Ngăn chặn tình trạng già hóa dân số ở Việt Nam

Nhiều gia đình đang gặp khó khăn trong việc sinh con thứ 3.

Với thu nhập ổn định, cách đây 2 năm, gia đình anh Nguyễn Xuân Bắc (TP Hà Nội) quyết định sinh thêm con thứ 3 cho vui cửa vui nhà. Là viên chức nhà nước, nên ở lần sinh này, anh chị rất đắn đo, bởi pháp lệnh dân số quy định giới hạn, mỗi cặp vợ chồng, cá nhân chỉ được sinh 1 hoặc 2 con.

Bên cạnh niềm vui vì gia đình có thêm thành viên mới, anh chị cũng phải đối diện với việc chịu ảnh hưởng ít nhiều từ đơn vị công tác.

“Theo tôi nghĩ nếu Bộ Y tế có chính sách để sửa luật về dân số như vậy là rất là tốt, bởi khi sinh con thứ 3 các gia đình đều phải hết sức cân nhắc, nuôi đứa con thứ 3 cũng hết sức vất vả, người ta phải tính toán về các điều kiện. Quan điểm của tôi là nên trao quyền tự quyết số con cho một gia đình. Ngoài ra, đặc biệt cần phải có thêm những chính sách khuyến khích, động viên cho cán bộ công chức viên chức để không ảnh hưởng đến quá trình thăng tiến của họ”, anh Bắc chia sẻ.

Chị Đỗ Thị Thu Thành (TP Hà Nội) cũng rất mong muốn sinh thêm em bé và kỳ vọng đề xuất bỏ quy định giới hạn sinh con của Bộ Y tế sớm trở thành hiện thực. Theo chị, đây cũng là việc làm rất nhân văn và việc sinh thêm con sẽ góp phần tăng thêm nguồn nhân lực cho đất nước trong tương lai.

Đề xuất, bỏ quy định mỗi cặp vợ chồng chỉ sinh từ 1 - 2 con và trao quyền quyết định số con, thời gian sinh con, khoảng cách giữa các lần sinh con cho các cặp vợ chồng đang nhận được nhiều sự ủng hộ của dư luận.

Mới đây, Cục Dân số - Bộ Y tế đã đưa ra đề xuất, bỏ quy định mỗi cặp vợ chồng chỉ sinh từ 1 - 2 con và trao quyền quyết định số con, thời gian sinh con, khoảng cách giữa các lần sinh con cho các cặp vợ chồng. Nhiều chuyên gia cho rằng, đề xuất này là cần thiết trước thực trạng mức sinh ở Việt Nam có xu hướng giảm như hiện nay.

GS.TS Nguyễn Đình Cử, Nguyên Viện trưởng Viện Dân số và Các vấn đề xã hội cho rằng, nếu chúng ta bỏ quy định sinh 2 con và xử lý kỉ luật đối với những ai sinh con thứ 3 trở lên thì có thể góp phần duy trì được mức sinh thay thế.

Theo GS. AHLĐ Nguyễn Anh Trí, Thành viên Ủy ban Xã hội của Quốc hội, hiện tại nhu cầu sinh thêm con của người dân là có, cho nên ý Đảng và lòng dân rất hợp nhau.

Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, tỷ lệ sinh toàn quốc năm 2023 là khoảng 1,96 con/phụ nữ, giảm so với mức 3,6 con/phụ nữ vào năm 1989 và là mức thấp nhất từ trước đến nay. Tổng tỷ suất sinh của Việt Nam đang ở mức thấp nhất ở Đông Nam Á (2 con/phụ nữ). Mức sinh giảm đã đưa Việt Nam vào nhóm các quốc gia có mức sinh thấp, đặt ra nhiều thách thức cho sự phát triển bền vững của đất nước.

Có thể thấy, trong giai đoạn hiện nay, công tác dân số Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức. Trong đó, đáng nói đến, là sự chênh lệch mức sinh và xu hướng giảm sinh, dẫn đến khó đạt mục tiêu duy trì mức sinh thay thế.

Trao quyền quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh cho các cặp vợ chồng và cá nhân - đang là một đề xuất đáng chú ý của Bộ Y tế tại đề nghị xây dựng Luật Dân số và được cho là "một điểm rất mới" sau thời gian dài Việt Nam thực hiện kế hoạch hóa gia đình.