Những năm gần đây, mặc dù các cấp, ngành và lực lượng chức năng tỉnh Cao Bằng đã có nhiều nỗ lực trong công tác quản lý vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ, song tình trạng lưu giữ, sử dụng vũ khí tự chế nh: súng hơi, súng săn, súng kíp… trong nhân dân vẫn còn khá phổ biến. Nhiều vụ mâu thuẫn trong đời sống đã bị đẩy lên mức độ nghiêm trọng khi các đối tượng sử dụng vũ khí để giải quyết, dẫn tới những hành vi giết người, cố ý gây thương tích hoặc gây rối trật tự công cộng.
Theo số liệu của VKSND tỉnh Cao Bằng, từ ngày 01/10/2024 đến ngày 10/9/2025, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra 8 vụ việc liên quan đến tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng, tăng tới 300% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, cơ quan điều tra đã khởi tố 6 vụ/8 bị can về tội Tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng; đồng thời khởi tố 3 vụ/6 bị can về tội Giết người và Cố ý gây thương tích, trong đó các đối tượng đều sử dụng súng tự chế hoặc dao sắc nhọn để thực hiện hành vi phạm tội.
    |
 |
| Cơ quan chức năng thu giữ tang vật là vũ khí tự chế. |
Nguyên nhân dẫn tới tình trạng này chủ yếu do ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người dân còn hạn chế; thói quen sử dụng vũ khí tự chế để săn bắn, phòng thân vẫn tồn tại. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, vận động người dân giao nộp vũ khí còn chưa hiệu quả, trong khi việc mua bán vũ khí, vật liệu nổ diễn ra công khai trên mạng xã hội. Công tác kiểm tra, giám sát ở một số địa phương chưa thường xuyên, sự phối hợp giữa các lực lượng còn thiếu chặt chẽ.
Trước tình hình trên, ngày 17/9/2025, Viện trưởng VKSND tỉnh Cao Bằng đã ban hành Kiến nghị số 2328, đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo thực hiện nhiều giải pháp trọng tâm. Trong đó, tập trung quán triệt và tuyên truyền các quy định pháp luật về quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ; nâng cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong phòng, chống tội phạm.
VKSND tỉnh cũng kiến nghị lực lượng Công an, đặc biệt là Công an cấp xã, tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nhân dân giao nộp vũ khí, kết hợp mở các đợt cao điểm kiểm tra, xử lý vi phạm. Đồng thời, chủ động áp dụng biện pháp nghiệp vụ nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn hoạt động mua bán, chế tạo, vận chuyển vũ khí trái phép.
Bên cạnh đó, các ngành Văn hóa, Giáo dục, Báo chí được đề nghị đẩy mạnh tuyên truyền đến học sinh, thanh thiếu niên và mọi tầng lớp nhân dân về tác hại, hậu quả pháp lý khi tàng trữ, sử dụng vũ khí trái phép. UBND tỉnh cũng cần quan tâm bổ sung kinh phí cho công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, mua sắm trang thiết bị phục vụ nghiệp vụ, tổ chức xét xử lưu động và khen thưởng kịp thời cán bộ có thành tích.
Việc triển khai đồng bộ các giải pháp trên không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản lý vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, mà còn góp phần giữ vững an ninh, trật tự, tạo môi trường an toàn, lành mạnh cho sự phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh Cao Bằng.