Nguyễn Ngọc Dũng, Bí thư Chi bộ Văn phòng sở Tài chính cho biết: "Sự việc xảy ra đáng tiếc, là bài học lớn trong công tác tham mưu. Sau khi xảy ra sự việc, Ban Giám đốc sở đã nhanh chóng tổ chức các cuộc họp cơ quan. Trước mắt là, họp cán bộ chủ chốt, nhằm chấn chỉnh trong công tác tham mưu. Sau đó là, các cuộc họp quán triệt toàn thể cán bộ nhân viên, giao các Bí thư Chi bộ (kiêm Trưởng phòng) trong các cuộc họp Chi bộ phải lồng ghép các nội dung về thực thi nhiệm vụ chuyên môn. Đặc biệt lưu ý đến những nội dung về chính sách pháp luật, nhất là khi luật thay đổi, cần phải thận trọng, nghiên cứu kỹ văn bản để tham mưu cho chính xác."

"Lãnh đạo Sở cũng đã kịp thời động viên cán bộ, nhân viên bám sát quy định pháp luật, cái nào không rõ báo cáo cấp trên, nếu không giải quyết được thì báo cáo tỉnh, Trung ương, chứ không tự ý làm. Không phải vì xảy ra sai phạm mà đùn đẩy, né tránh, sợ sai không dám làm, sợ trách nhiệm. Việc chấn chỉnh lề lối làm việc, xây dựng và chỉnh đốn tổ chức đảng là việc làm thường xuyên của đơn vị, tuy nhiên qua vụ việc lần này chính là bài học sâu sắc, giúp các cán bộ, đảng viên cẩn trọng hơn trong quá trình công tác.", ông Dũng chia sẻ thêm.

Theo đánh giá của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, Thanh Hóa là một trong những địa phương có nhiều nỗ lực trong công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; chưa có thời kỳ nào, số vụ việc, vụ án về tham nhũng liên quan đến cán bộ, đảng viên được phát hiện, xử lý cương quyết như những năm gần đây.

Tạm khép lại những câu chuyện buồn liên quan đến việc xử lý các quan chức, cựu quan chức “nhúng chàm”. Hiện tại dòng chủ lưu trên quê hương xứ Thanh đó là: Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh đang nỗ lực phát huy những thành tựu của nửa nhiệm kỳ triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX (nhiệm kỳ 2020 – 2025); đồng thời khắc phục mọi khó khăn, thách thức, tranh thủ tối đa những điều kiện thuận lợi, để thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội là nhiệm vụ trung tâm; xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ then chốt. Trong đó, tiếp tục xác định công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là cuộc chiến “chống giặc nội xâm” đầy khó khăn, phức tạp và phải tiến hành thường xuyên, kiên quyết, kiên trì, với quyết tâm chính trị cao hơn, hành động mạnh mẽ hơn và hiệu quả hơn./.

Đinh Huê